Kwekerij Kiepflower in Nieuwaal ging vanwege de fors stijgende energieprijzen versneld over op full LED bij de troschrysantenteelt. Vorige week maakten de laatste SON-T lampen plaats voor LED. Mede-eigenaar Albert Kiep is blij met de switch. “We gebruiken 35% minder stroom en gas ten opzichte van vorig jaar, terwijl we 37% meer lichtopbrengst realiseren en daardoor – in principe – 15% meer takken kunnen produceren.”
De overgang naar full LED vond plaats in twee kassen van in totaal 6,8 ha. De derde kas, nog eens 4,2 ha, is 35 jaar oud en gaat pas over op full LED na herbouw. Vader en zoons Kiep telen vijftien soorten troschrysant voor de grootschalige retail. Het halen van de afgesproken specificaties is hier van groot belang. De overstap van hybride belichting (80 mmol SON-T en 80 mmol LED) naar full LED was dan ook best spannend. De positieve resultaten van de Delphy-proef met full LED bij chrysant gaven de eigenaren voldoende vertrouwen om de stekker uit SON-T te trekken, 110 mmol LED toe te voegen en 3 mmol verrood.
Met verrood sturen op lengte
Een overstap in één keer, in plaats van geleidelijk, zoals eerst de bedoeling was. Albert Kiep: “Een dergelijke investering hadden we liever over meerdere jaren gespreid, maar door de situatie op de energiemarkt hebben we besloten om nu toch in één keer over te schakelen. Full LED is de toekomst. Het geeft een forse besparing, is goed voor het imago van de sector en goed voor het gewas.”
Eind augustus werden de eerste lampen vervangen, medio november de laatste. De eerste maanden was er nog veel natuurlijk licht. Voor de kerstpiek gaat Kiepflower al iets optoeren, maar pas voor Engelse Moederdag zet het bedrijf de volledige 190 mmol in.
Verrood is een cruciale aanvulling gebleken. “Sturen met verrood is een must bij full LED om in de winter grip te houden op de lengte-ontwikkeling. Aan het eind van de dag gaan de LED-lampen uit en zetten we de verrood lampen een half uur aan. Alleen tijdens de eerste vier weken van de teelt. De laatste zes weken lijkt dat niet nodig te zijn.”
Leerproces
Kiep zegt nog midden in een leerproces te zitten om de nieuwe strategie in de vingers te krijgen. “We hebben een aantal rassen die nog niet eerder onder full LED zijn geteeld. De impact daarvan gaan we nu pas uitvinden. Ook moeten we leren omgaan met de veranderde warmte- en vochthuishouding in de kas. SON-T had stralingswarmte naar beneden, die missen we nu. Dat lossen we op met Airmixers en warmte in de groeibuizen.
Om warmteverlies naar de koude hemel te voorkomen en vocht af te voeren, sturen we het schermdoek later open en eerder dicht. Het is echt opnieuw leren lezen, telen onder full LED. Maar als ik kijk naar de positieve impact op onze energiebegroting, dan is dat het zeker waard. Omdat we met WKK’s werken, is er nu ook minder gas nodig om de lagere stroombehoefte op te wekken. De efficiëntieslag door de wisseling van SON-T naar full LED heeft er voor gezorgd dat de continuïteit van ons bedrijf is gewaarborgd in deze turbulente periode.”
Insectengaas en verneveling
De eigenaren zitten niet stil. Volgend jaar gaan ze investeren in insectengaas en verneveling. “Daardoor kunnen we het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen afbouwen en krijgen we een beter groeiklimaat. Het gaas in de luchtramen in combinatie met de verneveling zal de vocht- en CO2-huishouding beter op peil houden. Daarna kijken we verder naar warmteboilers of warmtepompen.”
Tekst: Astrid Zoumpoulis
