Uit onderzoek is gebleken dat gerbera zeer efficiënt kan omgaan met lage lichtomstandigheden, maar dat grote pieken en overgangen in directe straling, snel tot plantstress kunnen leiden. Na een donkere winterperiode van november tot en met januari, is februari zeer zonnig geweest. De overgang tussen het weer van week 9 en week 10 is erg groot. We hebben een vorstweek achter de rug met een snijdende wind. Buitentemperaturen zijn daarna plotseling hoger geworden waardoor er ook anders met het klimaat moet worden omgegaan.
Na de groei van de afgelopen weken staan de gewassen vrij groeizaam met voldoende lengte op zowel blad als bloemen. De lampen hoeven ’s middags nog maar voor 50% aan onder de 300 Watt instraling tot doek dicht. Dat geldt ook op dagen met veel straling om uitstraling op te vangen. De momenten met hoge instraling gaan nu vlot gepaard met erg hoge VPD-waarden. VPD staat voor Vapor Pressure Deficit en is een maat voor het verschil in vochthuishouding binnen en buiten de huidmondjes. We zien afgelopen dagen hoge VPD-waarden overdag, dit betekent dat de plant niet altijd de pieken in instraling kan bijbenen qua verdamping. Dit kan tot gevolg hebben dat de planttemperatuur fors oploopt.
Geen assimilatie
Voor het berekenen van het dampdruk deficit (VPD) heb je naast de kastemperatuur en de relatieve luchtvochtigheid (RV) ook de bladtemperatuur nodig. Bij veel gewassen is bekend dat een VPD van 1,0-1,2 de grens is waarboven de huidmondjes echt gesloten zijn. Bij hoge waarden sluiten de huidmondjes en kan het blad minder verdampen, of zichzelf niet goed meer koelen. De bladtemperatuur stijgt. Bij een hogere bladtemperatuur en gelijkblijvende RV zal het VPD stijgen. Hierdoor sluiten de huidmondjes nog verder, de verdamping daalt en de bladtemperatuur stijgt verder. Door de sluiting van de huidmondjes komt er geen of zeer weinig CO2 de plant binnen. Hierdoor is er bijna geen assimilatie meer mogelijk. Uit onderzoek enkele jaren geleden is gebleken dat in februari de plant meer dan 600 micromol instraling niet echt kan verwerken tot een hogere fotosynthese. Zeker als dit gepaard gaat met andere minder optimale omstandigheden zoals een te hoge VPD.
Beter in balans
Bij diffuus glas zien we minder sterke stralingspieken, zolang de luchting maar niet al te ver is geopend. Doordat het licht diffuus is, dringt het dieper in het gerberagewas door. De bovenste bladeren worden aan minder hoge stralingspieken blootgesteld waardoor we de bekende lichtstress minder zien.
Door toepassing van een dubbele AR-coating op het glas, meten we ook in de winterperiode zo’n 10-15 umol PAR meer dan onder helder glas. Gewassen zijn hierdoor beter in balans en sterker. Echter, als de zon door een open luchtraam op het gewas schijnt, krijgen de planten onder het luchtraam plotseling dubbel zoveel licht te verduren. Dan kan alsnog verbranding optreden. Daarom is bij toepassing van diffuus glas, de aanwezigheid van een open diffuus schermdoek zeker noodzakelijk. Omdat kassen met een AR-coating op het glas, niet ook nog eens extra kunnen worden gecoat met een diffuse coating, zoals op helder glas wel kan, is de noodzaak van een diffuus schermdoek onontbeerlijk. Telers met helder glas ervaren inmiddels ook de voordelen van een diffuus doek ten opzichte van coaten.
Tekst: Marco de Groot, FloriConsultGroup
