Ik kom wekelijks bij tomatenteeltbedrijven en ik zie de voortdurende zorg over het risico van besmetting door vooral bacterieziekten en virussen. Hygiënemaatregelen zijn onmisbaar maar niet genoeg. Plantgezondheid is het allerbelangrijkste. Net als bij het coronavirus zijn het vooral de zwaksten die getroffen worden. Ik ben overtuigd dat plantweerbaarheid de volle aandacht verdient om onze gewassen bestand te maken tegen aanvallen van buitenaf.
Het staat nog helder op mijn netvlies toen jaren geleden het Pepino Mozaïek Virus opdook in de tomatenteelt. Voor die tijd was het gangbaar dat je jouw maat laarzen uit de kast pakte en een hooguit maandelijks gewassen stofjas aantrok. Nu werden er rap op alle bedrijven eenmalig te gebruiken overlaarzen aangeboden met de bekende overall, haarmutsje en handschoenen. Helemaal terecht en deze bescherming is nooit meer verdwenen.
Het Pepino Mozaïek Virus is ook nooit verdwenen, in tegendeel, het virus is een gangbaar beeld op de tomatenbedrijven maar we hebben er mee leren werken. De bacterieziekte Clavibacter blijft nog steeds gevreesd maar met goede hygiënemaatregelen is de schade van uitval beperkt te houden. Het aardappelspindelknolviroide (PSTVd) stond ook op de lijst van gevreesde virussen maar die lijkt de uitgang gevonden te hebben.
Aanvallen
Als je zo het lijstje naloopt, lijkt de groenteteelt wel een burcht die steeds aangevallen wordt, met als nieuwste vijandelijke pijl het ToBRFV. De hygiënemaatregelen zijn opnieuw verder aangescherpt. Op sommige bedrijven betekent dat voor bezoekers bedrijfskleding dragen, hygiënesluizen doorgaan of zelfs het bedrijf niet meer binnen treden.
Coronavirus
Zo groot als de zorg om het ToBRFV is bij tomatentelers, zo groot is de zorg dit moment wereldwijd om het coronavirus. Opeens, boem, wereldwijd aanwezig. De snelle verspreiding laat zien hoe een mierenhoop onze wereld is, waar miljoenen mensen dagelijks de wereldbol over reizen. Ook in de tuinbouw doen we daaraan mee. Met Nederland als internationaal kennis- en toeleveringscentrum zijn we in alle werelddelen te vinden. Zelf bezoek ik ook regelmatig bedrijven in het buitenland, afgelopen week nog. Geen corona-risicoland, maar het zette me wel aan het denken. Wat is het risico om te gaan?
De zwakste planten
Er zijn sterke overeenkomsten tussen ziekten in de teelt en bij de mensheid. Het coronavirus treft vooral oude, zwakkere mensen. Bij virussen in productiegewassen is het vaak niet anders. De zwakste planten worden het eerst ziek en kunnen een besmettingsbron zijn voor de rest.
Zelf probeer ik al zo lang ik me er bewust van ben zo gezond mogelijk te eten en voldoende uren slaap te halen. Vatbaarheid staat of valt bij je eigen weerbaarheid.
Bedrijfszekerheid
In de glasgroenten is de interesse in plantweerbaarheid groot en wordt ook steeds verder uitgebouwd. Ik ben ervan overtuigd dat dit de volle aandacht moet krijgen om onze gewassen bestand te houden tegen alle aanvallen van buitenaf. Een investering die nodig is om extra bedrijfszekerheid in te bouwen. Hygiëne is onmisbaar maar alleen daarmee redden we het niet. Hygiëne en weerbaarheid zijn wat mij betreft de nieuwe rust, regelmaat en reinheid. Met al die gezonde producten die daaruit komen, kan de mens zich weer voeden om weerbaar te blijven tegen alles wat er onderweg langs komt. Mooi toch dat de Nederlandse tuinbouw daaraan bij kan dragen?
Tekst: Astrid van der Knaap, zelfstandig adviseur gewasbescherming
