De eerste cicaden van dit seizoen maken momenteel hun opwachting in met name pot- en perkplanten. Door de verschraling van het middelenpakket duikt dit insect de laatste jaren steeds vaker op. En het eind is nog niet in zicht: naar verwachting zullen cicaden de komende jaren voor grotere problemen gaan zorgen. Daarmee groeit ook de behoefte aan een biologische remedie tegen de plaag.
Cicaden brengen vooral visuele schade toe aan een gewas. Ze prikken rijen gaatjes in bladeren, vruchten en bloemen. “Op die manier ontstaat kwaliteitsschade aan het gewas. Bij paprika oogt het bijvoorbeeld alsof de vrucht is ‘afgeschraapt.’ In het ergste geval treedt zelfs necrose op of sterft de gehele plant af”, vertelt onderzoekster Manon van Weenen van Van Iperen.
Bijkomend probleem is dat cicaden plantziekten en -virussen kunnen overdragen. “Dat gebeurt nu nog vooral in zuidelijke landen. Maar naarmate het klimaat − en daarmee het type plantziekten − in ons land verandert, neemt dat risico ook hier toe.”
Vrij spel
Tot voor kort vormden cicaden nauwelijks een probleem in de glastuinbouw. Dat is veranderd doordat het middelenpakket verder verschraalt. “Cicaden zijn actieve insecten, die hun eitjes diep in het plantenweefsel afzetten”, vertelt Van Weenen. “Ze waren makkelijk te bestrijden met de systemische middelen, die voorheen volop beschikbaar waren. Deze middelen worden namelijk opgenomen door de plant en vervolgens getransporteerd via de sapstroom. Wanneer de cicade zich hiermee voedde, kreeg hij het middel binnen en legde het loodje. Maar dit type middel is helaas steeds beperkter toegelaten.”
Veel nieuwe middelen brengen volgens de onderzoekster uitdagingen met zich mee. “Hierbij staat namelijk vooral het raken van de plaag centraal. En dat is lastig bij dit actieve insect. Daarbij zijn er nog geen biologische bestrijders voorhanden tegen cicaden. De verwachting is dan ook dat dit insect in de toekomst vrij spel krijgt en voor meer problemen gaat zorgen.”
Eerste cicaden waargenomen
Het insect duikt volgens Van Weenen op in tal van gewassen op: paprika, komkommer, kruiden en diverse soorten pot- en perkplanten. Cicaden manifesteren zich vooral in de zomermaanden, maar ook op dit moment zijn ze al in diverse gewassen actief. “De meeste paprika- en komkommerplanten zijn nu nog relatief klein, dus daar zien onze adviseurs op dit moment nog weinig cicaden op de vangplaten. Maar bij potplanten- en perkgoedtelers duiken ze de laatste weken wel al op.”
Biologische middelen nodig
Het advies aan telers is om vooral goed te monitoren en − indien cicaden worden aangetroffen − de beschikbare middelen zo doeltreffend mogelijk in te zetten. “Het is een hele uitdaging om cicaden onder de duim te houden. En zoals aangegeven zal het probleem de komende jaren waarschijnlijk alleen maar toenemen. Daarom is het zaak dat er meer biologische middelen en biologische bestrijders worden geïntroduceerd, die kunnen worden ingezet tegen cicaden. Ofwel: meer troeven in de strijd tegen cicaden zijn een must.”
Tekst: Ank de Lier
