Ad en zijn zoon Joost van Luijk in Nootdorp hebben sinds 2000 ervaring met het ontsmetten van drainwater met behulp van ozon. Om te voldoen aan de nieuwe lozingseisen hebben zij een installatie aangeschaft die niet alleen ontsmet, maar ook restanten gewasbeschermingsmiddel in het drainwater kan afbreken, wanneer lozen noodzakelijk is.
Vader en zoon Van Luijk hebben een bedrijf van 1,3 ha met gele en rode pepers. Vader Ad begon het bedrijf met losse tomaten. Hij was destijds al aangesloten bij telersvereniging Van Nature. Toen de vraag naar losse tomaten vanuit de markt afnam, stapte hij in overleg met de telersvereniging en haar afnemers vier jaar geleden over op milde pepers: een mooie specialisatie voor een wat kleiner bedrijf. Rood is de hoofdkleur. De eerste drie jaar teelde hij het ras ‘Fire Flame’, dit jaar kozen zij voor ‘Dare Devil’. Daarnaast telen ze gele pepers, ieder jaar een ander ras.
“Een deel van de rode pepers oogsten we groen. Dan kunnen we kleurenmixen maken net als bij de paprika”, legt Joost van Luijk uit. Hij kwam anderhalf jaar geleden in het bedrijf van zijn vader, na zijn opleiding Greenport Business & Retail aan Hogeschool InHolland in Delft.
Sinds 2000
In 2000 kwam de eerste ontsmetter op het bedrijf: een tweedehands Ozomatic uit 1990. De jonge ondernemer: “In de tomatenteelt is ontsmetten hard nodig. Toen we overstapten op pepers zijn we er gewoon mee doorgegaan. Zelf denk ik dat je ook bij pepers moet ontsmetten. Maar wat erbij komt, is dat we onze matten drie jaar gebruiken. Wij hebben dat idee overgenomen van onze teeltvoorlichter en het is goed bevallen. Je bespaart op meststoffen, afvoerkosten, aanschaf van nieuwe substraatmatten en arbeid tijdens de teeltwisseling. Er zit toch 2 tot 4 euro aan meststoffen in een kuub water. En hoe langer de mat ligt, des te beter verloopt de inworteling bij de start van de teelt.”
Juist met ozon ontsmetten heeft voordelen bij het meerjarig telen op dezelfde matten. “Ozon breekt anaerobe bacteriën, schimmels en virussen helemaal af. Er blijft geen dode materie achter, zoals bij bijvoorbeeld ontsmetting door UV of verhitting. In dat geval zou de mat bruin kunnen kleuren en vormen restanten voedsel voor de biofilm”, vult Ben Hoogendoorn, productspecialist bij Horticoop Technical Services aan. “Door het gebruik van ozon kunnen we de mat langer laten liggen en zien we dat ons leidingstelsel schoon blijft”, aldus Van Luijk.
Nieuwe regelgeving
Per 1 januari 2018 gaat een verplichte zuivering van restwaterstromen gelden. Zuiveringsinstallaties bij telers moeten dan minimaal 95% van de gewasbeschermingsmiddelen verwijderen uit het te lozen water.
Omdat vader en zoon tevreden waren over de werking van ozon en het inmiddels 26 jaar oude apparaat aan vervanging toe was, gingen ze op zoek naar een ontsmetter op basis van ozon, die is goedgekeurd door de Beoordelingscommissie Zuiveringsinstallaties Glastuinbouw (BZG). Zo kwamen ze terecht bij de HortiZone van Agrozone, waarvan Horticoop dealer is. Deze ontsmetter kan net als het oude apparaat het drainwater ontsmetten. Nieuw is dat hij ook gewasbeschermingsmiddelen kan afbreken door een hoge dosis aan ozon.
De techniek is in grote lijnen hetzelfde. “Er wordt een bepaalde hoeveelheid ozon aan het water toegevoegd. Aan de hand van een redoxmeting wordt bijgehouden wanneer een batch met water schoon/ontsmet is”, legt de productspecialist uit.
