Alweer tien jaar geleden kwam het exclusieve consumentenmerk Bohemian Orchids van Piko Plant in de markt, met zwaardere planten en grotere bloemen in onderscheidende kleuren en patronen. Binnen dit merk vallen naast exclusieve rassen van andere veredelaars steeds meer zelf ontwikkelde rassen. Teler Arno de Koning heeft er zelfs een eigen veredelingstak voor opgericht.
De Nootdorpse phalaenopsisteler zit al 35 jaar in het vak. Op zijn bedrijf van 4 ha teelt hij jaarlijks 2 miljoen planten. In tegenstelling tot andere telers levert hij niet alleen op kleur of gemengd, maar ook op soort.
Toen hij twintig jaar geleden begon met veredelen, was dat vooral hobby. In de loop van de jaren werd zijn aanpak steeds doelgerichter om onderscheidende, nieuwe rassen te creëren. De laatste zeven jaar heeft hij de veredeling duidelijk opgeschaald. Nu heeft hij een solide veredelingsprogramma, huurt extern kennis in en heeft, naast zijn eigen inzet, een medewerker binnen het bedrijf die zich volledig bezighoudt met de veredeling. De afgelopen Trade Fair in Aalsmeer introduceerde hij de veredelingstak Piko Breeding.
Sierwaarde en bloemgrootte
“We hebben, inclusief testrassen, meer dan 200 rassen op ons bedrijf. Het grootste deel van die rassen kopen we in bij verschillende veredelaars in Nederland en Taiwan. Inmiddels is 20% van de planten uit eigen veredeling afkomstig. Dit aandeel zal de komende jaren verder stijgen. Daarmee geven we steeds meer lading aan ons eigen merk.”
De Koning legt de lat hoog bij de veredeling. “We beginnen met de uiterlijke kenmerken. Ik zie het als een uitdaging om rassen te maken die zich onderscheiden door grote bloemen, voldoende sierwaarde en volume hebben. Natuurlijk moet de basis goed zijn: een goede houdbaarheid en voldoende resistentie tegen ziekten als Fusarium, Erwinia en Pseudomonas. Ook de bladstand is belangrijk voor de teelt in kragen en vazen. Teeltsnelheid speelt bij ons wat minder, omdat we voor zwaardere planten gaan.”
De teler denkt bij de veredeling ‘out of the box’. “We proberen bijvoorbeeld Aziatische en Europese rassen te kruisen. Verder is het een voordeel dat we door het jarenlange kruisen al eigen ‘genetica’ hebben opgebouwd met voldoende onderscheidende kenmerken.”
Kruisingsproducten met grotere bloemen hebben vaak minder tweetakkers en langere stelen dan de gangbare van 60-70 cm hoogte. De teler focust zich bij de veredeling op minimaal 90% tweetakkers, tenzij de kleur heel exclusief is.
Veredeling én productie
Bijzonder aan de veredeling bij Piko Plant is de selectie van de rassen op praktijkniveau. Na de kruising en eerste selectie worden er via weefselkweek testklonen gemaakt van de meest belovende zaailingen. “Deze testklonen telen we gewoon tussen de productierassen en niet in een speciale testkas, zoals gebruikelijk is. Op deze manier krijgen we de sterkste rassen en zien we snel welke planten een grotere potentie hebben om door onze strenge selectiecriteria te komen. Pas na minimaal driemaal testen en vermeerderen tot een voldoende grote voorraad, is een ras rijp voor introductie. We selecteren rassen voor eigen gebruik en zetten ze tevens exclusief via dealers – andere veredelaars – af.”
De Koning houdt dit voortraject in eigen beheer om te voorkomen dat er mislukte rassen in de markt terechtkomen. “We zijn een echt testbedrijf. Onze registratie is op orde en via tracking en tracing kunnen we iedere plant van het begin tot einde volgen. Stel je hebt tien witte rassen, dan kunnen we met ons systeem met unieke potcode en scanners deze tien witte testrassen van het begin tot het einde volgen maar ook uitsorteren bij bloei.”
Watercupje in pot
Piko Plant werkt behalve aan nieuwe rassen ook aan praktische teeltoplossingen. Voor een geslaagde vinding vraagt de teler een octrooi aan. Dit kan, net als een nieuw ras, via een dealer beschikbaar komen voor de markt. Deze ontwikkeling begon twaalf jaar geleden toen De Koning samen met een collega een zeskantige kraag met geleidingsvlakken voor de takken ontwikkelde en er octrooi voor aanvroeg.
De nieuwste ontwikkeling die op de markt komt, is een watercupje voor onder de pot. Planten dienen met voldoende vocht de keten in te gaan om uitdrogen tijdens transport en winkelfase te voorkomen. Een watercup onder de pot kan verlies door verdroging in de keten voorkomen. “Onze vraag was: heeft de watercup ook een teeltvoordeel, waardoor we de kosten kunnen compenseren?”
Inductie bevorderen
Potwormen vormen een algemeen probleem in de phalaenopsisteelt. Met een grover substraat en door droger telen, kun je potwormen tegengaan in de opkweek. Maar de substraat en/of potkeuze geldt wel voor een heel teeltseizoen. “Liever wil je bij de afkweek juist meer vocht om de inductie van bloemtakken te bevorderen zonder het gewas te vaak nat te moeten maken. Wanneer je in de koelfase een watercupje onder de pot plaatst, is de watergift beter geborgd zodat je beter verschil kunt maken tussen opkweek en afkweek en hebben handel en consument er eveneens voordeel aan”, is de redenering van De Koning. Deze vinding is onlangs door een dealer op de Trade Fair geïntroduceerd.”
Oplossingen om takbreuk te voorkomen zijn nog volop in ontwikkeling.
Samenvatting
Piko Plant introduceerde tien jaar geleden het exclusieve consumentenmerk Bohemian Orchids, met zwaardere planten en grotere bloemen in onderscheidende kleuren en patronen. De hobbymatige veredeling is uitgegroeid tot een echte veredelingstak om onderscheidende, nieuwe rassen te creëren. Verder werkt teler Arno de Koning aan technische innovaties, zoals een kraag voor takgeleiding en een watercup die het substraat in de pot tijdens de laatste teeltfase en in het verkoopkanaal vochtig houdt.
Tekst en beeld: Marleen Arkesteijn.
‘Altijd inplannen’
Arno de Koning: “HortiContact Gorinchem is een hele mooie gelegenheid om in een korte tijd veel relaties te spreken, te netwerken met collega’s en de nieuwste trends te zien. We plannen deze beurs daarom altijd in, alleen of met medewerkers.”
