Santinikwekerij Harry Wubben Flowers uit Nootdorp zet al meerdere jaren biostimulanten in voor verhoging van de biodiversiteit in de bodem en versterking van de natuurlijke weerbaarheid van het gewas. Sinds kort wordt er ook ervaring opgedaan met biosensoren. Die geven realtime inzicht in het welzijn van planten. Teeltmanager Tom Joris is verrast door de gedetailleerde informatie die daaruit naar voren komt.
De transitie naar weerbaar telen startte in 2021, toen het bedrijf Trianum-G en de Vidi-producten Fortum, FunCal, Parva en Terrum van Koppert ging toepassen. Dit gebeurde vanuit het besef dat het pakket synthetische middelen blijft verschralen en dat er veel potentieel is om de bodem gerelateerde ziektedruk te verlagen en de natuurlijke weerbaarheid te versterken.
“We hebben verschillende producten getest en de huidige systeemaanpak laat goede resultaten zien”, vertelt Tom Joris. “Die aanpak berust op combinaties van producten die op verschillende momenten worden ingebracht. Daar horen ook organische meststoffen bij.”
Producten en functies
Vlak voor het planten worden eerst de plantaardig-organische mestkorrel FunCal en Trianum-G door het plantbed gefreesd. FunCal bevat nutriënten en stimuleert het bodemleven. “Het dient echt twee doelen”, verklaart David van Dijk, productspecialist bij Koppert. “Extra calcium zorgt ervoor dat dit element beter wordt opgenomen. Sinds vorig jaar is het op dit bedrijf in gebruik en de werkingsduur bedraagt acht weken.”
Trianum-G bevat de bodemschimmel Trichoderma harzianum T22, een soort die de wortels koloniseert en effectief ziektes bestrijdt. Pathogene schimmels zoals Rhizoctonia, Pythium en Fusarium krijgen daardoor minder kans om de wortels te infecteren.
Parva is een wortelstimulant die tijdens de eerste twee gietbeurten na het planten wordt meegegeven (met 1 week interval). Het bevat aminozuren en een kruidenextract die de aanmaak van auxine stimuleren, waardoor het plantje sneller en dieper inwortelt.
De derde behandeling is het verspuiten van Terrum en Fortum over het gewas. Dit gebeurt drie keer in de teeltweken 2, 3 en 4 en ondersteunt een stressarme overgang van de vegetatieve lange dag naar de generatieve korte dag.
Merkbaar effect
Van Dijk: “Terrum bevat aminozuren die de plant nu rechtstreeks kan opnemen en niet zelf hoeft te maken. Daardoor houdt hij meer energie over voor groei. Fortum is een zeewierextract met een breed spectrum aan sporenelementen, dat planten minder gevoelig maakt voor warmtestress. Dat effect is al lang bekend en beschreven in de literatuur.”
Wat merkt de teler daarvan? Joris: “Ik zie dat de biostimulanten en meststoffen werken. De plantjes wortelen sneller in en hebben mooie, fijn vertakte wortels. Problemen door slechte inworteling zien we niet meer. Ook het weggroeien verloopt beter. De planten zijn zichtbaar beter bestand tegen stress. Dat merk je vooral in de kortedagfase, wat voor de plant een stressperiode is. Er staat gewoon een mooi, sterk en egaal gewas.”
Bevestigd met biosensoren
Vorig jaar is er bij Wubben een nieuwe proef opgezet met medewerking van Vivent Biosignals, de Zwitserse producent van biosensoren. Binnen dezelfde vakken of partijen is voor dat doel een deel van de kap wel en een deel niet behandeld. In beide vakken werden sensoren ingebracht om de verschillen te meten.
Van Dijk: “De biosensoren visualiseren realtime de gewasactiviteit, de vochtbalans, de lichtbenutting en de opname van een aantal specifieke nutriënten. Zodra een plant stress ervaart, wordt dat zichtbaar in grafieken en diagrammen. De sensoren laten verrassend goed zien hoeveel stress de plant ervaart, wat de oorzaak is en hoe snel de plant zich herstelt.”
De sensoren van Vivent Biosignals wekken verbazing en enthousiasme, maar worden in de praktijk nog niet op grote schaal toegepast. Sales director Carl Rentes: “De sensor brengt op een holistische wijze meerdere parameters in beeld, die realtime zicht geven op het natuurlijke ritme van de plant en factoren die dat ritme verstoren. Dat geeft de teeltmanager concrete aanknopingspunten om zaken al dan niet bij te sturen.”
Minder stress, snel herstel
Uit de data kwamen verbluffende resultaten naar voren, met één rode draad: ‘behandelde’ planten hadden minder last van stress, herstelden zich aanzienlijk sneller en groeiden beter. “Tot onze verrassing veroorzaakten de laatste gietbeurten in de namiddag of de vroege avond ontzettend veel stress”, verklaart de consultant. “Bij onbehandelde planten kon het herstel wel één tot anderhalve dag duren. Behandelde planten daarentegen waren twee uur later alweer volledig hersteld.”
Die bevindingen kwamen ook tot uitdrukking in fysieke metingen op twee andere bedrijven. Parva resulteerde daar in 15% meer wortelgewicht en 5% zwaardere takken na vier weken. Terrum gaf 1 à 1,5% zwaardere takken bij de oogst.
Helemaal om
Teeltmanager Joris: “Inmiddels passen we de biostimulanten en organische mest op het hele bedrijf toe en is de gietstrategie aangepast.”
Koppert is bezig met de uitrol op andere chrysantenbedrijven, want de proeven werden met interesse gevolgd en besproken door een telersgroepje. Van Dijk legt uit dat er met de recente toepassingen en ervaringen in chrysant en santini wordt voortgeborduurd op eerdere ervaringen in de aardbeienteelt. Ook daarin bleek dat het stimuleren van de biodiversiteit en een gewijzigde mineralenbalans onder invloed van Trianum-G, Vidi producten en verlaging van de direct opneembare (minerale) stikstofgift positief uitpakt op de vitaliteit en stevigheid van de planten, de productie en het verlagen van de ziekte- en plaagdruk.
Joris: “We hebben ook gekeken naar mogelijke effecten op de trips- en luisdruk en op aaltjes in de bodem, maar daar zijn we nog niet over uit. Een rijker bodemleven zou tot meer concurrentie moeten leiden, waardoor aaltjes zich minder snel vermeerderen. In theorie zou je het stomen dan kunnen uitstellen of achterwege kunnen laten. De analyses laten wel enig effect zien, dus misschien kunnen we daar op termijn wat in terug.”
Tekst en beeld: Jan van Staalduinen
Tom Joris: “De planten zijn zichtbaar beter bestand tegen stress. Dat merk je vooral in de kortedagfase wat voor de planten een stressperiode is. Er staat gewoon een mooi, sterk en egaal gewas.”
