De innovatieve sorteer- en inpaklijn die komkommertelers Gebroeders Vahl vorig jaar in gebruik hebben genomen, werkt sinds dit voorjaar optimaal. De robotsorteerlijn maakt gebruik van vision technologie en is de eerste in de komkommerteelt wereldwijd. De besparing op arbeid is groot, dankzij deze investering. “De arbeidskosten die we uitsparen zijn nog hoger dan vooraf geraamd, vanwege de inmiddels weer fors gestegen lonen”, vertelt Kees Vahl.
De broers Vahl telen op 10 ha komkommers in de Koekoekspolder in het Overijsselse IJsselmuiden, waarvan de helft aan de hogedraad. De telers namen vorig jaar de SortiPack robotlijn in gebruik om de snelheid en kwaliteit van het sorteerproces te verbeteren en de inzet van personeel te optimaliseren. Deze sorteermachine is een product van Crux Agribotics uit Eindhoven. Het techniekbedrijf bouwt elke machine op maat voor de afnemer. Eerder werden al robotlijnen voor vleestomaten geleverd.
Kinderziektes
Doordat het bij Vahl een compleet nieuwe machine is voor de komkommerteelt waren er eerst nog de nodige kinderziektes te overwinnen. In nauwe samenwerking tussen teler en leverancier zijn die inmiddels allemaal opgelost.
“Begin van dit seizoen draaide de sorteerlijn al voor 90 procent naar wens. Daarna zijn de laatste stapjes gezet met nog wat kleine aanpassingen, rond 1 april liep het volledig zoals het moet”, vertelt Kees Vahl. De oude sorteerlijn, die nog als back-up aanwezig was, is het hele seizoen niet meer ingezet en onlangs is deze zelfs verkocht.
Arbeidsbesparing
De arbeidsbesparing is groot. In plaats van 16 personen zijn er nog maar 7 medewerkers nodig voor het hele sorteer- en inpakproces. Aanvankelijk waren er 6 verwacht, maar het inpakken van dekseldozen vraagt nog wel handwerk en dat komt neer op een extra paar handen.
“Maar sinds de eerste raming zijn de loonkosten ook fors gestegen. Dat betekent dat we qua kostenbesparing nog beter uitkomen dan we aanvankelijk hadden becijferd”, zegt de teler. Hij is dus blij met zijn keuze voor deze stap in robotisering. De gebroeders Vahl kijken al veel langer naar het robotiseren van werk in hun bedrijf.
“Arbeid wordt steeds duurder en arbeidsmigranten zijn minder beschikbaar. Waar je de regering nu over hoort praten, dat zagen wij in 2020 al aankomen, met het besef dat we wel moeten gaan robotiseren. Ik hoop dat er in het oogsten ook nog zulke stappen gezet worden, want de lonen zullen alleen maar verder stijgen.”
Voor deze investering was er subsidie beschikbaar via de afzetcoöperatie Oxin, vertelt Vahl. “Dat versnelt de terugverdientijd die ongeveer 3 jaar bedraagt. Maar ook zonder subsidie is die bij de huidige loonkosten niet hoger dan 4,5 jaar, waar we vooraf nog rekenden met 6 jaar.”
Driedimensionale foto’s
De sorteer- en inpaklijn in de verwerkingsruimte bij Vahl in vol bedrijf levert een mooi schouwspel op. Het begint met het invoeren van de komkommers, waarna de vruchten over transportbanden glijden richting de weeglijn. Na het bepalen van het gewicht maakt de machine met vision technologie van bovenaf driedimensionale foto’s van elke vrucht.
Op dat moment zijn de vorm, dikte, lengte en gewicht vastgelegd. Die informatie wordt door de software doorgestuurd naar een van de zeven robots die in rij boven de transportband hangen. De grijparmen van deze robots pakken met hun zuignappen de ene na de andere komkommer razendsnel van de band en stapelen ze in de kisten naast de transportband. Via het dashboard van de machine kan de operator het gewenste fust en sortering instellen.
Interesse
Aangezien de innovatieve komkommersorteerlijn bij Vahl de eerste in zijn soort ter wereld is, trekt deze de aandacht van andere telers en afzetcoöperaties uit binnen- en buitenland. “Wij hebben dit jaar geregeld kijkers over de vloer gehad. Je hebt wel een bepaalde schaalgrootte nodig om deze investering rendabel te maken. Wij verwerken jaarlijks 22 miljoen komkommers. Er zijn genoeg andere grote telers van deze omvang voor wie dit interessant is.”
Tekst: Koen van Wijk
