Met de nieuwe WKK, die een vermogen heeft van 2,7 megawatt elektrisch en 3,3 megawatt thermisch vermogen, is het totale vermogen bij phalaenopsiskwekerij De Vreede Holland in Bleiswijk meer dan verdubbeld. Tegelijkertijd zijn drie van de vier bedrijven qua energie aan elkaar gekoppeld en is de levering van elektriciteit aan het net geregeld. Een gigantische operatie, waardoor het bedrijf duurzaam en efficiënt met energie om kan gaan.
Phalaenopsiskwekerij De Vreede Holland, specialist in ‘tafelorchideeën’ in 9 cm potten, omvat vier teeltlocaties in Bleiswijk die bij elkaar 12 ha groot zijn. “We leveren 9,8 miljoen planten per jaar, voornamelijk twee- en drietakkers en een klein beetje eentakkers”, vertelt operationeel directeur Walter Spek.
Locatie 1 is de opkweeklocatie. Hier staan de planten van het begin tot aan de koelfase. Op locatie 2 en 3 staan de planten gedurende de koeling en afkweek. Op locatie 4 staan de bloeiende planten. Hiervandaan gaan ze op transport naar de klanten: supermarktketens en woonwinkels in heel Europa.
Verduurzaming
Op de teeltbedrijven wordt op verschillende manieren gewerkt aan verduurzaming. Zo is het watersysteem gesloten. De bestrijding is waar mogelijk biologisch en materialen worden zoveel mogelijk gerecirculeerd.
Ook op energiegebied zijn al fikse stappen gezet. In plaats van assimilatielampen gebruiken ze LED-lampen. Daarnaast zitten er drie schermen in de kas en maken de telers gebruik van restwarmte van de RoCa-centrale en CO2 via OCAP.
Op het totaal van de bedrijven was er een energietekort, terwijl er lokaal gezien 400-600 kilowatt over was op de bestaande WKK. Spek: “We zochten naar een slimme oplossing om zo efficiënt en kostenbewust mogelijk om te gaan met de energie. We hadden al een WKK van 2,0 megawatt elektrisch en 2,6 megawatt thermisch vermogen op locatie 1. Op deze locatie hebben we er een WKK bij gezet. Weer een Jenbacher, nu van 2,7 megawatt elektrisch en 3,3 megawatt thermisch vermogen. Daarmee is de totale capaciteit meer dan verdubbeld. Verder hebben we besloten om de warmte en elektra van de opkweeklocatie aan de Hyacintenweg te koppelen aan die van de teeltlocaties aan de Krokussenweg.”
Eigen behoefte invullen
De capaciteit is zo berekend dat daarmee voorzien wordt in de totale warmte en elektrabehoefte. Spek: “Het is een duurzame oplossing. Met een WKK gebruiken we gas om warmte en elektriciteit te produceren. Qua kosten zijn we nu goedkoper uit dan bij het gebruik van restwarmte van de energiecentrale en elektriciteit van het net. Bovendien zijn we nu minder afhankelijk van de energieprijzen.”
De WKK’s gaan niet alleen efficiënter met energie om, maar door de koppeling aan het elektriciteitsnet is er ook de mogelijkheid om stroom aan het net te leveren op momenten dat de prijzen hoog zijn. Daarvoor werkt De Vreede Holland samen met Enova, dat een energiemanagementsysteem heeft geleverd, waarmee het mogelijk is om op gunstige tijden stroom aan het net te leveren.
Het is volgens Spek geen rare beslissing om ondanks de hoge gasprijs een WKK aan te schaffen. “Het gaat om het verschil van de gasinkoop en de elektraverkoop.”
Ringsysteem voor energiebeheer
Tegelijkertijd met de aanschaf van de nieuwe WKK zijn de drie locaties qua energie aan elkaar gekoppeld. Dit vergde fysiek en technisch een fikse inspanning. In een kort, maar erg illustratief, YouTube-filmpje op de website van het bedrijf is te zien wat er allemaal is gebeurd. Kort samengevat: 613 meter graafwerk, 3 km middenspanningskabels installeren, 2 km verwarmingsleiding voorbereiden, 500 meter gyroscopisch boren, 500 meter leidingwerk trekken tot wel 15 meter diep en 1,5 km HDPE-buis (High Density Polyethyleen). Daarnaast is er nog een nieuw trafostation en een extra warmtebuffer van 160 m³ geplaatst en zijn de verwarmingsleidingen aan elkaar gekoppeld.
Het ringsysteem bestaat dus grofweg uit verwarmingsleidingen, stroomkabels en een glasvezelnetwerk voor data-overdracht. Zo kunnen de drie locaties kort en laagdrempelig met elkaar communiceren over de energiebehoefte en beschikbaarheid.
Zo’n ringleiding heeft een aantal voordelen. “Vroeger hadden we drie aansluitingen. Nu nog maar één van in het totaal 4,7 megawatt elektrisch vermogen en 7,0 megawatt thermisch vermogen. Als een van de WKK’s een storing heeft of als er een netstoring is, kunnen alle systemen al dan niet met behulp van een noodaggregaat gewoon doorgaan: water geven, warmtepompen draaien en RoCa-kasten aan- of uitschakelen.”
Geïntegreerd netwerk
“Alle drie de locaties hadden al een Priva Connext procescomputer. Doordat we de drie computers op het glasvezelnetwerk hebben aangesloten, is er nu één geïntegreerd netwerk tussen de drie locaties. We hebben ervoor gekozen om het energiebeheer uit de computers van de locaties op de Krokussenweg onder te brengen bij de opkweeklocatie. Hierdoor stuurt dus één computer volledig het energiemanagement van alle drie locaties,” vertelt Marcel Koole, senior technisch consultant bij Priva.
“Onze computers communiceren intern voortdurend over de behoefte en beschikbaarheid, over het ontvangen en verzenden van energie. Vanuit de computer op de opkweeklocatie wordt de elektriciteit en het warmtebeheer geregeld”, vertelt Koole. De computers vormen in combinatie met de snelle glasvezelverbinding als het ware het centrale zenuwstelsel van het bedrijf, dat zorgt voor de coördinatie in het energiebeheer.
Op het bedrijf heeft Spek te maken met verschillende warmtebronnen: de WKK’s, buffers en de ingekochte warmte van de energiecentrale. De elektriciteit van de WKK’s gebruiken ze voor de eigen processen plus de belichting en kan aan het net worden geleverd op het moment dat de elektriciteit duur is.
Coördinatie in energiebeheer
Enova zorgt voor de koppeling van het energiebedrijf en de centrale computer, die stuurt op het energiebeheer van het bedrijf. Als de stroomprijzen hoog zijn ‘beoordeelt’ de computer of leveren aan het net mogelijk is qua eigen warmte- en lichtbehoefte.
“Wij hebben overdag niet zo’n grote lichtbehoefte en orchideeën hebben juist ‘s nachts behoefte aan CO2. We hebben een overeenkomst met de leverancier van het energiemanagementsysteem wat betreft het aankopen en verkopen van elektra. Zij communiceren met de centrale computer op de opkweeklocatie”, vertelt Spek. Hij stelt zelf wel de grenswaarden in, waarbinnen de leverancier mag handelen.
Tekst en beeld: Marleen Arkesteijn
