Trostomatenteler Vereijken Kwekerijen is vorig seizoen gestart met autonoom telen in een van de vestigingen en breidt dit momenteel langzaam uit. In twee kassen wordt inmiddels de teelt zoveel mogelijk autonoom aangestuurd mede op basis van data uit diverse meetsensoren. Teeltmanager Stefan Biemans: “De belangrijkste winst is dat het een stuk rust geeft aan de telers.”
Vereijken levert jaarrond trostomaten vanuit belichte en onbelichte teelt. Het bedrijf telt vijftien afdelingen in Noord-Brabant, Limburg en Zuid-Holland, waarvan de eerste teelt start in juli en de laatste eind december. De teelt op locatie Someren 1 wordt sinds vorig seizoen in grote mate autonoom aangestuurd met Het Nieuwe Telen als uitgangspunt. In de andere kas van deze locatie is deze stap inmiddels ook gezet en in een derde kas wordt het systeem momenteel ingeregeld.
Bandbreedtes aangeven
“We sturen het kasklimaat aan op basis van algoritmes voor zover die nu voor de IIVO-klimaatcomputer beschikbaar zijn, dat zijn vochtregulatie en temperatuur. Wij geven daarbij de bandbreedtes aan, vervolgens zoekt de computer de juiste acties om binnen die waarden te blijven”, legt Stefan Biemans uit. Hij is degene van het team teeltmanagers die als eerste de hand opstak om een proef te doen met autonoom telen binnen het teeltbedrijf. Om dit in praktijk te brengen is er een serie extra sensoren in de kas aangebracht. Die meten onder meer de situatie boven het gewas, de temperatuur van de plantkop, het verschil tussen in- en uitstraling, de PAR en verschillen in RV.
Instellingen aanpassen
“Op basis van alle beschikbare data kan de computer de effecten doorrekenen van zijn acties, zoals de ramen openen en sluiten en de schermdoeken kieren om vocht af te voeren. Hij blijft continu bijsturen om de instellingen realtime aan te kunnen passen”, vertelt de teeltmanager.
Het lukt de jonge teler om de computer zoveel mogelijk het werk te laten doen. “De etmaalinstelling pas ik niet dagelijks aan zoals gebruikelijk, maar één keer per week of twee weken. De bandbreedtes voor luchtvochtigheid en temperatuur verander ik ongeveer één keer maand of twee maanden, vooral bij een seizoenovergang.”
De etmaaltemperatuur wordt geregeld aan de hand van de ingevoerde RTR, het dag-nachtverschil en de energiefactor. De computer voegt daar zelf voortdurend de weers- en lichtgegevens aan toe.
Resultaten
Biemans vindt het lastig om nu al iets te zeggen over het effect op de productie. “Het is dit jaar een heel ander jaar met vaak slecht weer. Er is veel neerslag geweest en minder licht dan vorig jaar, wat een rustiger jaar was. De cijfers zijn dus niet te vergelijken. Maar de belangrijkste winst van autonoom telen is dat het een stuk rust geeft aan de teler. Je weet telkens dat je kasklimaat voor de komende 24 uur optimaal is ingesteld.”
De grootste valkuil daarentegen is dat je met autonoom telen te veel op het algoritme vertrouwt en de instellingen te weinig in de gaten houdt, stelt hij. “Je moet het wel blijven controleren. Dat is wat wij vooral doen, controleren.”
Uitrollen
Vereijken Kwekerijen wil het autonoom telen gefaseerd verder uitrollen. Dat moet niet te snel gebeuren, zegt Biemans. “Niet elke teler geeft het stuur graag uit handen. Wij laten het daarom over aan de teeltmanagers zelf of zij hiermee willen gaan werken. De kennis en ervaring met autonoom telen kan zich dan geleidelijk over de groep verspreiden.” Om het autonoom telen te faciliteren schakelt het tomatenbedrijf op zoveel mogelijk vestigingen over op de hiervoor benodigde computer.
Tekst: Koen van Wijk, beeld: Wilma Slegers
