Sinds een jaar werkt tomatenteler Marc Groenewegen van Prominent Grevelingen − op 1 januari gefuseerd met Prominent Hoogerbrugge − met speciale sensoren. Hij kwam het systeem voor het optimaliseren van de watergift tegen bij telers in het buitenland en besloot met die kennis iets te doen op het eigen bedrijf. Dat pakte beter uit dan verwacht. “Je ziet gewoon dat je de plant sterker kunt maken door er op een andere manier mee om te gaan.”
Groenewegen kwam het Trutina-systeem van de Hongaarse start-up Gremon voor het eerst in 2018 tegen op een van zijn trips in het buitenland. “Waar het klimaat vaak te heet is voor een normale sturing, zoals in Turkije, Tunesië, Marokko, Griekenland en Zuid-Italië. Ook in Australië, waar je veel mensen uit Zuidoost-Azië ziet met een hobbykas van een paar duizend vierkante meter. Dan zit je daarnaar te kijken en denk je: dat is toch wel bijzonder, dat wij dat niet hebben. Dat zij hun biomassaproductie met enkele sensoren en een simpel dashboard kunnen bepalen en wij niet. Een simpele computer is vaak te duur voor kleine bedrijven. Die Hongaren hebben gewoon een zeer geavanceerde techniek ontwikkeld voor een hele concurrerende prijs.”
Wateropname
Groenewegen gebruikt het systeem nu een jaar en wil het volgend jaar uitbreiden naar een tweede kas. “Ik heb weleens een sessie gehad met die mensen van Gremon, die hebben ook nog eens een hele andere kijk op de plantkunde, zoals wij die in Nederland hebben. Want iedereen praat elkaar hier na, dus ik vond het wel bijzonder. Hun contactpersoon hier is een Nederlander. Ze hebben het heel goed geïnstalleerd, de sensoren zijn betrouwbaar en er komt heel veel nuttige info uit.”
De fusie met onze collega maakte onder meer duidelijk dat op de andere locatie anders wordt geteeld. Groenewegen: “Dan constateer je dat daar altijd minder water wordt gegeven. Dat zie je natuurlijk terug in je biomassaproductie. Dan denk je: hoe kan het nou dat die plant het water op de ene locatie wel en op de andere locatie niet goed opneemt. Er zijn allerlei factoren die de wateropname negatief kunnen beïnvloeden: begin je te laat of start je te traag met watergeven; is het klimaat niet goed of de druppelwatertemperatuur te hoog etc. Vooral op extreme dagen is dat belangrijk. Het Trutina-systeem maakt inzichtelijk waardoor dat komt. Ik ben daar wel positief verbaasd over.”
Biomassaproductie
Groenewegen is dit jaar gestart met een paar simpele sensoren en een drainbak. “In het kort: je geeft water, het wordt gewogen, je draint wat uit, dat wordt ook gewogen. In principe kun je dan de wateropname berekenen. Naarmate er meer meetdata komen wordt het algoritme van het dashboard steeds betrouwbaarder. Daar kun je in het vervolg een oogstvoorspelling aan hangen, maar daar gaat het mij nu niet om. We berekenen hiermee dagelijks de biomassaproductie. Dat kun je dan afzetten tegen de instraling in joules, wat zij ‘inside light’ noemen. Daarvoor hebben we binnen een sensor opgehangen. Voorheen hebben we altijd op buitenlicht water gegeven, maar dat is naar mijn idee achterhaald. Want het verschil tussen binnen- en buitenlicht kan soms wel 20 of 30 procent bedragen. Dat heeft te maken met: zitten er wel of geen wolken in de lucht, is de lucht strakblauw of is het een beetje heiig.”
Door te experimenteren met de watergift test Groenewegen de reactie van de plant. “Als je twee beetje gelijkwaardige dagen hebt dan probeer je eens wat. Dan ga je bijvoorbeeld eerder en sneller starten met watergeven en de dag erna wat later en rustiger, maar wel met dezelfde hoeveelheid drain. Dan zie je dat de biomassaproductie duidelijk kan verschillen.”
Weerbare plant
Met de nieuwe sensoren verwacht hij op termijn ook een sterkere plant te kunnen telen: “We moeten naar een weerbare plant toe, met zo min mogelijk bestrijdingsmiddelen. Je ziet gewoon dat je de plant sterker kunt maken door er op een andere manier mee om te gaan. Als je meer droge stof in de plant kan krijgen wordt die minder vatbaar voor wortelziekten.”
Groenwegen werkte daarvoor al zeven jaar met sensoren van 2Grow. “Toen wij daarmee begonnen hadden we zoiets van: wat moeten we daar nou mee, wat moeilijk. Maar als je ziet wat we sindsdien allemaal veranderd hebben. Voorheen hadden wij toch wel makkelijk een gescheurd tomaatje. Dankzij die sensoren hebben we de watergift weten te verfijnen en zie je die eigenlijk nooit meer.”
Als enige nadeel van het Trutina-systeem noemt hij de steile leercurve, maar dat ligt ook aan hemzelf, zegt Groenewegen. “Ik word ook een dagje ouder en heb er gewoon te weinig tijd voor, omdat ik teveel dingen leuk vind. Want het gaat gewoon hartstikke goed, maar ja: je wil ook wat leren.”
Wereldwijd netwerkje
Met het systeem kun je ook heel makkelijk bij collega’s in het buitenland meekijken, zegt de teler. “Dan moet je wel even je wachtwoorden delen, inloggen en dan kun je zo zien wat er gebeurt in Griekenland of op Sicilië. Dan kun je even met hen meedenken. En wat je daar ziet kun je ook weer bij jezelf toepassen, zeg maar. We hebben een soort wereldwijd netwerkje, met allemaal bekende collega’s die met hetzelfde dashboard werken. Dat heb je niet in Nederland.”
“Ik denk dat het in de toekomst allemaal naar sensoren gaat, de data in een centraal dashboard bij elkaar worden gebracht en je van daaruit het klimaat en de watergift kunt sturen. En met het algoritme ook aan oogstvoorspellingen kunt doen. Daar kom je verder mee.”
Tekst: Mario Bentvelsen, beeld: Marcel Otterspeer
