Daar stond ik dan, te midden van mijn collega’s met wie ik de afgelopen veertien jaar hard heb gewerkt om van Harvest House een moderne en krachtige telerscoöperatie te maken. Zoals ook onderaan mijn maandelijkse column te lezen was, zijn we als bedrijf overgestapt van paprikateelt naar zaadteelt van tomaat, paprika en komkommer. Een rationele, zakelijke beslissing waar ik nog geen moment spijt van heb gehad. Maar toen ik het woord kreeg, bij mijn afscheid van een fijne groep vooruitstrevende telers, kwam ook het emotionele aspect om de hoek kijken.
Ik moest even denken aan de strijd van veel boeren in Nederland. Nee, wij zijn niet gedwongen om te stoppen of om van koers te veranderen, maar het was met oog op de toekomst wel de beste keuze. Wellicht dat ik in mijn hart het liefste paprika’s was blijven telen, maar de verdere professionalisering van de ondernemers brengt met zich mee dat kleinere telers afvallen. Het stelt bedrijven voor een belangrijke keuze: kies je voor schaalvergroting, of voor nicheproductie. Ik heb gekozen voor kleiner, maar professioneler, voor zaadteelt in plaats van eindproduct. Het is een stap die klopt op papier en die ook voldoening geeft, zo weet ik inmiddels uit ervaring. Maar emotioneel klopt het niet. Er is niets mooier dan met een groep gelijkgestemde ondernemers de coöperatie vooruit te helpen.
Financiers als de Rabobank hebben makkelijk praten als ze – met lichte dwang – een nieuwe koers adviseren, maar de persoonlijke, meer gevoelige kant van die beslissing blijft doorgaans onderbelicht. Dat kun je lang wegstoppen, maar op momenten van afscheid van hetgeen je had, ervaar je wat dit echt met je doet. Nogmaals, ik ben superblij met de nieuwe strategie; ik kan hier echt mijn ei in kwijt. Het heeft me wel geleerd dat dergelijke beslissingen niet op alle vlakken positief scoren. Daar moet je als ondernemer wel bewust van zijn. Een rationele keuze blijkt emotioneel vaak lastig.
De sector wordt steeds zakelijker, harder wellicht ook. Dat dwingt tot het maken van strategische keuzes. Die beslissingen moet je als ondernemer absoluut nemen, daar mag geen twijfel over bestaan. Maar onderken wel dat meerdere facetten een rol spelen in dat proces. Ook een goede ondernemer is bovenal een mens met zijn eigen gevoelens en beleving. Dat mag je niet onderschatten.
Maikel van den Berg, zaadteler in Bleiswijk
