Het onderzoek naar Het Nieuwe Telen bij paprika levert meteen enorm veel discussie op. De energieschermen liggen veel vaker dicht dan telers ooit voor mogelijk hielden. Toch blijft het gewas generatief en de productie goed.
Het onderzoek naar energiezuinig telen volgens de principes van Het Nieuwe Telen bij paprika is dit jaar bijzonder goed verlopen. Half november wordt het gewas geruimd. In week 38, half september, geeft Rick van der Burg van het Delphy Improvement Centre een tussenstand. Zowel bij het IC als bij het naastgelegen Wageningen University & Research is veel energie bespaard, zelfs nog iets meer dan de voorgenomen 30%. In de proefkas is het gasverbruik nu 13,4 m3 gas m2, terwijl de praktijkbedrijven ongeveer op 28 tot 29 m3 per m2 zitten.
Over productie en kwaliteit is hij tevreden. De afdeling draait goed mee met de top die in de praktijk wordt gehaald. Ook de kwaliteit is ‘praktijkwaardig’.
Straf schermbeleid
Rick van der Burg: “In de afdeling met twee energieschermen is de hele zomer geschermd van zon-onder tot ’s morgens, waarbij ze weer open gingen bij 50 W/m2 instraling. Van zon-onder tot 2.00 uur werd geschermd om de uitstraling tegen te gaan. Beide schermen waren daarbij voor 80% gesloten en overlapten elkaar. Er bleef dus een kier, zodat de voornacht temperatuur kon zakken naar 19ºC. Vanaf 2.00 uur waren beide schermen 100% dicht. Ook bleven de schermen ’s nachts dicht als de ruimtetemperatuur onder 18ºC zakte.”
Overdag liepen de twee schermen weer dicht boven een instraling van 500 W/m2. Daarbij lagen ze 80% en 20% gesloten, zodat er nog genoeg uitwisseling van lucht mogelijk was. Dit straffe schermbeleid had tot resultaat dat er tot half september 3.500 uur is geschermd met twee doeken.
Voor de telers in de begeleidingsgroep stond bij voorbaat vast dat het gewas hierdoor vegetatief zou worden. Maar dat gebeurde helemaal niet. De zetting is gewoon goed gebleven.
Geen binnenrot
De luchtvochtigheid in de afdeling is veel hoger geweest dan op praktijkbedrijven. Ondanks die hoge luchtvochtigheid is er geen binnenrot opgetreden, evenmin andere schimmelziekten. “Dat is bijzonder”, vindt Van der Burg.
De begeleidingscommissie heeft daar wel een theorie bij bedacht, die daar misschien antwoord op geeft. Onder de schermen is de planttemperatuur veel hoger gebleven door minder uitstraling. Er zijn dus weinig of geen momenten geweest waarop er condensatie kon plaatsvinden op gewas en bloemen.
In de parallelproef met dubbel glas verloopt de productie nagenoeg gelijk. Het energieverbruik is daar 11,9 m3 per m2. In de zomer is daar verneveld in plaats van geschermd. Op momenten dat de luchtvochtigheid te hoog opliep is er ontvochtigd met buitenluchtaanzuiging via luchtslurven.
Drie schermen
Deze proef heeft heel wat stof doen opwaaien. Er liggen heel wat aanknopingspunten om fundamenteel anders met klimaat om te gaan, maar er liggen ook nog evenveel vragen. Daarom komt er een vervolg op deze proef, maar nu met drie energiedoeken. Op het onderste dradenbed komen twee doeken te liggen met een spouw van 5 cm. De energiedoelstelling is nog scherper. Dit jaar was deze gesteld op 20 m3 per m2, volgend jaar wordt dat 15 tot 16 m3 per m2. Van der Burg: “We willen graag de pieken in het energieverbruik in de winter afvlakken, zodat er meer regelmaat komt.”
Ook zal er minder CO2 worden gedoseerd. Dit is een handreiking naar de praktijk, want de bottleneck voor energiebesparing is nu eenmaal de CO2 die nodig is. Ditmaal is gekozen voor gele paprika. Het nabij gelegen bedrijf van Maikel van den Berg in Bleiswijk dient als referentie.
Deze proef valt binnen het programma Kas als Energiebron en is gefinancierd door het Ministerie van EZ, het Programmafonds Glastuinbouw en Ludvig Svensson.
Tekst en foto: Pieternel van Velden.
