In het kader van de zuiveringsplicht voerde paprikateler Hans van der Waal diverse maatregelen door om zijn watersysteem volledig te sluiten. Er kwam extra opslagcapaciteit voor condenswater, de bassins werden afgedekt en het filtersysteem is vernieuwd. Het sluitstuk is een compacte zuiveringsunit die onafhankelijk van de HD-UV ontsmetter kan draaien. “Af en toe moet je gewoon kunnen zuiveren”, meent hij.
Hans van der Waal heeft iets met water. De teler uit Zevenhuizen zat enkele jaren geleden in de BCO Emissieloos Telen. Momenteel zit hij namens de paprikasector in de Landelijke Commissie Watermanagement en de BCO Natrium. “In deze begeleidingscommissies spreek je geregeld met onderzoekers op het snijvlak van plantenvoeding en waterkwaliteit, zoals Wim Voogt en Jan Janssen”, zegt hij. “Daar heb ik veel van geleerd, wat me heeft geholpen om mijn systeem naar een hoger niveau te tillen en efficiënter te telen.”
Maatregelen nodig
Al ruim voor de invoering van de zuiveringsplicht voor te lozen restwater was het de teler duidelijk dat maatregelen nodig waren om aan de nieuwe eisen te kunnen voldoen en de hoeveelheid restwater te minimaliseren.
“Eén van de consequenties was dat ik mijn condenswater en de ‘first flush’ uit nieuwe steenwolmatten niet meer rechtstreeks in het bassin mocht opvangen, zoals ik gewend was”, vertelt hij. “Wanneer het bassin vol zit en het blijft regenen, moet je overtollig water vanuit het bassin kwijt op het oppervlaktewater. Daar mogen dan geen ongewenste stoffen in zitten. Bovendien heb je de plicht om te zorgen voor schoon uitgangswater. Dit betekende dat ik naast het retourwater en het spoelwater van de zandfilters en het SAF-filter ook het condenswater in de draintank moest opvangen. Dat is samen een flink volume.”
Schoner water in bassins
Het omleiden van de condenswaterstroom naar de draintank was snel voor elkaar. Dat gold eveneens voor het afdekken van de twee bassins van respectievelijk 7.000 en 4.000 m3, die de hoofdmoot van het gietwater leveren voor de ruim 8 ha grote kwekerij. Van der Waal had hiertoe besloten om de algengroei in de bassins te beperken, zodat het uitgangswater schoner werd, er minder spoelbeurten nodig waren voor de verschillende filters en zijn Priva Vialux HD-UV installatie efficiënter kon werken.
Om het volume spoelwater van de filters verder te reduceren, verving hij de beide zandfilters in 2017 door een nieuw doekfilter van Ecofilter. Het retourwater stroomt nu eerst over een fijn geweven doek met poriën van 50 µm. Het water loopt er moeiteloos doorheen en gaat vervolgens via de UV-ontsmetter naar de drainwateropslag, de zwevende deeltjes blijven achter op het doek.
Spoelen kan achterwege blijven; het doek rolt tijdens gebruik automatisch door en zodra de rol is verbruikt, gaat het vervuilde doek in de container. “Alleen het SAF-filter moet nu nog gespoeld worden en dat gebeurt automatisch”, vult de paprikateler aan. “En omdat ons gietwater over de hele linie schoner is dan voorheen, gaat het slechts om een geringe hoeveelheid.”
Gestabiliseerde waterstofperoxide
Tijdens de teeltwisseling gebruikte de ondernemer in het verleden chloor voor het reinigen van de druppelslangen. Nu gebruikt hij hiervoor gestabiliseerde waterstofperoxide, dat hij in het afgelopen jaar ook tijdens de teelt aan het gietwater meegaf om het watersysteem schoon te houden. Dat is hem heel goed bevallen.
“Het werkt uitstekend en het heeft geen nadelige invloed op de planten en druppelaars”, licht hij toe. “Een ander voordeel van waterstofperoxide is dat het past binnen het Planet Proof label, in tegenstelling tot chloor. Het voelt goed dat ik nu al aan de eisen voldoe die daaraan worden gesteld.”
Losse zuiveringsunit
Dankzij bovengenoemde maatregelen beschikt Van der Waal over schoner uitgangswater, blijft het watersysteem schoner en is het volume filterspoelwater drastisch gereduceerd. Desondanks meende hij niet om de zuiveringsstap heen te kunnen.
