In het CTPark in Amsterdam verrijst dit najaar een vertical farm van 8.000 m² teeltoppervlak, die volledig geautomatiseerd slagewassen, kruiden en microgroenten zal produceren voor de Nederlandse markt. Volgens woordvoerder Laura van de Kreeke is het product duurzamer dan gangbare sla uit kassen of de vollegrond, maar zal de prijs daarvan niet hoger zijn. “De microgroenten blijven we afzetten aan de horeca, de rest is voor de retail. Ik mag nog geen namen noemen, maar het wordt een contractteelt voor een grote Nederlandse supermarktketen.”
De ruimte wordt gehuurd van CTPark in Amsterdam. De farm krijgt een vloeroppervlak van 1.800 m², waarvan 1.000 m² in beslag zal worden genomen door 52 teeltcellen. De overige 800 m² wordt gebruikt voor zaaien, oogsten, verpakken en opslag. Elke cel telt twintig teeltlagen, die bij elkaar opgeteld een teeltoppervlak hebben van 8.000 m². De bouw moet voor het einde van het jaar zijn afgerond, zodat begin volgend jaar de eerste leveringen aan de afnemers kunnen plaatsvinden.
Ook wordt hier het nieuwe hoofdkantoor van Growy gevestigd, dat zich nu nog in de Bijlmer bevindt. Daar is de afgelopen vier jaar hard gewerkt aan de ontwikkeling van de vertical farm.
Compleet geautomatiseerde vertical farm
De aankondiging komt op een moment dat veel vertical farms in de VS en Europa het licht hebben moeten uitdoen vanwege corona, gestegen arbeidskosten en hoge stroomprijzen. Growy denkt concurrerend te kunnen telen dankzij verregaande automatisering en robotisering. “Het wordt een compleet geautomatiseerde vertical farm, van zaaien tot verpakken. Wij hoeven daarvoor geen mensen in te zetten, dat wordt allemaal gedaan door robots. Er zullen wel altijd twee mechanics of engineers aanwezig zijn die ervoor zorgen dat alles feilloos blijft draaien. Maar wij hebben geen telers meer nodig op locatie, alles wordt via kunstmatige intelligentie (AI) en software aangestuurd.”
Dynamische belichting
“Omdat wij de planten in elke groeifase precies genoeg licht geven kunnen we veel energie besparen. In het begin geven we heel weinig, naarmate de planten groeien geven we meer licht. Het lichtrecept passen we per gewas en teeltfase aan. We hebben nu een basisrecept voor elk ras ontwikkeld, maar dat blijven we verder ontwikkelen. Ook zijn we in gesprek met zaadbedrijven voor speciale rassen die nog beter presteren onder kunstlicht. Samen met Wageningen University & Research doen we onderzoek hoe wij bijvoorbeeld meer vitamine C kunnen toevoegen aan onze slaplanten door te sturen met de juiste kleuren licht.”
Duurzaam geteeld
De slaplanten komen in groeimatten van Quick Plug te staan, die als beste uit de test naar voren kwamen, vervolgt Van de Kreeke. “Daarvan is net een nieuw type groeimat uitgekomen, die volledig afbreekbaar is, wat betekent dat we geen afval meer hebben.” De voeding bestaat uit een mix van kunstmest en organische meststoffen. “Organische meststoffen zijn best lastig in een vertical farm omdat ze niet zo goed meetbaar zijn, maar we willen wel zo snel mogelijk overstappen op 100 procent organisch. Daar zijn we nog onderzoek naar aan het doen.”
Chemische bestrijding is in een vertical farm niet nodig, terwijl het waterverbruik veel lager ligt dan in een conventionele kas of buitenteelt. De stapeling van teeltlagen zorgt ervoor dat het ruimtebeslag tot een minimum is beperkt.
Langer houdbaar
“Het is allemaal zo duurzaam mogelijk. Wij kijken op systeemniveau hoe we zo min mogelijk energie en andere grondstoffen kunnen gebruiken. Voor elk ras hebben wij een profiel ontwikkeld, zodat we altijd precies genoeg water, meststoffen, CO2 of licht geven. We proberen het product na de oogst zo snel mogelijk in de supermarkt te krijgen en met licht zo te sturen dat de houdbaarheid verder toeneemt.”
De teeltduur voor sla bedraagt rond de 20 dagen, de goten met sla worden geoogst als de kroppen 250 tot 300 gram zwaar zijn. “Dat hangt mede van de wensen van de klant af. Of zij alleen maar sla willen of ook kruiden bijvoorbeeld. Wij bekijken samen wat de precieze productmix wordt. De sla wordt gesneden en verpakt bij de retail aangeleverd, wassen voor gebruik is niet nodig. Onze sla is nog langer houdbaar dan we nu gewend zijn in de supermarkt.”
Marketing
Van de Kreeke denkt dat de sla voor dezelfde prijzen in het schap komt te liggen als van andere telers die wel met daglicht telen. “Wij willen zeker geen nicheproduct zijn, maar een duurzaam product leveren voor iedereen. Al blijven we wel de microgroenten leveren aan toprestaurants, maar dat zal beperkt blijven tot een of twee afdelingen. De rest is bestemd voor de (duurzaam bewuste) boodschapper.” Op dit moment wordt met verschillende supermarktketens onderhandeld over de contracten. Hoewel ze nog geen namen wil noemen, zijn Albert Heijn, Jumbo, Lidl en PLUS goede kanshebbers.
In Nederland is biologisch product populair, erkent Van de Kreeke, al verwacht zij niet dat de teeltwijze in cellen een drempel zal opwerpen. “Vooral oudere generaties vinden een vertical farm te abstract of futuristisch klinken, omdat wij onze planten volledig met robots telen. Ons product is niet biologisch, maar we telen het wel zo biologisch mogelijk. Het is duurzaam geteeld voor dezelfde prijs als gangbaar. Daar gaat het om. Wij geloven in eerlijke, duurzame marketing.”
Tekst: Mario Bentvelsen
