Jaarrond telen en daardoor het seizoen verlengen is de droom van iedere paprikateler. Daarom valt het tegen dat er nog geen echte doorbraak is met belichting bij dit gewas. Paprikaplanten laten zich lastig doorgronden, maar misschien speelt het aanbod van licht ook een rol bij de doorgaans onregelmatige plantbelasting. Onderzoek naar plantbalans in combinatie met belichting moet daarin meer inzicht geven.
Nog niet eerder heeft onderzoek naar jaarrond paprikateelt met belichting resultaten opgeleverd die genoeg basis bieden voor toepassing in de praktijk. Er zijn teeltbedrijven met SON-T-belichting, die daarmee het seizoen vervroegen of verlengen, maar echte jaarrond teelt, zoals bijvoorbeeld bij tomaat, zit er tot nu toe niet in.
Sander Hogewoning van Plant Lighting heeft al eerder het effect van belichting op jonge paprikaplanten onderzocht en vond daarbij dat internodiën strekken onder invloed van verrood licht. Dit effect doet zich ook voor bij andere gewassen. Het Delphy Improvement Centre deed afgelopen jaar voor het eerst onderzoek met LED’s in de teelt van paprika’s. Die proef leverde voldoende aanknopingspunten op die onderzoekster Lisanne Helmus verder wil bestuderen. Samen met Erik Stappers van Signify discussiëren zij over de nieuwe proefopzet en de stappen die zij komende winter willen zetten.
LED’s en hybride
In het onderzoekscentrum zijn twee afdelingen van 150 m2 ingericht voor een teelt van een jaar. Gekozen is voor het rode ras Mavera, de plantdatum is 21 september en de afstand is 7,1 stengels per m2. Gekozen is voor een tweestengelsysteem.
Eén afdeling heeft een hybride belichtingsinstallatie met een vermogen van 80 µmol/m2/s SON-T en 120 µmol/m2/s LED’s. De andere afdeling heeft 200 µmol/m2/s LED topbelichting, die afschakelbaar is in dezelfde verhouding als de naastgelegen afdeling, dus 80/120. “We hebben hier gekozen voor het gangbare rood-blauwe spectrum met een klein beetje wit licht, zoals veel wordt toegepast in andere vruchtgewassen”, vertelt Erik Stappers.
In beide afdelingen zijn op de helft van de oppervlakte verrood modules opgehangen die 20 µmol/m2/s toevoegen. Binnen het spectrum van SON-T-lampen is een klein aandeel verrood licht aanwezig, in LED-armaturen niet. Dus in de hybride-afdeling is het aandeel verrood in het spectrum hoger dan in de LED-afdeling.
Minder strekking
De basisgedachte achter en doelstelling van dit onderzoek is om ook voor paprika de weg naar een jaarrondteelt te ontsluiten. Juist voor dit product geldt dat het moeilijk is om in het voorjaar de markt te veroveren als er nog veel vruchten worden geïmporteerd. “Dat is een uitdaging voor de telers. Onze uitdaging is een succesvolle belichte teelt realiseren met in de winter een constante productie. In proeven met belichte paprika ontstaat in de winter al snel het probleem dat de zetting van vruchten stopt en de strekking afneemt. Als de zetting niet constant doorgaat, krijg je oogstfluctuaties en dat is onacceptabel voor de markt”, legt Hogewoning uit.
Ook op andere momenten in de teelt neemt de strekking van de internodiën af. Dat gebeurt als de plantbelasting tijdelijk te hoog is. “Die strekking kan dus liggen aan het lichtspectrum van de lampen, maar tevens een gevolg zijn van een tekort aan assimilaten”, vult hij aan. “Dat willen we in dit onderzoek nader bekijken.”
Licht in balans
De onderzoekers zullen deze teelt aansturen door de plantbelasting af te stemmen op de hoeveelheid licht die beschikbaar is. In de eerste fase van de teelt proberen zij de hoeveelheid licht af te stemmen op de vraag naar assimilaten van het gewas. In de winter zal er achttien uur per etmaal worden belicht.