“Daar zijn twee redenen voor”, vervolgt hij. “De eerste reden is dat het natriumgehalte in een gesloten systeem geleidelijk oploopt. Op een gegeven moment moet je een deel van het drainwater lozen en dan is zuivering een noodzakelijke stap. Een tweede reden kan zijn dat er in het begin van de teelt soms meer condenswater uit de kas komt dan er nodig is voor de watergift van de planten. Nu kan ik best wel wat kwijt in mijn drainwatersilo, maar tijdens een langdurige periode met veel kou kan het voorkomen dat de opslagcapaciteit niet toereikend is. Hoewel die situatie zich het afgelopen jaar niet heeft voorgedaan, is het toch een realistisch scenario.”
De paprikateler onderzocht verschillende opties voor zuivering en kwam uiteindelijk uit bij het Vialux E-Line systeem van Priva. In deze zuiveringsunits wordt het te behandelen water eerst gemengd met zuur en waterstofperoxide in hoge concentraties, waarna een laatste zuiveringsstap volgt met UV-licht. Deze gecombineerde en BZG goedgekeurde behandeling breekt eventueel aanwezige residuen vrijwel volledig af.
Slimste keuze
Accountmanager Peter Könemann: “Wij leveren E-Line modules die in HD- en MD-UV ontsmetters zijn in te passen en het E-Line systeem dat als losstaande unit functioneert. De modules zijn compact, hebben geen eigen lampen en maken deel uit van de totale installatie.”
Het systeem beschikt over eigen middendruk UV-lampen en vormt een zelfstandige zuiveringsunit. Hij is wat duurder en vraagt meer ruimte dan de integreerbare modules, maar hoeft alleen in actie te komen als er moet worden geloosd. Dat scheelt weer in afschrijving en onderhoud. “Voor Hans was de integreerbare module sowieso niet aantrekkelijk, omdat hij een wat oudere ontsmetter heeft staan waarop deze niet goed aansluit”, aldus Könemann. “Volledige vervanging was echter niet interessant, want de ontsmetter kan nog jaren mee. Een losstaand systeem was dus de slimste keuze.”
Van der Waal: “Het paste maar net, maar omdat ik de twee zandfilters had vervangen door één doekfilter was er wat ruimte vrijgekomen. In april 2018 stond alles op zijn plek en was de unit aangesloten op een rioolbuffer. Ik had graag voor 1 januari klaar willen zijn, maar door alle drukte rond de invoering van de zuiveringsplicht konden Priva en de installateur niet eerder leveren. Over het resultaat ben ik echter zeer tevreden.”
Natriumgehalte mag hoger
In het teeltjaar 2018 heeft de unit maar weinig draaiuren hoeven maken. De paprikateler heeft in totaal 150 m3 water gezuiverd en geloosd om het natriumgehalte binnen de perken te houden. “Als lid van de BCO Natrium kijk ik goed naar de meningen en ervaringen van collega’s en onderzoekers”, zegt hij.
“De algemene indruk is dat telers een ruime veiligheidsmarge aanhouden. Ik hield zelf een grens aan van 6 mmol per liter, maar collega’s die het gehalte lieten oplopen tot 9 of meer hadden ook geen centje pijn. Ik heb de lat in het afgelopen jaar verhoogd naar 8 mmol per liter en wil de grens dit seizoen nog iets verhogen. Eind dit jaar wil ik het eerste drainwater uit de nieuwe steenwolmatten volledig gaan hergebruiken. Dat heb ik nog niet eerder gedaan, maar inmiddels is dat volkomen verantwoord.”
Samenvatting
Om het water in de bassins zuiver te houden, heeft paprikateler Hans van der Waal deze afgedekt en vangt hij zijn condenswater op in de drainwatersilo. Twee zandfilters verving hij door een doekfilter, zodat alleen de resterende SAF-filter spoelwater produceert. Op deze wijze blijft de hoeveelheid te zuiveren looswater zeer bescheiden. Voor de zuivering zelf heeft de teler een systeem laten installeren dat onafhankelijk van zijn HD-UV-filter draait.
Tekst en beeld: Jan van Staalduinen en Studio G.J. Vlekke.
