In de demo-kas van Nunhems in ’s-Gravenzande kunnen telers de proeven en demonstraties zien van nieuwe en bestaande sla-rassen op drie verschillende waterteeltsystemen. Gewasspecialist Ron van Antwerpen zwaait de scepter in de sla-kas. Het is dan wel een kleine kas van 1.000 m², toch heeft hij er met dezelfde uitdagingen te maken als de grootschalige slatelers waarvoor hij de testen opzet. Zoals schimmels, algen en wortelrot.
Van Antwerpen test de mobiele gotensystemen van Green Automation en Hortiplan, het Deep Flow-systeem van Hydroponics en ook de Vital Oxidizer. Van alle beschikbare oplossingen voor het toevoegen van zuurstof aan water, is de laatstgenoemde misschien wel de eenvoudigste. “Maar zeker zo effectief”, merkte Van Antwerpen. Hij past het systeem toe in de demo-kas voor sla en is enthousiast over de resultaten. “De wortels zijn witter en schoner, de planten zijn gezonder en groeien beter.”
Vervuiling
“Zo’n zeven jaar geleden merkte ik aan het gewas en de wortels dat het watersysteem verouderd raakte en vervuiling gaf. Voorlichters zagen de bruine wortels en raadden aan om chloor of peroxide in te zetten. Het water werd inderdaad schoner en de wortels witter, maar de ontwikkeling haperde. De gewone wortel bleef wel groeien, maar de haarwortels kregen er een enorme opdonder van. Ze worden gratig en sterven af. Daardoor ging de calciumopname achteruit, bleef de groei achter en kregen we last van rand,” vertelt de gewasspecialist.
Upgrade doet wonderen
Toen Van Antwerpen een demonstratie zag van een nieuwe waterverbeteringstechniek, raakte hij geïnteresseerd. “De Vital Oxidizer gaat uit van het principe dat zuurstof water vitaler en gezonder maakt. Veel problemen ontstaan dan ook als het zuurstofgehalte van het water te laag is. Of de plant nou in water, potgrond of steenwol staat.”
Bevat normaal leidingwater zo’n 5,5 ppm aan zuurstof, met dit apparaatje maak je daar ruim 10 ppm van. “Die upgrade doet echt wonderen. En het werkt heel eenvoudig. Het apparaatje zuigt zuurstof aan uit de buitenlucht en voegt dat toe aan het water in de persleiding die het naar de goten en waterbakken brengt.”
Weerbaarder
Door het water te beluchten en de verhoudingen van druk, tegendruk en leidingdiameter goed af te stellen, gaat het water wervelen en ontstaan er luchtbellen. “Het gevitaliseerde water houdt het hele leidingsysteem schoon. De wortels zijn mooi wit, het gewas is gezonder en groeit beter. Uiteindelijk geeft het een mooier product, zonder dat je gevaarlijke middeltjes hoeft in te zetten. Peroxide hebben we sinds die tijd nooit meer gebruikt. Het was echt een openbaring, al onze problemen waren in één klap weg.”
Door het normale zuurstofgehalte van het leidingwater te verdubbelen, krijgen bacteriën, algen, schimmels en gisten geen kans om zich te hechten aan de binnenzijde van leidingen, filters en kleppen. Het zorgt er ook voor dat het wortelstelsel actiever wordt en het gewas weerbaarder. Ziekten en plagen komen dan ook vrijwel niet meer voor, ervaart Van Antwerpen.
Hoe sneller hoe beter
Veredelaar Nunhems, sinds enkele jaren onderdeel van BASF, schafte voor elk van de waterteeltsystemen bij sla een beluchter aan. Sensoren meten het zuurstofgehalte van het water, en dat ziet Van Antwerpen terug in het dashboard van de klimaatcomputer.
“Het apparaat werkt het beste op het Hortiplan-systeem”, merkt hij. “Dat pompt het water het snelst rond en je ziet daar dus al gauw effect. Bij Deep Flow is er minder doorstroming en merk je het effect pas later. Maar als het eenmaal op niveau is, werkt het prima. In de substraatgoten van Green Automation zie ik dat het zuurstofgehalte tijdens de loop door de goot vrij snel terugloopt. Je moet dus hogere startwaardes instellen om ook de planten aan het eind van de goot gezond te houden. Als het systeem even hapert of er is een stroomstoring, heb je daar het eerst problemen.”
Aandachtspunten
Als aandachtspunt noemt de gewasspecialist dat bij warmte het zuurstofgehalte kan zakken, wanneer ook het leidingwater opwarmt. En juist bij hoge temperaturen ligt verspreiding van pathogenen op de loer. “Dat moet je dus goed in gaten houden. Maar ook moet je ervoor zorgen dat de flow in het systeem constant is. Als bijvoorbeeld een zandfilter dichtslibt en je krijgt daar geen storingsmelding van, dan zakt de flow terug en ook het zuurstofgehalte, zonder dat je daar erg in hebt.”
Het veredelingsbedrijf past de beluchters alleen toe in de demo-kas voor sla. “Het zou ook goed kunnen in de kas voor komkommer en tomaat, maar de noodzaak is er niet, want er doen zich daar geen problemen voor. Ik weet dat het apparaat ook door paprikatelers wordt gebruikt, die er een oplossing in hebben gevonden voor de wortelproblemen waar ze mee kampen. Zo te horen werkt het ook daar heel goed. Bij sla ben ik in ieder geval overtuigd van de voordelen.”
Tekst: Astrid Zoumpoulis
