De prijzen van meststoffen stijgen. Daar zijn meerdere oorzaken voor aan te wijzen, zoals de gasprijs, het tekort aan zeecontainers, de goede graanprijzen en zelfs sancties voor kalium. De opvallendste is natuurlijk de gasprijs. Die heeft direct invloed op de stikstofprijs. Meststoffen worden duurder: kunnen we daar slimmer mee omgaan?
Stikstofmeststoffen worden gemaakt door binding van stikstof uit de lucht, via het zogenoemde Haber-Boschproces, waarbij N2 wordt omgezet tot ammoniak. Dat proces kost veel energie. Dat vergt veel gas. En als het gas duurder is, gaat de prijs van de daaruit voortkomende stikstof kunstmeststof ook omhoog.
Vanwege het proces gebruiken we het woord kunstmest, maar het is stikstof uit de lucht. De zo geproduceerde stikstof gebruiken we in de vorm van kalium-nitraat, calcium-nitraat, ammonium-nitraat, magnesium-nitraat, ureum, vele vormen van NPK-mengmeststoffen, et cetera. Hoeveel duurder het wordt zal de markt uitwijzen, maar wellicht is het zinvol eens naar deze kostenpost te kijken.
Verantwoord gebruik
Hoeveel stikstof willen we gebruiken? In het verleden was het wel eens hoe meer hoe beter, maar tegenwoordig is dat anders. De Europese nitraatlijn, het terugdringen van de emissies, de gebruiksnormen voor verschillende gewassen, de recirculatieplicht bij substraatteelten en de stikstof arresten hebben duidelijk gemaakt dat we voorzichtig met stikstof en stikstofvormen dienen om te gaan. Vervelend wellicht, maar het dwingt om er verantwoord mee om te gaan. En nu doet de gasprijs daar nog een duitje bij.
Hoeveelheid stikstofmeststof beperken
We kunnen best wel wat voorzichtiger zijn in het gebruik van stikstofmeststoffen, zeker als het tijdelijk is. Vervang het door sulfaat en chloride. Niet structureel, maar nogmaals voor een beperkte periode.
– Grondtelers: wees ervan bewust dat er veel stikstof in de grond zit en dat de grond mits gezond en in goede conditie soms tientallen kg per ha kan leveren. U kunt een tijdje een stapje terug doen.
– Potplantentelers kunnen ook een lager niveau handhaven, zeker wanneer in de winter – als gevolg van de gasprijs – de kastemperatuur ook omlaag gaat.
– Substraattelers hebben ook opties: Aan het einde van de teelt kan de hoeveelheid nitraat behoorlijk verlaagd worden. De laatste teeltweken zou ik er geen moeite mee hebben minstens de helft van het nitraat door sulfaat en chloride te vervangen. Houd de hoogte van de EC wel op niveau.
– Ook bij de start van de substraatteelt zijn er mogelijkheden. Ter herinnering wijs ik op het onderzoek naar lagere nitraat hoeveelheden bij de start van de teelt. Een halvering van de hoeveelheid nitraat bij het vol zetten van de matten en bij de start van de teelt bleek in die proef mogelijk. Dit is eigenlijk al een trend geworden bij tomaat en paprika door pakweg een derde te vervangen door chloride en sulfaat. Laat het fosfaatniveau trouwens wel op orde en houd ook de hoogte van de EC intact.
Tekst: Geerten van der Lugt, adviseur gewas, water en plantvoeding
