Paprikatelers kunnen flinke stappen zetten richting een chemievrije teelt. Maar een volledig biologische teelt is op de korte termijn niet mogelijk, zo is de overtuiging van Frank Bakker. Dankzij de paprikapilot die afgelopen jaar − onder de vlag van het project ‘100% Groen Geteeld’ − werd uitgevoerd, durft de teler nu bepaalde groene luizenmiddelen in te zetten op zijn bedrijf. “Voorheen was ik huiverig voor eventuele gewasschade. Maar dat bleek niet aan de orde.”
Dat de inzet van chemie zoveel mogelijk moet worden gereduceerd, is voor Frank Bakker van Bakker Sweet Peppers een uitgemaakte zaak. “Alle pijlen wijzen die richting uit”, geeft hij aan. Bakker teelt in het Noord-Limburgse Sevenum oranje paprika’s op een oppervlakte van 5,2 ha. “Het middelenpakket verschraalt en tegelijkertijd vragen consumenten en afnemers om een product met minder of liefst geen residu. De normen worden ieder jaar aangescherpt. Het is een kwestie van tijd voordat het gebruik van chemische middelen volledig in de ban gaat.”
Om die reden teelt Bakker op zijn eigen bedrijf al ‘maximaal biologisch’, zoals hij dat zelf noemt. “Als het nodig is, grijpen we chemisch is. Maar dat is gelukkig niet vaak aan de orde.”
Waardevolle kennis opdoen
De teler hoopt dat het project ‘100% Groen Geteeld’ handvatten zal bieden om verdere stappen te kunnen zetten op dit vlak. Bij dit driejarige project, dat wordt uitgevoerd vanuit de Federatie Vruchtgroenten Organisaties (FVO), zijn telersverenigingen en toeleveranciers betrokken. ZON is één van de aangesloten telersverenigingen. “Vanuit ZON, waar ik mijn paprika’s afzet, wordt een praktijkproef met blokpaprika uitgevoerd bij onderzoeksinstituut Botany in Meterik. Ik zit, samen met zes andere telers, in de Begeleidingscommissie van deze proef”, vertelt Bakker. “We hebben inmiddels één teeltjaar gedraaid. Komende week start de tweede proef. Het mooie aan een onderzoek setting is dat je hier risico’s kunt aangaan die je in de praktijk niet kunt nemen. We proberen volledig biologisch te telen, om zo waardevolle kennis op te doen. De leerpunten neem je als teler mee naar je eigen bedrijf.”
Luis, spint en trips
De paprikapilot die afgelopen jaar draaide bij Botany toonde volgens Bakker aan dat er nog de nodige uitdagingen te tackelen zijn om te komen tot een chemievrije paprikateelt. Met name luis, spint en trips zijn biologisch nog lastig onder controle te houden, geeft hij aan. “We hebben in de proef bewust geïnfecteerd, om de plagen uit de hand te laten lopen. Op die manier konden we een goed inzicht krijgen in de mogelijkheden van biologische bestrijders en groene middelen. Er werden ook groene middelen gebruikt, die in de praktijk nog niet vaak worden ingezet omdat er nog onvoldoende bekend is over de gewasimpact.”
Hierbij bleek volgens Bakker dat de luizendruk ver kan worden teruggebracht met behulp van groene middelen en biologie. “Maar desondanks zagen we schade en uitval die je op een praktijkbedrijf niet kunt tolereren. Datzelfde gold bij de spintaantasting, die we uiteindelijk wel onder controle kregen met biologie.”
Vertrouwen
De teler leerde wel het nodige van de praktijkproef. Zo durfde hij het aan om een groen middel tegen luis in te zetten op zijn eigen bedrijf. “Eerst was ik wat dit betreft terughoudend, omdat ik niet wist of gewasschade zou optreden. De proef bij het onderzoeksinstituut liet zien dat er helemaal geen schade hoeft te ontstaan, mits je het middel op het juiste moment en in de juiste dosering toedient. Dat gaf vertrouwen. Daarbij is het sparren met de andere BCO-leden heel waardevol voor mij. We leren veel van elkaar.”
In de nieuwe paprikaproef wordt ook gekeken naar het effect van bemesting op plaaginsecten. “We gaan bijvoorbeeld onderzoeken hoe je, door het verlagen van de nitraat- en stikstofgift, het gewas minder aantrekkelijk kunt maken voor plaaginsecten en tegelijkertijd toch een goede productie kunt halen. Hier wil ik ook op mijn eigen bedrijf mee gaan experimenteren. Daarbij willen we in de tweede proef kijken hoe we de productie kunnen optimaliseren. Ook dat is cruciaal: een chemievrije teelt moet wel rendabel zijn.”
Knop om bij consument
Is een chemievrije paprikateelt überhaupt mogelijk, volgens Bakker? “Ik ben ervan overtuigd dat we heel ver kunnen komen, met de inzet van biologische en groene middelen. Maar helemaal zonder chemie telen, dat lukt de komende vijf jaar niet. Daarvoor zijn de uitdagingen nog te groot.”
De teler is ook van mening dat er een knop ‘om’ moet in de hoofden van de consument. “Wanneer we geen chemie meer kunnen gebruiken, kan het zijn dat een paprika een keer plakt van de luis. Dat moet de consument dan wel accepteren. Ook dat verhaal moeten we vertellen. En wanneer een consument geen enkele aantasting tolereert en wij dus minder product kunnen leveren, zal dat financieel gecompenseerd moeten worden. Kortom: het kan niet alleen vanuit de telers komen.”
Over 100% Groen Geteeld
Binnen het project 100% Groen Geteeld werken telerscoöperaties (FVO) en toeleveranciers in de glasgroenteteelt samen om tot een integraal weerbaar teeltsysteem met groene en biologische middelen te komen, aangevuld met technologische oplossingen. De teelt moet op termijn zowel 100% groen als rendabel zijn. Daarbij gaat het om het hele systeem, inclusief water, klimaat en substraat. Het project omvat zeven praktijkpilots, ondersteund door specialisten van Hoogendoorn Growth Management, LetsGrow.com, Van Iperen, Van der Knaap, Koppert en Rijk Zwaan. Daarnaast draait er dus ook een praktijkproef met blokpaprika bij Botany.
Tekst: Ank van Lier
