De totale CO2-emissie door de sector is gestabiliseerd in 2018, blijkt uit de nieuwste Energiemonitor. Het CO2-reductiedoel voor 2020 wordt zo niet gehaald. De verhoging van de ODE (Opslag Duurzame Energie) gaat daarbij niet helpen. “De trend in CO2-emissie moet worden omgebogen, net als in de periode 2010-2014. Dat lukt alleen als we door kunnen met meer toepassing van geothermie en de inzet van warmtenetten.” Dat zegt Nico van Ruiten in reactie op de nieuwste Energiemonitor die 26 november is gepubliceerd door Wageningen Economic Research. Hij is sinds 2018 programmaregisseur Energieakkoord in Greenport West-Holland.
Uit de Energiemonitor blijkt dat in 2018 de totale CO2-emissie van de glastuinbouw 5,7 Megaton was. Sinds 2014 ligt de uitstoot stabiel op dit niveau en de sector zit daarmee 1,1 Megaton boven het doel voor 2020 (4,6 Mton), dat in 2017 nog werd aangescherpt.
Voorwaarden
Van Ruiten: “Voorwaarden voor het uitrollen van meer geothermie en warmtenetten zijn de beschikbaarheid van extern geleverde CO2 en een goed inkooptarief voor elektriciteit.” Aan die eerste voorwaarde wordt al jaren gewerkt, tot nu toe met weinig succes en vraagt volgens hem een meer faciliterende overheid.
Het inkooptarief voor elektriciteit zal sterk verslechteren door de tariefsverhoging van de ODE, is de algemene verwachting. “Die belooft dus op korte termijn niet veel goeds voor een trendbreuk de goede kant op.”
Hij hoopt dat de overheid in de loop van 2020 ook gaat inzien hoe groot het negatieve effect van de verhoogde ODE is op de verduurzaming van de glastuinbouw. “De eerste signalen zijn dat telers weer meer inzetten op WKK-stroom. Dat werkt de aanleg van warmtenetten in elk geval tegen.”
Intensivering en extensivering
Sinds 1990 is de CO2-emissie in de glastuinbouw met 16% gedaald, waar Nederland als geheel slechts 1% behaalde. Ondanks die prestatie is de verwachting dat de doelstelling voor 2020 niet wordt gehaald. Hoewel de totale CO2-emissie in de periode 2014-2018 vrijwel gelijk bleef, vonden er flinke veranderingen plaats in het totale energieplaatje. Er is zowel sprake van extensivering als intensivering.
Door de teelt van meer energie-intensieve producten met belichting in de wintermaanden is het energieverbruik per m2 gestegen, en daarmee ook de CO2-emissie. Ook is de elektriciteitsproductie voor verkoop gestegen.
Geen probleem
“Meer belichting is op zich niet zo’n probleem voor de CO2-reductie, als hiervoor maar meer duurzame energie wordt gebruikt en met meer marktconforme elektriciteit van het net”, stelt Van Ruiten.
Extensivering in het energieverbruik heeft anderzijds geleid tot reductie van CO2-emissie. Oorzaken zijn energiebesparende maatregelen en hogere producties, toename van elektriciteitsinkoop, meer duurzame energie en krimp van het glastuinbouwareaal in Nederland. De energie-efficiëntie is ook stabiel sinds 2014. Ten opzichte van 1990 gebruikt de glastuinbouw 58% minder primaire brandstof per eenheid product. Het areaal is sinds 2010 gekrompen met 13% tot 8.990 hectare op dit moment.
Tekst: Koen van Wijk
