In Zutphen is op 2 oktober ‘s werelds eerste waterzuivering geopend die de nieuwe grondstof Kaumera gaat produceren. Een biobased grondstof die onder meer gebruikt kan worden als biostimulant, lijm- en bindmiddel en coating voor zaden en mestkorrels. Een veelbelovend alternatief voor materiaal uit fossiele grondstoffen. Op 4 november won de innovatie bovendien de toonaangevende Aquatech Innovation Awards 2019.
Kaumera is een bijproduct van de waterzuiveringstechnologie Nereda, dat door hoogleraar Mark van Loosdrecht (TU Delft) in samenwerking met ingenieursbureau Royal HaskoningDHV is ontwikkeld. Waterschap Rijn en IJssel heeft in Zutphen een Nereda-zuiveringsinstallatie gebouwd en daar een installatie naast gezet die de grondstof gaat winnen uit de slibkorrels die daarbij vrijkomen. Het waterschap investeert 13,6 miljoen euro in de zuivering.
Duurzame biopolymeer
De installatie zorgt in Zutphen voor minder slibafval (20 tot 35 procent), minder CO2-uitstoot (113 ton per jaar) en een energiebesparing van 30 tot 80 procent. Maar de grootste winst zien de waterschappen in de productie van een duurzaam biopolymeer voor hoogwaardige toepassingen met een groot potentieel in verschillende sectoren, van de landbouw en de bouwsector tot en met de textiel- en papierindustrie, aldus de ontwikkelaars. In het voorjaar van 2020 opent een tweede installatie in Epe.
Bijzondere eigenschappen
De biopolymeer heeft bijzondere eigenschappen: het kan water afstoten maar ook absorberen, wat het onder meer geschikt maakt voor brandwerend materiaal of plafonds. Het kan worden toegevoegd aan beton, waardoor deze beter uithardt. Andere toepassingen zijn coatings en composietmaterialen. In combinatie met andere stoffen verandert het karakter ervan. Vandaar de naam Kaumera, dat ‘kameleon’ in het Maori betekent.
Meststoffen beter opnemen
De grondstof zal eerst worden gebruikt als slimme coating voor zaden en mestkorrels. Als beschermlaag voor zaden geldt het niet alleen als een duurzaam alternatief voor bestaande coatings, die niet altijd helemaal afbreken in de bodem. De verwachting is ook dat gewassen dankzij de biocoating meststoffen beter zullen opnemen, weerbaarder zijn en daardoor minder gewasbeschermingsmiddelen nodig zijn, wat een positief effect heeft op de kwaliteit van grond- en oppervlaktewater.
Agrarische sector kansrijk
Biotechbedrijf ChainCraft, waarmee Rijn en IJssel en ook Vallei en Veluwe afzetcontracten hebben getekend, gaat het korrelslib dat tijdens de behandeling van afvalwater wordt geproduceerd verwerken tot Kaumera. Het Amsterdamse bedrijf verwacht de meeste grondstof af te zetten in de agrarische sector.
Tekst: Mario Bentvelsen