Nog steeds is niet precies bekend waarom paprikaplanten zo onregelmatig zetten. Ondanks verschillende klimaatstrategieën blijkt dat de zetsels van veel bedrijven tegelijkertijd vallen. Daarom bestaat het vermoeden dat lichtomstandigheden een rol spelen bij de zetting. Dus dit onderzoek gaat veel verder dan alleen het verlengen van het teeltseizoen, maar zet ook in op een regelmatige zetting gedurende het jaar.
Vruchten dunnen
Hogewoning heeft een schema gemaakt (zie figuur), waarin hij wekelijks heeft aangegeven hoeveel mol/m2 licht nodig is om het gewas eerst vegetatief en daarna generatief te laten ontwikkelen. In het begin van de teelt richt hij zich op een plantbelasting van maximaal 28 vruchten per m2. Na week 7 gaat dat aantal omhoog, omdat dan het natuurlijk licht toeneemt.
Bij de start van de proef was de plantbelasting en dus ook de gewasvraag naar assimilaten nog laag. Om die redenen ging het scherm (Obscura) 80% dicht bij een gerealiseerde lichtsom van 450 joules per m2. Het lichtaanbod loopt dus mee met de vraag van het gewas.
Het aanhouden van een vast aantal vruchten betekent bovendien dat er soms vruchten moeten worden gedund om het gewas in balans te houden. In week 45 is bijvoorbeeld eenmalig een hardgroene vrucht geoogst die mocht uitgroeien, maar niet doorkleuren. Aangezien iedere plant twee stengels heeft, houden de onderzoekers om en om een vrucht per stengel aan. Helmus: “We streven gedurende de wintermaanden naar een constante productie van 600 tot 700 gram per m2 per week.”
De gemiddelde etmaaltemperatuur ligt fors hoger dan die van de praktijk in onbelichte teelten. Helmus: “We zien bijvoorbeeld nu dat de bloem mooi is, dus we merken dat de plant deze etmaaltemperatuur in deze fase van de teelt nodig heeft.”
Verschillen per afdeling
In november zijn de verschillen tussen de afdelingen nog niet groot. Later in de teelt verwacht Helmus dat er verschillende klimaatstrategieën ontstaan. De onderzoekers verwachten geen grote verschillen aan te treffen tussen de LED-belichting en de hybride installatie. Meer verschillen verwachten ze van het verrode licht dat tegelijkertijd brandt met de toplichtinstallatie. “Uiteindelijk zullen er wel verschillen ontstaan, omdat we in de LED-afdeling langer kunnen doorbelichten in het voorjaar”, verwacht Stappers.
Gedurende de proef zal Hogewoning meten hoe de 3D lichtverdeling is. Hij zal ook fotosynthese-metingen doen aan de bladeren van bovenaan tot onderin het gewas. De combinatie van die gegevens maakt het mogelijk om de individuele bijdrage van de bladeren aan het assimilatenaanbod te berekenen, waarvan de som de assimilatie van het gehele gewas oplevert. Op deze manier willen de onderzoekers de paprikaplant beter doorgronden. Deze berekeningen geven de mogelijkheid tot een grote verfijning van de strategie om ook met dit gewas ‘in balans’ te kunnen telen.
Het onderzoek valt binnen het programma Kas als Energiebron en is gefinancierd door het Ministerie van LNV en de gewascoöperatie paprika, ondersteund door Signify. De proefleiding is in handen van Delphy Improvement Centre en de uitvoering is in samenwerking met Plant Lighting.
Samenvatting
In september is bij het Delphy Improvement Centre een proef gestart naar belichting bij paprika. De inzet is om het lichtaanbod af te stemmen op de vraag door het gewas. Dit moet aansluiten op de theorie dat een paprikaplant sterk op licht reageert en mogelijk daardoor onregelmatig vruchten aanmaakt. Naast full LED belichting en hybride belichting krijgt de toevoeging van verrood licht extra aandacht.
Tekst en beeld: Pieternel van Velden.
