Diamond Flowers trekt na vier jaar de stekker uit de kleinschalige proef met een mobiel teeltsysteem voor troschrysanten. Niet uit onvrede, maar omdat nu bewezen is dat het werkt. Het systeem uitrollen op de huidige locatie van 12 ha, vindt ondernemer Koen Kreling te riskant en de investering te groot. Maar op de nieuwe tuin van zo’n 2,5 ha, die in 2027 klaar moet zijn, gaat hij er straks volop mee verder. “Nu we weten dat het teelttechnisch werkt, gaan we daar de hele tuin op inrichten en een oogstrobot inzetten. Dat was ook het uiteindelijke doel.”
De laatste troschrysanten van de roltafels met eb- en vloedsysteem zijn net geoogst bij het productiebedrijf in Zuilichem. Het mobiele teeltsysteem is verwijderd en de volgende teeltronde komt weer gewoon in de vollegrond te staan. Na zo’n vier jaar experimenteren weet Koen Kreling genoeg: snijchrysanten zijn goed te telen in potten op roltafels, net als potplanten. En dat brengt zijn aanvankelijke doel dichterbij: het gewas naar een oogstrobot brengen in de verwerkingsruimte. “Gerobotiseerd oogsten is richting de toekomst een belangrijke randvoorwaarde. Je bespaart op arbeid en gaat efficiënter om met je ruimte. In de vollegrond hebben we het oogsten met een robot in de kas zelf uitgetest, maar dat was niet ideaal.”
Gewas naar de robot
Met als voorbeeld de geautomatiseerde potplantenteelt op roltafels, ontwikkelde Kreling zelf een mobiel teeltsysteem voor snijchrysant. Zodat uiteindelijk niet de robot naar het gewas, maar het gewas naar de robot gebracht kan worden. Kreling testte het systeem uit gedurende 45 teelten: vier planten per pot op roltafels met een eb- en vloedsysteem, waarmee de planten onderlangs water kregen. Voor de oogst, wat nog wel handmatig gebeurde, gingen de tafels naar de verwerkingshal. Hij begon met 15 m² en eindigde recent met een oppervlak van zo’n 3.000 m².
“We hebben er verschillende rassen geteeld en ook wat gespeeld met het aantal liters potgrond per stek. Het doel was puur om uit te vinden of het gewas goed presteert op dit systeem. Want het heeft geen zin om met roltafels geautomatiseerd oogsten mogelijk te maken, als de teelt niet goed werkt op die manier.”
Automatisch oogsten moet lukken
Inmiddels weet hij dat het haalbaar is. “De teelttechniek werkt, het gewas is goed van gewicht en kwaliteit en de houdbaarheid is uitstekend. De resultaten zijn vergelijkbaar of soms zelfs beter dan bij de teelt in de vollegrond. Dat geeft ons het vertrouwen dat dit een systeem is waar we in de toekomst mee verder kunnen. Nu we de chrysanten naar de robot kunnen brengen door het systeem mobiel te maken, ben ik er 100 procent van overtuigd dat automatisch oogsten gaat lukken. Dat zal de logistiek en het transport er een stuk makkelijker op maken.”
Op grotere kleine schaal verder
Hij beseft tegelijkertijd dat het riskant is om de volle 12 ha van de huidige locatie nu meteen in te richten voor roltafels en een oogstrobot. “Dat is een te grote investering voor nu en het risico bij tegenslag is enorm. Daarom hebben we de proef opgedoekt nu we alle benodigde kennis in huis hebben en concentreren we ons op nieuwbouw. Eind volgend jaar hopen we op een andere locatie 2,5 hectare bij te bouwen en die tuin gaan we dan volledig inrichten voor dit mobiele teeltsysteem. In de tussentijd kunnen we uitdokteren hoe we de automatisering gaan inrichten. Op een kleine locatie gaat dat toch net wat makkelijker. Zodra we op de nieuwe locatie zo’n vijf jaar ervaring hebben opgedaan met een oogstrobot, kunnen we misschien overwegen om ook de huidige locatie om te bouwen voor dit systeem.”
De teeltwijze van de toekomst
Kreling noemt de investering die gepaard gaat met de nieuwe werkwijze en het geautomatiseerd oogsten ‘gigantisch’. “Op dit moment is het nog heel moeilijk rond te rekenen. Financieel gezien levert dit dan ook geen voordeel op ten opzichte van traditioneel telen. Maar richting de toekomst kun je op deze manier met minder energie, arbeid en gewasbescherming een goed product blijven telen. Het zou best eens dé teeltwijze van de toekomst kunnen zijn. We gaan flink besparen op arbeidskosten, maar ook op energie. Zonder dat ik er hard bewijs voor kan leveren, denk ik dat we zo’n 30 procent minder energiekosten hebben met dit systeem. Omdat het gewas droog blijft bij het onderlangs watergeven, hoef je minder te stoken om de luchtvochtigheid omlaag te brengen. We besparen ook de kosten van het steeds weer stomen van de kasgrond.”
Ziektes beter onder controle
Daar komt bij dat de nieuwe teeltwijze ervoor zorgt dat ziektes beter onder controle zijn. “Omdat we altijd op schone tafels en met schone grond beginnen, komt herinfectie vanuit het oogstgewas niet meer voor. Daarnaast zien we dat de biologie actiever is in een droog gewas en dus effectiever beschermt.”
De ondernemer merkt dat er veel belangstelling is voor het innovatieve teeltsysteem voor snijchrysanten. “Er zijn natuurlijk meerdere systemen in omloop die inspelen op de nieuwe behoeften. Zoals de teelt op water en de ErfGoedVloer waar Dümmen Orange mee experimenteert. Maar ik merk dat veel collega’s toch het beste gevoel hebben bij ons systeem. Ook Wageningen Universiteit heeft nu een proef van 100 m² staan om te zien of het haalbaar is, in combinatie met AI-gestuurd telen. Wij zijn in ieder geval overtuigd.”
Tekst: Astrid Zoumpoulis, beeld: Wilma Slegers
