De aankomende tariefsverhoging van de Opslag Duurzame Energie (ODE) raakt middelgrote, belichtende bedrijven het hardst. Die kunnen een kostenstijging van een ton verwachten. Inzetten op extra WKK-vermogen lijkt nu de reactie. “Teeltbedrijven van 5 tot 10 ha die met elektriciteit van het net belichten zijn zwaar de klos”, volgens Arjan van der Spek, van zelfstandig energieadviseur Enova. “Op jaarbasis moeten zij rekening houden met 100.000 euro extra kosten.”
Voor onbelichte bedrijven in die categorie verwacht hij dat de tariefsverhoging tussen de 10 en 30.000 euro zal kosten. Telers van deze omvang zijn gebruikers die in de derde staffel (50.000 – 10.000.000 kWh) terecht komen. Daarvoor geldt een tariefsverhoging van 0,7 naar 2,1 cent per kWh. Dat komt neer op een stijging van maar liefst 177%. Voor de hele grote bedrijven, met een gebruik van meer dan 10.000.000 kWh, blijft de tariefstijging juist beperkt, tot circa 34%.
Van der Spek: “Dat is het oneerlijke van het systeem, dat de hoogste schaal min of meer gespaard wordt. Daarnaast is het krom dat bedrijven die al grote stappen hebben gezet in verduurzaming met warmtepompen en aardwarmte hard worden geraakt.” Die systemen vragen namelijk nogal wat elektriciteit, die ze veelal van het net afnemen, legt hij uit.
Extra WKK vermogen
De tariefsverhoging van de ODE zorgt ervoor dat glastuinbouwbedrijven direct met andere ogen naar de WKK gaan kijken. Van der Spek zag afgelopen weken een van zijn klanten een extra WKK aanschaffen, ondanks dat hij al jaren een warmtepomp gebruikt.
“Dat zal de trend worden, extra WKK-vermogen plaatsen, maar met minder draaiuren. Zelfvoorzienend zijn in je eigen stroomproductie wordt aantrekkelijker, want met de verhoging van de ODE zal het zelf maken van elektriciteit minstens 40 euro per MWh goedkoper worden dan inkopen van het net. Telers gaan meer verdienen aan de WKK komende jaren.”
WKK zeer efficiënt
De energiespecialist voorziet geen plotselinge wijziging in de voorgenomen tariefstijging voor de komende jaren. “Daarom durf ik telers gerust te adviseren daarin te investeren. De komende twintig jaar zullen we de WKK nog heel hard nodig hebben. Zeker omdat er voorlopig nog onvoldoende duurzame alternatieven zijn.”
Hij vindt het geen stap terug in duurzaamheid, wanneer telers extra inzetten op gasgestookte WKK’s. “Aardgas is de meest schone fossiele duurzame energie en de WKK zet dat zeer efficiënt om in elektriciteit. Als de tuinbouw op die manier zijn energieplaatje kan invullen, ontstaat dankzij de hogere ODE in andere sectoren de ruimte om fossiele energie te vervangen.”
Donderslag
Het is typerend voor de tuinbouwsector dat telers nu kijken hoe ze hun probleem kunnen oplossen, vindt Van der Spek. “Het Malieveld afhuren voor een protest zie ik namelijk niet gebeuren.” Niettemin noemt hij het zuur, deze ontwikkeling.
Ook voor insiders komt de tariefverhoging als een donderslag bij heldere hemel. “Er waren helemaal geen signalen dat dit er aan kwam. Ter illustratie, na Prinsjesdag vlogde voorzitter Sjaak van der Tak van Glastuinbouw Nederland nog enthousiast over het goede resultaat voor de glastuinbouw.”
Toch hebben we het kunnen zien aankomen, als je naar Duitsland kijkt, zegt hij. “Daar is het al jaren zo dat de kosten van vergroening vanuit de opbrengsten van het elektriciteitsnet worden betaald.”
Tekst: Koen van Wijk
