Hij groeit niet meer, onze arbeidsproductiviteit, beetje jammer en iedereen hoopt nu op Artificial Intelligence (AI) om de groei er weer in te krijgen, nou ja, niet iedereen, ik geloof er niet zo in. Ik zie AI meer als een koppeling van computersystemen die elkaar volop bezig gaan houden. Het aantal werkende mensen krimpt en de hoeveelheid werk groeit. We hebben dus een probleempje op te lossen. Dat proberen we al eeuwen en zo af en toe gebeurt er eens iets waardoor het opeens veel beter lijkt te gaan.

De bekendste stap vooruit is beschreven door Taylor. Nee, niet Taylor Swift, ook al schijnt zij een behoorlijke wind door de economie te laten waaien. Ik ben zelf meer een fan van Frederick Taylor, als grondlegger van de systematische bedrijfsvoering verhoogde hij 100 jaar gelden de productiviteit bij de Ford autofabrieken dusdanig dat de auto een betaalbaar alternatief werd voor het paard. Bijkomend voordeel was een beter milieu, het scheelde karrevrachten paardenpoep in onze straten.  De verbeterde arbeidsproductiviteit leidde ook tot een ongekende welvaartsgroei. Het echte werk werd efficiënter en sneller gedaan, de nu zo verguisde verbrandingsmotor was de bron van onze welvaart.

Toch verdwenen niet de ‘paardenmeisjes’ maar wel de staljongens. In hun kielzog werden ook de kamerheren, koks, tuinlieden, dienstbodes en gezelschapsdames uit het moderne huishouden verbannen. ‘Moeders’ moesten dit voortaan allemaal zelf gaan doen, geholpen door slimme apparaten. De nieuwe ‘werklozen’ werden ingeschakeld om meer productief werk te gaan doen en zo werden wij een rijk en gelukkig land. Tot… Ja tot een en ander zich rond afgelopen eeuwwisseling weer allemaal omdraaide. Nee, de tuinlieden en koks kwamen niet terug, maar wel de gezelschapsdames en -heren. Zij verschenen in de vorm van honderdduizenden regeltjesmakers en -controleurs, maar ook als coaches, adviseurs en influencers. Er zijn zelfs coachfinders om u door deze brij heen te helpen. Allemaal mensen die nul komma niets bijdragen aan de arbeidsproductiviteit maar wel flink uit de ruif mee-eten.

Jaap de Groot, de Robeco belegger die ooit begon als tuinderszoon, vat het in dit heerlijke videogesprek samen: ‘Er wordt geen aardappel meer mee gerooid’. Jaap wijt de problematiek vrijwel volledig aan een ‘te vol Nederland’. Vanaf 2013 zijn er ruim één miljoen immigranten in ons land opgenomen en dit leidt tot problemen die allen hun oorzaak vinden in een te vol Nederland. Om het werk te doen trekken we telkens een blik Polen of Bulgaren open omdat we zelf te beroerd zijn onze tomaten te plukken. Jaap zegt het niet hardop, maar wijt het dus eigenlijk aan de Nederlandse lamlendigheid om zelf de handen uit de mouwen te steken.

Luiheid, gecombineerd met ambitie leidt soms tot mooie oplossingen. Domme luiheid zonder daadkracht leidt tot wat u om u heen ziet.

Hans de Vries (was vroeger potplantenteler)
Hans@FrogsFarms.com