Rozenbedrijf Marjoland investeerde vorig jaar fors in LED-belichting: bijna het volledige bedrijf is nu voorzien van een hybride installatie. De LED’s maakten het voor de ondernemers mogelijk om deze winter, ondanks de hoge energieprijzen, toch te kunnen belichten. Hierdoor bleven ze in productie en konden ze ook profiteren van de Valentijnspiek.
Marjoland in Waddinxveen maakte in 2022 een flinke verduurzamingsslag: het areaal LED’s werd uitgebreid van 2,7 naar 18 ha. Met deze investering wilden de ondernemers vooral een productieverhoging en kwaliteitsverbetering realiseren. “Op het moment dat we besloten om hierin te investeren, gingen de energieprijzen nog niet skyhigh”, zegt Daniel van den Nouweland. Hij is eigenaar van het bedrijf, dat in totaal 20 ha rozen teelt. “We hadden voorheen 230 µmol/m².s aan SON-T hangen, waarvan we een deel vervingen door LED’s van Signify. Bij de nieuwe installatie is sprake van een lichtniveau van 115 µmol/m².s aan SON-T-belichting en 190 µmol/m².s aan LED. Het totale lichtniveau komt dus hoger uit, wat kwaliteits- en productiewinst moest opleveren, zo was de gedachte. Vanwege de efficiency van de LED’s hoefden we er zo’n vijf procent minder stroom in te stoppen. Overigens telen we onder het traditionele LED-rozenspectrum.”
Minder intensief belichten
Het liep echter anders dan gepland: vanwege de hoge energieprijzen gingen de SON-T-lampen deze winter minder aan en teelden de ondernemers voornamelijk met LED-belichting. “We zijn minder intensief gaan belichten, om zo kosten te besparen. Maar omdat de nieuwe lampen efficiënter zijn dan SON-T konden we op een groot deel van het bedrijf toch nog dezelfde lichtniveaus hanteren als voorgaande jaren. De Red Naomi-rozen zijn meer belicht dan de andere kleuren rozen die we telen. Dit omdat rode rozen in de wintermaanden beter worden betaald en omdat Valentijnsdag eraan zat te komen. Dus dankzij de LED’s konden we deze winter toch nog redelijk in productie blijven.”
Vochttelers
Van den Nouweland geeft toe dat LED-belichting een hele andere manier van telen vergt. “Je moet echt een switch maken”, geeft hij toe. “We zijn veel meer ‘vochttelers’ geworden. Het sturen op vocht staat centraal, terwijl dat voorheen automatisch goed verliep door de warmte van de SON-T-lampen. We houden het vochtniveau nu onder controle door in één afdeling Ventilation Jets in te zetten, die koude lucht van boven het scherm in de kas brengen. In een andere afdeling zetten we hiertoe luchtbehandelingskasten in. Deze blazen droge, warme lucht de kas in. Daarnaast moeten we ook nog extra buis inzetten om te ontvochtigen, en dan met name in de winterperiode.”
Betere plantkwaliteit
Volgens de teler dragen de LED’s duidelijk bij aan een betere plantkwaliteit. “Voorheen kwam het wel eens voor dat het gewas zowel warmte van de zon als van de SON-T-belichting kreeg. Hierdoor werd de plant als het ware ‘opgejaagd’. Ik heb het gevoel dat de groei onder LED minder gejaagd verloopt en dat draagt bij aan een betere kwaliteit. Ook is het takgewicht omhoog gegaan, waarschijnlijk doordat we rustiger door de winter zijn gegaan.”
De vooraf beoogde meerproductie is niet aan de orde, aangezien de hybride installatie niet op volle kracht draait. “Maar zoals gezegd: dankzij de LED’s konden we wel meer belichten dan als we alleen SON-T-lampen hadden hangen. Dan was belichten deze winter niet rond te rekenen geweest.”
Goede prijzen Valentijnsdag
Door de LED-belichting konden de telers ook in aanloop naar Valentijnsdag volop rozen oogsten. “De productie lag wel zo’n vijftien procent lager dan in eerdere jaren, maar ik was al blij dat we toch zulke aantallen konden oogsten. Zeker omdat de prijzen rondom Valentijnsdag ook goed waren, met name voor de beste kwaliteit rozen. Bij de kortere lengtes en stelen van mindere kwaliteit was de prijs wat lager; je ziet dat er aan de onderkant steeds meer concurrentie komt vanuit het buitenland. Maar per saldo hebben we zeker een goede afzet en productie voor Valentijnsdag kunnen draaien. Mede dankzij deze investering.”
Tekst: Ank van Lier
