Hoewel de ergste paniek omtrent de hoge energieprijzen voorbij is, trappen glastuinders nog steeds op de rem als het gaat om de inzet van gas en elektriciteit. AgroEnergy ziet dat de meeste ondernemers vasthouden aan hun eerder bepaalde strategie, gericht op het zoveel mogelijk besparen van energie. Daarnaast kiezen diverse telers ervoor om hun teelt tijdelijk stil te leggen en ingenomen gasposities aan te bieden op de daggasmarkt.
De daggasprijs ligt op dit moment een stuk lager dan één tot anderhalve maand geleden: terwijl deze toen boven de euro kwam, lag deze vorige week op zo’n 70 cent per kuub en inmiddels weer op 85 cent per kuub. “De daling die we aanvankelijk zagen, was vooral te danken aan de boodschap van Poetin dat hij de gaskraan verder zou opendraaien. Dat is nog maar zeer beperkt gebeurd, maar de Russische president heeft wel al wat extra exportcapaciteit gereserveerd voor november. Voor december echter nog niet. Dit laatste zorgde afgelopen week weer voor een prijsstijging”, zegt Chris Feijen, Hoofd Energie Management bij AgroEnergy.
Onrust in de markt
Hoewel de meeste telers inmiddels wat zijn bekomen van de enorme prijsstijging die zich eind september manifesteerde, is er volgens Feijen nog altijd onrust in de markt. “De paniek is voorbij, maar iedereen realiseert zich dat er nog geen sprake is van normale prijzen. Glastuinders houden dan ook nog steeds vast aan de koers die zij eind september uitstippelden. Dat betekent in veel gevallen: minder belichten, de kas langer leeg laten liggen na de teeltwissel en later planten. De prijsdaling van de afgelopen weken is nog geen reden om de teugels te laten vieren. Logisch ook: als je van een daggasprijs van 15 tot 20 cent komt, is een range van 70 tot 85 cent nog altijd heel hoog.”
Posities verkopen
Feijen ziet daarnaast dat een aantal glastuinders ervoor kiest om gunstige gasposities aan te bieden op de daggasmarkt. Zelf leggen ze hun teelt enige tijd stil. “Met de verkoop van het gas dat ze tegen een lage prijs hebben ingekocht, kunnen ze meer verdienen dan met het telen van een product. Als je gas hebt ingekocht voor 15 of 20 cent en je kunt dit nu verkopen voor 70 cent per kuub, dan is er vaak ook flink wat te verdienen.”
Volgens hem is daarnaast nog altijd sprake van een gunstige WKK-sparkspread. “De gasprijs is weliswaar hoog, maar de elektriciteitsopbrengsten zijn ook goed. De elektriciteitsprijs is immers gelieerd aan de gasprijs. Meer klanten dan voorheen kiezen er dan ook voor om deze sparkspread nu vast te leggen.”
Hogere belasting CO2-uitstoot
Hoe de gas- en elektriciteitsprijzen zich verder zullen ontwikkelen, dat is volgens Feijen koffiedik kijken. “President Loekasjenko van Wit-Rusland dreigde vorige week om de gasleiding vanuit Rusland naar Duitsland, die door zijn land loopt, te sluiten. Waarschijnlijk gaat hij dit niet echt doen. Gebeurt dat wel, dan zal de gasprijs wellicht verder oplopen.”
Wat betreft de prijsontwikkeling voor de lange termijn zijn twee zaken van belang, geeft hij aan. “Tijdens de klimaatconferentie in Glasgow is afgesproken dat CO2-emissie daadwerkelijk omlaag moet en het gebruik van kolencentrales afgebouwd dient te worden. Er komt dus nog meer focus op duurzaamheid te liggen. Feit is wel dat de effecten op de gasprijs niet meteen merkbaar zullen zijn, dit duurt een aantal jaren.”
Verduurzamen als enige weg
Een andere bepalende factor is de openstelling van de gaspijplijn Nord Stream 2. Door deze gasleiding zou op jaarbasis 50 miljard kuub gas vanuit Rusland naar Duitsland kunnen worden getransporteerd. “De vergunningen hiervoor zijn echter nog steeds niet rond. Desondanks is de verwachting dat deze gasleiding op termijn wel in gebruik wordt genomen. Hierdoor gaat de gasprijs wellicht omlaag. Tegelijkertijd worden we dan voor onze energievoorziening nóg meer afhankelijk van Rusland. Het is sterk de vraag of dat op lange termijn wenselijk is. Ook vanuit dit oogpunt is verduurzamen een must.”
Tekst: Ank van Lier
