We willen graag in Nederland chrysanten blijven telen. Maar door de steeds toenemende beperkingen in het gebruik van klassieke gewasbeschermingsmiddelen is dat een flinke uitdaging. Er wordt in het kader van geïntegreerde gewasbescherming vooral op vergroening gefocust, maar in de systeemaanpak biedt ook het experimenteren met andere teeltmethoden een interessant perspectief.
Het aantal experimenten is echter nog beperkt. Naast de teelt op water, is er één teler die uit de grond gaat telen en gebruik maakt van potten. ErfGoed uit Moerkapelle heeft nu iets nieuws neergezet: een laag teeltaarde van ongeveer 15 centimeter bovenop een eb- en vloedvloer. Daarmee komen ze dicht bij de traditionele teelt.
Bijzondere eb- en vloedvloer
Cock van Bommel van ErfGoed, Sander Vermeer en Henk van Gurp van Van Iperen bespreken samen met René Corsten, senior-adviseur chrysant bij onderzoeks- en adviesbureau Delphy, de mogelijkheden.
Corsten: “Bijzonder aan deze teeltmethode is, dat je eigenlijk niet kunt spreken van een teeltlaag van 15 centimeter. Door de dynamiek tussen de teeltaarde en de eb- en vloedvloer onder in die laag, moet je de hoogte van de teeltvloer eigenlijk meerekenen. Dat vormt een eenheid. Zo treedt onder in de teeltlaag geen enkele vorm van verslemping op. De grond blijft vochtig, maar door de afwatering via de teeltvloer trekt lucht de grond in en komt er meer zuurstof bij de wortels. En dat zie je terug in de kwaliteit van het gewas.”
Positieve resultaten
Al gaat het nog maar om twee proeven, de deelnemers zijn unaniem positief over de resultaten: “De plant zat goed in het blad, goed op de steel en is niet gevoelig voor allerlei problemen waarmee we in de traditionele teelt vaak te maken hebben. Ook de bloem was heel goed. En dat bleef zo tot het einde. We hebben geen enkele wegval gezien.”
De proeven bestonden uit vier kleine proefvelden met drie soorten grond. Twee daarvan waren afkomstig uit een kas, de andere bestond uit potgrond. Van Bommel: “We borduurden hiermee voort op eerdere proeven met lisianthus. Omdat we te weinig kennis hebben van bemesting en gewasbescherming, hebben we naast Delphy ook Van Iperen erbij betrokken.”
Besparing
De voordelen zijn volgens ErfGoed groot. Dat heeft alles te maken met de relatief dunne teeltlaag en het zoveel mogelijk voorkomen van emissie. Van Gurp: “Het gaat om een gesloten systeem. Water en meststoffen kunnen dus opnieuw worden gebruikt. Dat zorgt voor een kostenbesparing.”
Van Bommel vult aan: “We besparen ook op energiekosten omdat we minder en misschien wel helemaal niet meer hoeven te stomen. Dat is ons uitgangspunt, zodat je optimaal in kunt zetten op biologische bestrijding.”
Op dit moment heeft de sector vooral te maken met schade door aaltjes, Verticillium, Pythium en Fusarium. Hoewel je door het gebruik van teeltaarde uit de kas het risico loopt dat je die problemen mee naar binnen brengt, zijn de deelnemers daar niet bang voor. Vermeer: “Als je de grond eerst goed stoomt, ben je in één keer helemaal schoon.”
De kostenbesparing van deze teeltmethode zit vooral in de gewasbescherming. Door de lagere ziektedruk zijn beduidend minder middelen nodig. Dat heeft vooral te maken met de watergift. Van Bommel: “Met dit systeem wordt uitsluitend van onderaf water gegeven. Daardoor wordt het gewas nooit nat. Dat zorgt voor minder schimmels.”
Proef met speciaal samengesteld substraat
Heeft de eerste proef lang gestaan, de tweede proef verliep met dezelfde snelheid waarmee jaarrond wordt geteeld. Van Bommel: “Twee weken na het planten zijn we de kortedag periode ingegaan en is de plant dus 12 uur per dag donker gehouden. De totale teeltduur bedroeg 63 dagen.”
Tijdens de deze proef is er intensief belicht. De bemesting is grondiger gevolgd door vaker monsters te nemen. Naast het gebruik van teeltaarde van telers, is er ook een proef gedaan met een speciaal samengesteld substraat. Corsten: “Het potgrondmengsel lijkt het beter te hebben gedaan. In ieder geval sloegen de jonge planten sneller aan.”
Corsten: “Bij de gangbare teelt hebben we alles boven de grond optimaal in orde. Maar wat er in de grond gebeurt, blijft min of meer verborgen. Daar weten we nog steeds te weinig van. Met de beperkte laag die je op de teeltvloer gebruikt, krijg je daar veel meer inzicht in en dus meer invloed op.” Van Bommel: “Een interessante vraag is of de bloemen uiteindelijk langer op de vaas zullen staan. Er valt dus nog genoeg te ontdekken.”
