Sinds vorig jaar teelt IJsselgrow in IJsselmuiden jaarrond komkommers in een op maat gemaakte substraatbak met perliet als substraat. Mede-eigenaar Herman Keijsers ziet voordelen in het systeem op het gebied van de jaarlijkse kosten, duurzaamheid, lagere teeltrisico’s en een betere afwatering. Ook verloopt het tussenplanten veel sneller dan normaal. “We zijn er heel tevreden over.”
Kwekerij IJsselgrow in de Koekoekspolder telt drie afdelingen met een totale glasoppervlakte van 10 ha. Er worden jaarrond komkommers geteeld, met twee of drie keer plantingen per jaar wordt geplant volgens de traditionele methode, zonder belichting. Na ruim dertig jaar zei het bedrijf de teelt op steenwolmatten vaarwel in ruil voor een plastic substraatbak met 100% perliet. Die bak werd samen met toeleverancier Mertens en kunststofspecialist Bato Plastics ontwikkeld. Na het proberen van verschillende prototypes kwam de Batobak 2.0 naar voren als de beste oplossing.
Watergift aanpassen
De substraatbak zorgt dankzij een lichte piramidevorm voor een maximale afwatering van overtollig water naar de teeltgoot onder de bak. De bak staat dankzij pootjes hoog op de teeltgoot en is voor de teeltwisseling van handvaten voorzien. Mede dankzij de slimme plaatsing van twee draingaten wordt doorgroei van de wortels naar de teeltgoot voorkomen. Dat is gedaan om de verspreiding van wortelziekten als Pythium te voorkomen.
Keijsers: “Teelttechnisch is er nog een voordeel: het substraat in de bak is altijd net wat droger, het wordt niet snel te nat. Zeker nu het in de zomers warmer wordt en we ook in de zomer planten, kun je zonder problemen heel frequent water geven. Daardoor blijft de temperatuur van het druppelwater laag. Te warm druppelwater geeft sneller problemen met Pythium. Als je dat op een steenwolmat gaat doen dan wordt die mat zeiknat. Bij perliet draint het druppelwater makkelijk uit en heb je dat probleem niet. Doordat het beter uitdraineert kun je onbeperkt water geven.”
Snellere teeltwisseling
Voor de productie en kwaliteit maakt het niet zoveel uit of de komkommers op steenwol of perliet staan, zegt Keijser. Maar wel voor de watergeefstrategie: “In het begin van de teelt moet je frequenter watergeven, zodat de pot altijd nat blijft. Want perliet zuigt harder aan het water dan steenwol. Voor de voeding zijn er geen gevolgen: we hebben een gesloten systeem en wat de plant niet opneemt pompen we terug. Een voordeel is bovendien wel dat je niet bang hoeft te zijn om een keer teveel drain te hebben. Je kunt makkelijker een keer doorspoelen als het nodig is.”
De productie kan zelfs iets hoger uitvallen, omdat nu – in het geval van een virusaantasting bijvoorbeeld – heel eenvoudig schone bakken tussen de oude planten geplaatst kunnen worden. Elke dag eerder aanplanten levert in theorie 1 extra komkommer per m² per dag op. Keijser: “Als je 10 hectare glas hebt en voor 12 ha bakken, kun je 2 ook hectare overplanten en de nieuwe bakken ertussen zetten. Dan verlies je niet veel tijd met de teeltwisseling. De vuile bakken worden daarna gestoomd en die zijn dan weer te gebruiken voor de planting van de week daarop. Je kunt dus sneller van teelt wisselen, maar je hebt ook minder kans op overdracht van virus. Het is een groot voordeel dat je iedere teelt kunt starten op een brandschoon substraat.”
Lagere jaarkosten
Er is nog een belangrijke reden geweest om over te stappen: de jaarkosten. “De bakken met perliet kun je jaarlijks stomen. Dat kost wel energie, maar per saldo blijven de jaarkosten een stuk lager. Je kunt het substraat oneindig hergebruiken. Op een andere locatie heb ik al langer ervaring en ik denk dat het perliet daar nu 28 jaar oud is. Het organisch materiaal dat erin zit verteert tijdens het stomen, de volgende teelt heeft daar weer voordeel van. Het grote voordeel is dat we niet jaarlijks nieuwe steenwolmatten hoeven te kopen. Perliet is een natuurlijk vulkanisch gesteente, dat overal op de wereld wordt gevonden en dat je maar een keer hoeft aan te schaffen. Het systeem is dus ook nog eens een stuk duurzamer.”
Daarnaast is het ook een goede voedingsbodem voor nuttige bodemorganismen. In de toekomst gaat dat mogelijk een grotere rol spelen, denkt Keijser. “In de USA mag je op dit materiaal biologisch telen. Of dat een betere plantweerbaarheid oplevert? Dat is wel een beetje de achterliggende gedachte, zeker met wortelziekten als Pythium en zo. Wat het voor andere ziekten en plagen gaat opleveren blijft nog speculeren, maar bel me daar volgend jaar nog eens over terug.”
Tekst: Mario Bentvelsen
