De recente brand bij Shell in Pernis toont voor het tweede achtereenvolgende jaar aan hoe kwetsbaar de CO2-voorziening voor de glastuinbouwsector nog is. De leiding van OCAP, die CO2 aan de tuinbouwsector levert, is nu fors beperkt in capaciteit door het stilvallen van de raffinaderij. Glastuinders vragen zich af of de levering van CO2 vanuit de haven een blijvend bedrijfsrisico vormt.
Shell Pernis is een van de twee bedrijven die op dit moment CO2 – die anders zou worden uitgestoten – via een leidingnetwerk leveren aan glastuinbouwbedrijven in het westen van het land. Door de brand is de levering van Shell nu stilgevallen en zit de glastuinbouw – voor het tweede achtereenvolgende jaar – met grote problemen. Daarover zijn deze week door VVD en CDA al Kamervragen gesteld.
Stabiele CO2-voorziening
LTO Glaskracht Nederland wijst op de noodzaak van een stabiele CO2-voorziening, wil deze dienst een rol kunnen vervullen in de verduurzaming van de glastuinbouw. De glastuinbouwsector wil de komende jaren volledig overschakelen op duurzame warmte in plaats van aardgas, bijvoorbeeld via geothermie. De sector verbruikt jaarlijks ruim 3 miljard m³ aardgas en zorgt daarmee voor bijna 6 megaton CO2-uitstoot. Daarvan benut de sector naar schatting de helft in de kas om de plantengroei te bevorderen.
Garantie op aanvoer
Om over te kunnen schakelen op duurzame warmtebronnen, moet er een garantie zijn op een stabiele aanvoer van CO2. Op dit moment zijn er maar twee bronnen. Die hebben samen niet voldoende capaciteit om de volledige tuinbouwsector te voorzien. Er zullen dus meer bronnen moeten komen. Maar problematischer nog is het feit dat een calamiteit zoals nu bij Shell, maar ook gewone onderhoudsstops of kleine storingen, direct onoverkomelijke problemen opleveren.
Klacht over productieverlies
Nico van Ruiten, voorzitter van glastuinbouworganisatie LTO Glaskracht: “Door de brand bij Shell heeft de glastuinbouw nu maar een derde van de benodigde CO2 beschikbaar. Sommige tuinders klagen daardoor al over een productieverlies van twintig procent. Bij anderen zijn er flinke extra kosten omdat ze nu aardgas moeten stoken om toch voldoende CO2 te hebben. Dat is natuurlijk zonde in een tijd waarin we die CO2-emissie juist proberen terug te dringen.”
Niet meer onnodig stoken
Sinds er een mogelijkheid is om CO2 vanuit de industrie af te nemen, hoeven een aantal telers in de zomer niet meer onnodig te stoken. Dit bespaart nu al 115 miljoen m³ aardgas gestookt, met een besparing aan CO2-uitstoot van 0,2 Mton per jaar. Als er meer CO2-bronnen op het systeem worden aangesloten en er een buffer is, zal het stoken van aardgas niet meer nodig zijn en kan de sector overschakelen op duurzame energie zoals geothermie.
Nieuwe bronnen aansluiten
De vereiste leveringszekerheid is volgens OCAP en brancheorganisatie LTO Glaskracht al op afzienbare termijn te realiseren. Ze hebben een plan bij de overheid neergelegd om nieuwe bronnen op het leidingsysteem aan te sluiten. Dan gaat het bijvoorbeeld om de afvalenergiecentrale van Amsterdam, maar ook andere afvalbedrijven kunnen een bijdrage leveren. De Vereniging Afvalbedrijven is voorstander van dergelijke plannen. Daardoor komt ook voor de lange termijn voldoende CO2 voor de tuinbouw beschikbaar.
Plannen voor derde bron
De plannen van OCAP en LTO Glaskracht zijn zeer concreet. De eerste stap, het aansluiten van de derde bron, kunnen de partijen al rond 2020 realiseren. Daarvoor is alleen een financiële bijdrage (de zogeheten onrendabele top) vereist. Buffering kan ook relatief snel worden gerealiseerd, maar dat zou idealiter gecombineerd kunnen worden met de plannen van de overheid om onder de Noordzee CO2 op te slaan. Dat zou, ook voor de overheid, een groot voordeel opleveren.
Oproep aan de politiek
Nico van Ruiten: “Er zal snel een beslissing moeten komen over de structurele oplossing voor de CO2-behoefte van de glastuinbouw. Hergebruik levert tegen relatief lage maatschappelijke kosten een aanzienlijke uitstootbesparing. En door CO2-buffering te combineren met CO2-opslag, dalen ook daar de kosten. Vandaar dat LTO Glaskracht en OCAP de politiek oproepen een duurzame en stabiele CO2-voorziening voor de glastuinbouw op te nemen in het regeerakkoord.”
Bron: LTO Glaskracht, beeld: Mario Bentvelsen
