Op geen enkele wijze is nu te voorspellen hoe de sierteelt- en voedingstuinbouw uit de coronacrisis gaat komen. Uitspraken en suggesties over een schifting tussen sterke en zwakke bedrijven zijn voorbarig en misplaatst. Dat vindt Frank Hollaar, sectorleider tuinbouw bij Flynth adviseurs en accountants in Naaldwijk. “Het is lovenswaardig dat de overheid met Glastuinbouw Nederland en de banken zo snel een regeling in de benen bracht.”
Het weekend van 14 en 15 maart werd duidelijk dat de maatregelen tegen verspreiding van het coronavirus stagnatie gaf van de handel in sierteeltproducten. Flynth adviseurs en accountants besloot direct in actie te komen met een noodplan voor haar dienstverlening aan sierteeltondernemers. Het bureau was de laatste tijd voornamelijk bezig met strategische advisering en investeringsplannen, maar schakelt haar adviseurs nu vooral in voor directe ondersteuning bij het aanvragen van noodkredieten om liquiditeit vrij te maken om deze crisis te kunnen overleven.
“We hebben direct al onze klanten gebeld en volgens een standaard protocol de behoefte aan steun geïnventariseerd. Als een soort nulmeting”, vertelt Hollaar. “Onze vraag was: heeft u nu al extra liquiditeit nodig, straks of wellicht helemaal niet. Een deel van onze klanten heeft ons gevraagd om hen bij het aanvraagproces voor een noodkrediet te begeleiden.”
Lovenswaardig
De noodkredieten worden verstrekt met een borgstelling door de overheid. Ondernemers kunnen zo via hun bank over voldoende liquide middelen beschikken om de crisis het hoofd te bieden. Hollaar: “Het is lovenswaardig dat de overheid in samenspraak met Glastuinbouw Nederland en de banken zo snel een regeling in de benen heeft gekregen. Het is eigenlijk een extra module op de bestaande regeling Borgstellingskrediet Landbouw en wordt daarom aangeduid met BL-C. Het gaat in principe om leningen met een looptijd van twee jaar met een lineair aflossingsschema. Verlenging met maximaal acht kwartalen is daarna onder voorwaarden nog mogelijk.”
Nadelen
Aan de regeling kleeft wel een nadeel. Ondernemers moeten persoonlijke aansprakelijkheid aanvaarden voor het op te nemen krediet als zekerheid. Veel ondernemers hebben zich juist de afgelopen jaren aan die privé aansprakelijkheid kunnen onttrekken door professionele BV-structuren en verdergaande afspraken hierover met hun bank. Bovendien zijn relatief hoge kosten verbonden aan de regeling, in de vorm van een borgstellingsprovisie van 3%. Maar ondernemers hebben nu niet de luxe om veel afwegingen te maken.
Maatwerk
Niet alleen de noodkredieten worden ingezet om in de liquiditeitsbehoefte te voorzien. De banken verlenen ook uitstel van aflossingen en soms rente op de bestaande financieringen en kunnen in voorkomende gevallen ook het rekening-courantkrediet tijdelijk verhogen bij bedrijven. “Het is een mix aan financieringsinstrumenten die van geval tot geval moet worden bekeken. Dan wordt het al snel weer maatwerk. Voor nu is het vooral van belang dat we de liquiditeitsbehoefte analyseren en het aanvraagproces zo snel mogelijk in gang zetten”, aldus Hollaar.
Afzetproblemen
De financieel specialist waarschuwt voor het trekken van snelle conclusies over het voortbestaan van bedrijven na de crisis. De afgelopen weken heeft hij ondervonden dat goed renderende bedrijven met een gezonde vermogensstructuur toch over onvoldoende liquide middelen en kredietruimte beschikken om zo’n groot verlies op te vangen. Andersom zijn er ook minder professionele bedrijven die vooralsnog geen hulp nodig hebben. Noodkrediet is dus geen instrument dat alleen nodig is voor financieel zwakkere bedrijven.
Wel constateert hij dat deze plotselinge crisis vooral aan de afzetkant zaken bloot legt die op geen enkele wijze te voorspellen waren. In de sierteelt is de afzetstructuur zeer divers, waardoor het ene bedrijf nu significant grotere problemen heeft dan het andere.
Het afzetprobleem werd als eerste zichtbaar in de sierteeltsector, maar ook de voedingstuinbouw ondervindt steeds meer problemen. Het feit dat voeding altijd nodig is, ook in tijden van crisis, maakt de afzet er niet per definitie eenvoudiger op. “Laten we niet vergeten dat de crisis is toegeslagen op het moment dat vruchtgroentebedrijven nog niet volop in productie zijn. De komende maanden moet blijken hoe de afzet en de internationale handel zich hier ontwikkelt.”
Tekst en beeld: Pieternel van Velden