Handmatig
De ontsmetter is er in verschillende capaciteiten. Voor de peperkwekerij viel de keuze op de HZ/ECO-0,7+. Dit apparaat kan op twee standen worden ingesteld: de ontsmettingsstand en de zuiveringsstand, waarbij hij zowel ontsmet als de gewasbeschermingsmiddelen eruit haalt. In de zuiveringsstand kan het apparaat 0,7 m³/uur zuiveren, in de ontsmettingsstand 2,8 m³/uur.
Standaard staat hij op de ontsmettingsmodus. Wanneer bij een calamiteit lozen noodzakelijk is, kan de teler hem handmatig op de zuiveringsstand zetten. Het water wordt dan langer blootgesteld aan een hoge dosis ozon, waardoor gemiddeld 99,9% van de aanwezige resten aan gewasbeschermingsmiddelen afbreekt.
Werking filter
De installatie vraagt om wat kleine interne aanpassingen. Het regenwater wordt nog steeds opgeslagen in het grote waterbassin buiten en binnen zijn er twee kleine opslagsilo’s, ieder met een capaciteit van 17 kuub: voor vuil en schoon water.
Het zandfilter op de unit, die deeltjes zuivert tot 100 micron, maakt plaats voor een automatisch filter. Hierdoor gaan de telers terug van 7 m³ spoelwater naar ongeveer 150 liter. In de substraatruimte komt een volautomatische doekfilter van Ecofilter te staan. Dit verwijdert de niet opgeloste stoffen tot 20 micron uit het water. Het doek draait langzaam door als het vervuilt, waardoor er steeds een schoon stuk beschikbaar is. Het gebruikte doek valt automatisch in een afvalbak.
“We laten dus alle spui van de aanwezige filters inclusief de drainpompen eerst door het doek lopen en daarna naar de vuildrain. Door deze simpele stap houden we een aantal grote spuistromen op het teeltbedrijf. Door een goede voorfiltratie en ontsmetting zorgen we er voor dat deze teler nagenoeg niets hoeft te lozen.” Natrium zou nog een issue kunnen zijn. Hier heeft de toeleverancier een andere oplossing voor genaamd de SRU. “Bij Van Luijk zien wij geen problemen, omdat ze al langer ‘gesloten’ zijn en geen natrium problemen hebben”, aldus Hoogendoorn.
Voordelen
Voor Van Luijk was de aanschaf van de ontsmetter op dit moment extra aantrekkelijk. Hij is niet alleen goed op de toekomst voorbereid, maar hij kan ook nog eens gebruikmaken van subsidies, zoals de 36% Milieu-investeringsaftrek (MIA) en 75% Vamil (willekeurige afschrijving milieu-investeringen).
De ontsmetter wordt tijdens de teeltwisseling geïnstalleerd. De productspecialist ziet een aantal voordelen van de nieuwe situatie. “De aanschafprijs ligt iets hoger, maar de onderhouds- en stroomkosten zijn gering. Ook de gebruikskosten liggen laag. Je hebt geen extra hulpstoffen of -middelen nodig, zoals gas bij een verhitter of UV-lampen die stuk kunnen gaan en bij een UV-ontsmetter een serieuze kostenpost vormen. Er is alleen lucht en stroom nodig. De lucht vanuit de compressor moet gedroogd zijn. Ook zijn er geen reststoffen. De ozon valt, na zijn werk te hebben gedaan, weer uit elkaar in zuurstofmoleculen en zuurstof in het water is goed voor het wortelstelsel, maar ook bijvoorbeeld voor verwijdering van de biofilm.”
Naast de al genoemde voordelen noemt Van Luijk dat er geen extra toevoegingen nodig zijn, zoals zuren om de pH te verlagen.
Tekst en beeld: Marleen Arkesteijn
