In 2024 wordt het gemiddelde inkomen uit bedrijf voor een gemiddeld glastuinbouwbedrijf geraamd op 307.000 euro per onbetaalde arbeidsjaareenheid (oaje). Dit is 20.000 euro hoger dan in 2023 en bijna 70.000 euro boven het gemiddelde inkomen voor de periode 2019-2023. Voor alle land- en tuinbouwbedrijven samen wordt het gemiddelde inkomen geraamd op € 109.000. Volgens de raming behalen snijbloemen- en groentetelers dit jaar de hoogste inkomens. Pot- en perkplantentelers leveren fors in ten opzichte van 2023.
Dit blijkt uit de jaarlijkse inkomensraming van Wageningen Economic Research onder leiding van agrarisch bedrijfseconoom Harold van der Meulen: “In 2024 is een sterke inkomensgroei bij telers van snijbloemen te zien door hogere bloemenprijzen, wat vooral toe te schrijven is aan een minder grote aanvoer uit het buitenland en lagere netto-energiekosten.”
Onbetaalde arbeidsjaareenheid
Wageningen Economic Research berekent het agrarisch inkomen per onbetaalde arbeidsjaareenheid (aje). Agrarische ondernemers en hun gezinsleden verrichten in de meeste sectoren vaak het merendeel van de arbeid zelf, maar krijgen meestal geen salaris. Een arbeidskracht die in een jaar 2.000 uur of meer werkt, wordt gezien als één aje. Wie minder werkt, telt voor minder dan één aje. Wageningen Economic Research deelt het inkomen uit bedrijf in deze situatie door het aantal onbetaalde aje. Op deze manier zijn de inkomens van verschillende bedrijfstypen beter met elkaar te vergelijken. Het gemiddeld aantal onbetaalde aje per bedrijfstype verschilt namelijk sterk.
Hogere inkomens in de glastuinbouw vooral dankzij de snijbloemenbedrijven
De toename van de opbrengsten met ruim 4% was voldoende om de stijging van de betaalde kosten en afschrijvingen met 4% te compenseren. Zowel binnen als tussen de drie onderscheiden subtypen is er een grote spreiding in de inkomensontwikkeling.
Hoe de lagere energieprijzen in 2024 zich vertalen naar opbrengsten en kosten, varieert per bedrijf en is mede afhankelijk van de bedrijfsinrichting: Is er bijvoorbeeld (LED)-belichting of een warmtekrachtkoppeling? Gebruikt het bedrijf aardwarmte of heeft het zonnepanelen? Is er op de locatie congestie op het net? Beschikt men over batterijopslagfaciliteiten? Welke contracten zijn er over het leveren van energie? Welke strategieën zijn er voor energieaankoop en -verkoop in samenspraak met de teeltstrategie?
Lichte toename van het gasverbruik
De hogere temperaturen, energiebesparingen en optimalisaties van bestaande apparatuur enerzijds en een meer regulier teeltplan (eerder planten, meer belichting, intensiever telen) van voor de energiecrisis anderzijds, zorgden voor een lichte toename van het gasverbruik. Bedrijven zijn steeds flexibeler in het invullen van hun energiebehoeften en daardoor is deze raming ook met de nodige onzekerheid omgeven.
Individuele keuzes hebben sterke invloed op de uitkomsten. Uiteindelijk draait het voor de teler om het verschil tussen energiekosten en -opbrengsten. Men zoekt voortdurend naar het optimale rendement tussen opbrengsten uit de teelt van producten en de energiemogelijkheden.
Groenteteelt
Het gemiddelde inkomen uit bedrijf per onbetaalde aje van glasgroentebedrijven wordt in 2024 geraamd op ongeveer € 320.000, circa € 15.000 euro hoger dan in 2023, doordat de kosten sterker afnamen dan de opbrengsten. De lichte daling in de opbrengsten komt voornamelijk door minder opbrengsten uit energieverkoop, door een lagere prijs voor teruggeleverde elektriciteit. De opbrengst uit gewassen steeg met gemiddeld 1%. Vooral door lagere energiekosten vielen de totale kosten lager uit. De hoogte van het inkomen is sterk afhankelijk van het type product, hoe de afzet op het bedrijf is georganiseerd en de posities op de energiemarkt.
Wat de gewassen betreft, liggen in de tomatenteelt (het belangrijkste gewas in areaal gemeten in de Nederlandse glasgroenteteelt) de gemiddelde prijzen lager dan vorig jaar door een verhoogd (buitenlands) aanbod. De prijs van paprika’s is gemiddeld licht gedaald bij een toename van het areaal en concurrentie in het voorjaar vanuit Spanje. Komkommertelers kennen een goed jaar door aanzienlijk hogere prijzen, bij een iets lagere productie door het donkere weer in het voorjaar. De komkommerprijs 2024 ligt fors boven het vijfjarig gemiddelde.
Snijbloementeelt
Het gemiddelde inkomen uit bedrijf per onbetaalde aje van snijbloemenbedrijven wordt voor 2024 geraamd op € 370.000: dit is een stijging van € 140.000 ten opzichte van 2023. De opbrengst uit verkoop van bloemen nam sterk toe door veelal hogere prijzen bij lagere volumes, waarbij werd geprofiteerd van goed lopende internationale afzetmarkten en minder aanvoer vanuit het buitenland.
Bedrijven die over een WKK beschikken, hebben ook opbrengsten uit energieverkoop gehaald, al waren die wel lager dan vorig jaar door de lagere verkoopprijs van opgewekte elektriciteit. Aangezien de gasprijs ook is gedaald, bleef het aantrekkelijk om de WKK in te zetten.
De totale kosten worden circa 7% hoger geraamd. Tegenover de afname van de energiekosten stond een stijging van vooral de kosten voor gewasbescherming en van arbeid door gestegen cao-lonen.
Pot- en perkplantenteelt
Het gemiddeld inkomen uit bedrijf per onbetaalde aje van pot- en perkplantenbedrijven wordt voor 2023 geraamd op circa € 213.000 per onbetaalde aje, een afname van circa € 115.000 ten opzichte van 2023. Het inkomen fluctueert de laatste jaren sterk. Sinds 2020 zijn er telkens pieken en dalen.
Het voor 2024 geraamde inkomen bevindt zich nog wel 15.000 euro boven het gemiddelde inkomen van de afgelopen 5 jaar. De kosten stegen gemiddeld met ruim 9% door een toename van de gemiddelde bedrijfsomvang en over de hele linie gestegen kosten van productiemiddelen, met uitzondering van de energiekosten (-10%). De totale opbrengsten stegen gemiddeld met 3%. Met name de opbrengsten uit perkplanten namen toe door herstel van de verkochte aantallen.
Bij kamerplanten was de opbrengsttoename beperkt. Daar stond een daling van de opbrengsten uit energieverkoop tegenover. Toch bleven deze opbrengsten veel hoger dan in de jaren 2020 en daarvoor.
