Plantum, de vereniging van veredelaars en plantenkwekers, is opgelucht over de uitspraak van de EU-lidstaten waarin zij het octrooirecht op klassieke veredelingsproducten afwijzen. Volgens juriste Judith de Roos is dit een stap voorwaarts naar duidelijke wetgeving rond veredeling, maar deze is zeker nog niet voltooid.
Op 20 februari werd door de EU lidstaten bevestigd dat het octrooirecht niet van toepassing is op klassieke veredeling. Veredelaars van groente, fruit en bloemen moeten vrij kunnen beschikken over biologisch materiaal om nieuwe rassen te kweken. Het octrooirecht op planten of plantendelen kan daarbij een barrière vormen. Staatssecretaris Martijn van Dam noemde dit een doorbraak.
Volgens Judith de Roos is dit inderdaad een belangrijke uitspraak, omdat het Europees Octrooibureau eerder aangaf dat planten wél onder het octrooirecht zouden vallen. “Gelukkig zijn de lidstaten het er nu net als de Europese Commissie over eens dat dergelijke wetgeving geen goed doet aan het veredelingsproces, terwijl het Kwekersrecht ruimte biedt om gebruik te maken van elkaars veredelingsproducten.”
Niet te vroeg juichen
Met deze uitspraak is dit proces wellicht ten goede gekeerd voor veel veredelingsbedrijven, maar de daadwerkelijke wetgeving moet nog zijn beslag krijgen. Zo moet het Europees Octrooibureau ook akkoord gaan met deze wijziging. Bij dit bureau zijn niet alleen de 28 EU-lidstaten aangesloten, maar ook tien landen die niet onder de Europese Unie vallen. Zij moeten ook akkoord gaan. “Het is dus nog iets te vroeg om te juichen.” De Roos verwacht dat er omstreeks juni meer beweging komt in de besluitvorming. Dat is ook hoog tijd, want er liggen verschillende dossiers met octrooiaanvragen te wachten op een uitspraak.
Natuurlijke eigenschappen kruisen
Onder klassieke veredeling vallen veredelingsproducten die tot stand zijn gekomen door natuurlijke eigenschappen in te kruisen. Daarbuiten vallen planteneigenschappen die mensen hebben gecreëerd met technische veredelingstechnieken. De grens tussen beide vormen van veredeling is lastig te trekken. De Roos: “Wij hebben bijvoorbeeld zorgen om die gevallen waarbij eigenschappen zijn ontwikkeld die in de natuur ook spontaan zijn ontstaan. Over de exacte reikwijdte van die octrooien willen we graag meer helderheid. Octrooirecht moet gelden voor vindingen die echt inventief zijn.”
Tekst: Pieternel van Velden
