Met een aantal aanpassingen zijn aardbeien jaarrond goed te telen met een zo laag mogelijk gebruik van fossiele brandstoffen en chemische gewasbeschermingsmiddelen. Dat blijkt uit een onderzoek door de Business Unit Glastuinbouw van Wageningen University & Research. In de Demokas 2030 werd ruim 3 jaar onderzoek gedaan naar de toepassing van onder meer LED-licht, ontvochtiging en drie schermen. Daarmee bleek een hoge, bijna jaarronde productie mogelijk.
In een doorteelt van aardbei met een oogst in het najaar en voorjaar, wordt normaal ruim 15 m³ gas per jaar gebruikt. Dit zorgt voor een productie van maximaal 15 kilogram per m². In de kas is onderzocht WUR of het mogelijk is om aardbeien nagenoeg fossielvrij en zonder emissie te telen, met een goede productie. Daarvoor werd de kas anders ingericht dan ‘traditionele’ kassen.
Drie schermen
De eerste stap was een goede isolatie: dit werd gedaan met drie schermen. Om een hoge luchtvochtigheid te vermijden kon via slurven met een warmtepomp en een warmte-koudeblok worden ontvochtigd, waarbij de voelbare en latente warmte uit de vochtige lucht weer werd teruggewonnen.
Warmte van de LED-lampen kon ook in de kas worden gebruikt. Eventueel werd fossielvrij opgewekte warmte via het buisrailsysteem toegediend. Toepassing van hijsbare goten met een onderlinge afstand van 80 cm verbeterde de lichtbenutting van het zon- en lamplicht.
Jaarrond oogsten
In alle teelten is het doordragende ras Favori, dat minder gevoelig is voor meeldauw en een goede smaak heeft, gebruikt. Het bleek zelfs mogelijk om vrijwel één jaar lang van dezelfde planten te oogsten. Hierbij zijn producties gehaald van ruim 25 kilogram per m². In het seizoen 2020-2021 was het gasverbruik voor de buisrail maar 1 m³ per m². Uiteraard werd er wel (fossielvrije) elektrische energie voor de LED’s en warmtepomp gebruikt. In de loop van het driejarig onderzoek is het CO2-verbruik gehalveerd van 17,5 naar 9 kilogram per m² per jaar.
In het afgelopen seizoen behoefden er tegen meeldauw relatief weinig middelen te worden ingezet, bovendien waren het alleen residuvrije middelen. Luis bleek lastig om volledig biologisch te bestrijden: hiertegen moest een aantal keren chemisch worden ingegrepen. Het drainwater werd steeds voor 100% gerecirculeerd.
Telen met heel weinig gas
Het onderzoek met aardbei in de Demokas 2030 is inmiddels gestopt. Uit de demoproef blijkt het dus goed mogelijk om met gebruik van zo min mogelijk chemische gewasbeschermingsmiddelen en fossiel gas aardbeien te telen. Een goed ras dat onder meer een hoge meeldauwtolerantie bezit, blijft hierbij erg belangrijk. Het onderzoek werd gefinancierd door het programma Kas als Energiebron.
Tekst: Jan Janse
