Elk jaar brengen virusziekten wereldwijd grote schade toe aan tomatensoorten en komkommerachtigen, wat alleen al in Europa tot 3,5 miljard euro aan oogstverliezen leidt. Een door de EU gefinancierd project is opgezet om opkomende virusziekten in tomaten, komkommer, meloen, pompoen en courgette te bestrijden. Drie onderzoekers van Wageningen Plant Research nemen deel aan dit initiatief.
Tomaten en komkommer worden momenteel aangetast door twee wereldwijd opkomende virussen, het begomovirus ToLCNDV (Tomato leaf curl New Delhi virus) en het tobamovirus ToBRFV (Tomato brown rugose fruit virus). Het door de EU gefinancierde VIRTIGATION-project heeft tot doel tomatensoorten en komkommerachtigen te beschermen tegen deze virusziekten.
ToLCNDV is een DNA-virus dat wordt overgedragen door wittevlieg. Het werd voor het eerst gemeld in 1995 toen in India tomaten besmet raakten met het virus. In Europa werd in 2012 ToLCNDV voor het eerst gedetecteerd bij courgettes in Spanje. De infectie veroorzaakt ernstige dwerggroei, vergeling tussen de nerven en bladkrulling. Ernstige infectie kan leiden tot volledig opbrengstverlies.
ToBRFV is een RNA-virus en werd voor het eerst ontdekt in Israël in 2014. In de afgelopen jaren zijn in veel Europese landen uitbraken ervan gemeld, waaronder Nederland (2019).
Biobased oplossingen
Momenteel zijn er weinig effectieve oplossingen voorhanden om de vernietiging van gewassen door deze plantenvirussen te stoppen. Het project heeft tot doel de oogstverliezen van tomaten en komkommerachtigen als gevolg van virusziekten tot 80% te verminderen. Bovendien wordt beoogd het gebruik van pesticiden om opkomende virusziekten tegen te gaan, te halveren of zelfs te elimineren. Mogelijke oplossingen zijn natuurlijke plantresistentie, plantenvaccins, biopesticiden en combinaties daarvan, in een geïntegreerde aanpak voor plaagbestrijding.
Het project heeft ook tot doel nieuwe methoden te implementeren voor vroege detectie, preventie en bestrijding van deze plantenvirussen. De verdere ontwikkeling van innovatieve diagnostische hulpmiddelen en online monitoringplatforms moet ertoe leiden dat mogelijke uitbraken worden geïdentificeerd om de verspreiding van virussen te testen, op te sporen en te volgen.
Deelname WUR
Het VIRTIGATION-project heeft een totaalbudget van € 7 miljoen voor vier jaar en brengt 25 partners uit 12 landen samen. Zowel Wageningen University als Wageningen Research zijn partner van het consortium. Prof. Yuling Bai zal zich toeleggen op onderzoek naar de interactie van tomaat, begomovirus en wittevlieg en het identificeren van tomatengenen voor resistentie tegen ToBRFV. Dr. Lotte Caarls gaat zich richten op de karakterisering van een tomatengen dat een rol speelt bij natuurlijke resistentie tegen wittevlieg. Prof. dr. Rene van der Vlugt zal onderzoek doen naar virusepidemiologie en -ecologie, en naar virus- en vectorbestrijding door middel van veredeling en Integrated Pest Management.
Beeld: Tuinbouwalert
