De Vlaamse tomatentelersfamilie Verdonck van kwekerij Den Boschkant in Vremde, vlakbij Antwerpen, krijgt 40% van het gas nog geleverd volgens oude tarieven. Mede hierdoor waagt het bedrijf de gok om ook komende winter weer een belichte teelt te draaien als in een gewoon jaar. Om zich heen zien ze telers en kopers die tomaten in Marokko gaan inkopen om klanten te kunnen blijven bedienen.
De Vlaamse tomatentelers Marja en Leo Verdonck, die ten zuiden van Antwerpen een kas van 9 ha hebben, zijn in afwachting van de prijs voor de tomatenplanten. De komende weken wil Marja Verdonck de bestelling plaatsten voor een belichte teelt die op 5 oktober wordt gepland. “Een week later dan normaal en daarnaast gaan we ook 17 uur belichten in plaats van 18 uur. Dit in verband met de hoge gasprijzen”, vertelt ze.
Het belichte gedeelte van de kas (4,3 ha) de komende winter leeg laten, zoals sommige andere telers doen, was geen optie, vertelt ze. “De investeringen in de belichting moeten ook worden terugbetaald en ik heb ook de verantwoordelijkheid voor mijn personeel dat hier jaarrond werkt en dan zonder werk zou komen te zitten. Bovendien hebben we er zo lang over gedaan om de productie hier naartoe te halen en niet langer afhankelijk te zijn Spaanse importtomaten.”
Marokkaanse tomaten
Desalniettemin heeft zij begrip voor telers die hun belichte teelt tijdelijk opschorten. “Als je helemaal wat gas betreft afhankelijk bent van de dagprijzen, wordt het een moeilijk verhaal om de schade enigszins te beperken.” Dat dit kan leiden tot klantuitval, lijken de Belgische telers maar al te goed te beseffen. “Om klanten niet teleur te stellen, gaan sommige Vlaamse telers en kopers zelfs op zoek naar Marokkaanse productie”, aldus Leo Verdonck die benadrukt dat BelOrta-telers een dergelijke stap nog niet hebben gezet.
Het terugdringen van het aantal belichte uren en later planten, zijn twee van de weinige maatregelen die de teler heeft getroffen om de dure gasprijzen het hoofd te bieden. Doordat hij 40% van de gasprijzen heeft vastgelegd en ook geen elektriciteit van tevoren heeft verkocht, kan het bedrijf nog enigszins doorwerken ondanks de verviervoudiging van de gasprijzen op de dagmarkt. “Door veel gas voor langere tijd vast te leggen, hebben we altijd risico’s willen ontlopen. Hierdoor hadden we nooit de beste gasprijs, maar nu hebben we er relatief gezien profijt van.”
Zwarte cijfers
Doordat de telersfamilie de gasprijzen tot eind vorig jaar voor 50% had vastgelegd, en daarna voor 40%, heeft het de afgelopen belichte teelt nog met zwarte cijfers kunnen afsluiten. “Of dat dit jaar ook zal lukken, zal sterk afhangen van de prijs”, merkt Marja Verdonck op. Zij merkt op dat niet alleen de gasprijzen verveelvoudigd zijn, de anderen kosten zitten ook sterk in de lift. “De productiekosten zijn verdubbeld. Het kan alleen maar uit om te telen als de prijzen ook meestijgen.”
Het belichte areaal van 4,3 ha is uitgerust met hybride belichting. Alhoewel de telers hiermee in theorie alleen de LED-belichting zouden kunnen laten branden, wordt hier niet voor gekozen. “Wij hebben voor de combinatie SON-T en LED’s gekozen en omdat wij sterk geloven dat de planten de warmte van de SON-T-lampen nodig hebben om goed te kunnen groeien”, aldus Verdonck om stellig te besluiten: “Wij willen de Vlaamse retail en handel jaarrond blijven beleveren, want wij kiezen voor een toekomst op lange termijn.”
Tekst: Jerom Rozendaal
