Temperatuurintegratie om energie te besparen is goed mogelijk bij vruchtgroenten, met tomaat voorop, en in de potplantenteelt. De mogelijkheden verschillen per gewas. Onderzoekers van Wageningen UR hebben alle bestaande literatuur en onderzoeksverslagen over temperatuurintegratie bekeken. Hun verslag, gemaakt op verzoek van Kas als Energiebron, is een uitgebreid overzicht van de kennis op dit gebied. Hier een vooruitblik op de publicatie daarvan.
“Eigenlijk is temperatuurmiddeling een beter woord dan temperatuurintegratie’’, stelt onderzoeker Anne Elings van Wageningen University & Research. “Dat is namelijk wat je doet: je zorgt dat je over een bepaalde periode een gemiddelde temperatuur haalt, onder de aanname dat het gewas dat aankan. Zo kun je op donkere, koude winterdagen met veel wind de temperatuur wat verder laten terugzakken, om dat later weer te compenseren. Zo bespaar je energie”, legt hij uit.
Vruchtgroenten en potplanten
Cruciaal is dan de vraag: over welke termijn mag je middelen. Uit de studie blijkt dat dit erg specifiek voor het gewas is. “Bij tomaat kun je één tot zelfs drie weken lagere temperaturen nog compenseren met hogere temperaturen in de periode daarna. Uiteindelijk wordt het aantal trossen dan weer normaal”, vertelt hij.
Ook bij de andere vruchtgroenten zijn er mogelijkheden voor temperatuurintegratie. “Dat geldt zeker ook voor potplanten, zoals poinsettia, hortensia, anthurium en bromeliasoorten. Je kunt in de winter best lagere temperaturen aanhouden en die later met hogere compenseren om je leveringsmoment te halen”, zegt hij.
Bandbreedte
Er zijn echter nogal wat randvoorwaarden. Eentje daarvan is de zogenaamde brandbreedte: de mate waarin de temperatuur van het gemiddelde mag afwijken. ”Bij roos bijvoorbeeld is middeling best mogelijk, maar je kunt niet meer dan 6ºC van de voorkeurstemperatuur afwijken. Als je daarbuiten komt, gaat het mis met knopuitloop en stengelvorming”, geeft Elings aan.
Heel belangrijk is het verder om de balans in de plant te houden. Als de temperatuur zakt, moeten ook het licht- en CO2-niveau omlaag. Anders gaat de plant te sterk door met assimileren. De fotosynthese is namelijk veel minder afhankelijk van de temperatuur dan de ontwikkeling en de afsplitsing van nieuwe organen van het groeipunt.
Reactie telers
Elings en collega’s hebben de resultaten besproken met een groep telers. Zij waarderen het dat er een overzicht komt. Verder gaven ze aan dat het belang van temperatuurintegratie wat afgenomen is omdat energieschermen zoveel beter geworden zijn dat het energieverlies ’s nachts meevalt. “De eerste maatregel is dan ook een goed energiescherm, plus eventueel folies. Op plaats twee komt dan temperatuurmiddeling op de korte termijn en dus niet over weken. Dan heb je de grote klappen op energiegebied wel gemaakt.”
Het rapport staat binnenkort op de website van Kas als Energiebron.
Tekst en beeld: Tijs Kierkels
