Delphy heeft onderzoek gedaan naar de potentie van PCM (Phase Change Material) in de glastuinbouw. PCM is een voor de glastuinbouw nieuwe techniek die aansluit bij de transitie naar fossielvrije teelten. Het gebruik van deze methode maakt het mogelijk om bijvoorbeeld bij de overgang van vloeistof naar vaste stof een grote hoeveelheid warmte in het materiaal op te slaan.
Bij PCM in een kasomgeving wordt energie overdag opgeslagen, waarbij de lucht wordt gekoeld. De warmte wordt in de nacht weer afgegeven, met een lager verschil tussen dag- en nachttemperatuur (DIF) tot gevolg. Dit leidt tot minder ventilatie overdag, mits het vocht beheersbaar blijft. Het verlies van CO₂ wordt hierdoor beperkt en er is minder energieverbruik in de nacht om de kas op temperatuur te houden. Voor de inzet moet per type gewas een passend kasintegratie ontwerp ontwikkeld worden, zodat het binnenklimaat niet nadelig wordt beïnvloed.
Kasintegratie
PCM heeft in potentie een grote bijdrage aan energiebesparing in de glastuinbouw. Doordat het warmteoverschot overdag en de warmtevraag in de nacht worden beperkt zijn met name warme kasteelten met een lage DIF interessant. De bijpassende teelten zijn vruchtgroenten (tomaat, paprika, komkommer, aubergine) en sierteelt (chrysant, anthurium, phalaenopsis).
De integratie aan de gevels is voor vrijwel elk gewas interessant, zelfs aardbei. Aan de randen van de kas zijn standaard namelijk de extreemste klimaatomstandigheden, waardoor als bijkomend voordeel hittestress en koudeschade kan worden voorkomen. PCM heeft als voordeel dat het ook warmte opslaat en afgeeft ’s nachts. Voor een hogere energiebesparing is wel een grote kasintegratie nodig voor een hoge energiereductie. Dit is op verschillende manieren mogelijk, maar voor de meeste teelten met hoge lichtbehoefte dient de kasintegratie hierop afgestemd te worden, zodat de plant optimaal kan groeien zonder ongewenst lichtverlies.
Vervolgstap in praktijk
Na deze kwalitatieve analyse dient het gebruik en de besparing van PCM nog wel geverifieerd te worden in een kastest, en wordt aanbevolen de invloed op het kasklimaat te monitoren en te vergelijken met een conventionele teelt. Als pilotgewas is komkommer interessant vanwege de potentie en relatief snelle teeltduur, waarbij het effect ook in meerdere seizoenen onderzocht kan worden. Daarnaast is anthurium een interessante teelt met een korte teeltduur (vergeleken met phalaenopsis).
Minder last van prijsschommelingen
Dit systeem biedt veel potentie voor de glastuinbouw in het voorjaar, de zomer, en de herfst. Waar in het voor- en najaar vaak een warmtevraag is, is er in de zomer een koelvraag waarbij PCM kan zorgen voor een betere CO₂-benutting. Ook in belichte teelten heeft het potentie, daar is ook vaker op etmaalbasis een warmteoverschot (in de belichte nacht en overdag bij veel intensief schermen) vergeleken met een onbelichte teelt.
Het is een interessant systeem dat ervoor zorgt dat er minder energie nodig is, waarbij de teler minder last heeft van prijsschommelingen van gas en elektriciteit.
Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht van Kas als Energiebron en mede gefinancierd door Kennis in je Kas (KijK). Het hele rapport is hier te lezen.
Tekst: Dennis Medema
