Bij Van Egmond Matricaria in Bleiswijk loopt sinds enkele maanden een proef met het telen op water. Hiervoor zijn in één tralie twee gescheiden bassins aangelegd waarin maximaal 30 cm water staat. “De teelt verliep vlekkeloos en biedt voordelen ten opzichte van telen in de grond”, zegt vennoot Kees van Egmond na beëindiging van de eerste teeltronde. “Of het rond te rekenen is durf ik nog niet te voorspellen, maar het resultaat mag er zeer beslist zijn.”
Enkele dagen nadat het eerste bassin is leeg geoogst, doet de teler tussentijds verslag van de proef, die door loopt tot eind 2022. Hij prijst zich niet alleen gelukkig met het teeltresultaat, dat minstens zo goed was als dat van de onbelichte grondteelt. Daags na de oogst deed storm Eunice een paar dekramen sneuvelen, waarbij het eerste bassin drie sneeën opliep van zo’n 15 cm. “Er stond nog water in, dus dat liep voor een klein deel weg”, blikt hij terug. “Gelukkig was het goed zichtbaar en konden we het snel plakken. Het tweede bassin stond nog vol planten en is gespaard gebleven. Die gaan we de komende dagen oogsten.”
Drijvend plantbed
Het geïmproviseerde teeltsysteem berust op twee ondiepe (50 cm), naast elkaar gelegen bassins van 4,5 x 56 meter binnen een tralie van 9,6 meter. In de bassins staat gemiddeld 22 cm bemest water, dat continu wordt rondgepompt (80 m³/uur). De matricaria’s van het ras Single Vegmo staan in trays van de plantgoedleverancier, die een aaneengesloten drijvend plantbed vormen.
Van Egmond: “De planten kunnen ongestoord wortelen en voeding opnemen. Ze houden elkaar overeind en hoeven niet met gaas te worden ondersteund. We zijn echt blij met het takgewicht en de bloemkwaliteit, daar is niets op aan te merken.”
Gesloten systeem, stomen niet nodig
Dat je matricaria (kamille) op water kunt telen was al eens aangetoond, maar heeft nog niet tot een doorbraak geleid. Desondanks waren de vennoten van het familiebedrijf eensgezind over het nut van hun praktijkproef. “De regels voor grondteelten en emissies worden strenger, stomen geeft veel werk en is vanwege de opgelopen energiekosten duurder dan ooit”, licht Van Egmond toe. “Telen op water is in principe volledig gesloten en zou een aantal van die beperkingen weg kunnen nemen. Dit jaar willen we achterhalen of het haalbaar en betaalbaar is. De eerste signalen zijn positief, maar één zwaluw maakt nog geen zomer en voor het fijnere rekenwerk is het nog veel te vroeg.”
Veel voordelen
Gevraagd naar de voordelen die hij tot nu toe ervaart, zegt Van Egmond: “Het waterverbruik is lager, want je verliest niets naar de ondergrond. Daardoor verbruik je ook minder meststoffen. En omdat je niet meer bovenlangs water geeft, blijft het gewas droog, is het klimaat stabieler en zul je op jaarbasis minder last hebben van Botrytis.”
Bodemschimmels heeft de Bleiswijker nog niet gezien. Het water is zuurstofrijk en voortdurend in beweging, dus in principe gezond.
Omslachtiger oogsten
Zijn er ook nadelen of beperkingen? Afgezien van de kosten voor het aanleggen en onderhouden van de bassins is een duidelijke beperking dat het oogsten omslachtiger is en meer tijd kost. Van Egmond: “Je oogst vanaf de rand en moet de trays rustig naar je toe halen. We hebben daar wel een handigheidje voor, maar het kost toch meer tijd. De plant zelf trek je er in deze tijd moeiteloos uit, met wortels en al. Hoe het in het voorjaar en de zomer gaat, moeten we afwachten. Als de waterteelt perspectief biedt kan het systeem ongetwijfeld worden verbeterd, maar dat is nu nog niet van belang. Laten we eerst maar wat rondes telen, dan kunnen we er meer over zeggen.”
Tekst: Jan van Staalduinen
