Veel cymbidiumtelers zijn nog altijd terughoudend als het gaat om het hergebruik van drainwater. Hoewel de praktijk volgens teler Peter Zwinkels heeft aangetoond dat de natriumgevoeligheid geen belemmering vormt, zien een heleboel ondernemers toch nog beren op de weg.
Recirculeren was jarenlang een ‘no-go’ in cymbidium. Aangezien de snijorchidee gevoelig is voor natrium leefde de vrees dat de natriumophoping, die ontstaat bij het hergebruik van drainwater, tot teeltproblemen zou leiden.
Geen belemmering
Een onderzoek dat WUR Glastuinbouw de afgelopen jaren – op verzoek van de gewascoöperatie Snijcymbidium – uitvoerde, toonde aan dat de natriumgevoeligheid geen belemmering vormt voor het hergebruik van drainwater. Er werden onder meer proeven uitgevoerd op het bedrijf van Peter Zwinkels in De Lier, die zeven jaar geleden als eerste cymbidiumteler startte met recirculeren. Het natriumgehalte op het bedrijf van Zwinkels bleef onder de grenswaarde waarbij in de proef van WUR Glastuinbouw wel schade was opgetreden. “Het onderzoek toonde aan dat cymbidium inderdaad gevoelig is voor natrium, maar dat dit recirculatie niet in de weg staat”, zegt Peter Zwinkels. “Dat wisten wij al veel langer: recirculeren heeft op ons bedrijf nog nooit tot teeltproblemen geleid.”
Krom beleid
Desondanks recirculeert nog steeds maar een beperkt percentage van de cymbidiumtelers in ons land. Zwinkels schat zo’n 25%. “Dit aantal groeit wel, maar mondjesmaat.”
Hiervoor zijn volgens de teler meerdere redenen aan te wijzen. “Recirculeren is in principe niet verplicht, mits je voldoet aan de emissienormen voor de lozing van stikstof. Maar in de praktijk zien we dat sommige telers die de stikstofnormen niet halen een vrijstelling krijgen van het opvangen van drainwater. Het beleid verschilt wat dit betreft per regio en is heel krom.”
Een obstakel is ook dat veel cymbidiumtelers hun drainwater nog niet opvangen, waardoor recirculeren forse investeringen vergt. “En die kan niet iedereen dragen. Het rendement in de teelt is al jarenlang onvoldoende en ook corona heeft de nodige impact.”
Terughoudend
Hij ziet daarnaast dat veel ondernemers, ondanks de uitgevoerde onderzoeken, nog steeds vrezen dat recirculatie schade oplevert. “Men is nog altijd huiverig. En als er bij een recirculerende teler iets misgaat in de teelt, wordt de oorzaak al snel gezocht in het hergebruik van drainwater. Het WUR-onderzoek heeft wat dat betreft niet alle twijfels kunnen wegnemen, er blijft een bepaalde terughoudendheid.”
Het feit dat er op sommige bedrijven wel eens problemen zijn geweest met natriumophoping bij recirculatie doet hier volgens Zwinkels geen goed aan. “Maar dat had dan vrijwel altijd andere oorzaken, zoals bijvoorbeeld verkeerd aangesloten leidingen. Ook slecht werkende zuiveringsmachines zorgden in het verleden wel voor problemen. Door dit alles stellen veel cymbidiumtelers het recirculeren tot het laatste moment uit. De opmars van het recirculeren gaat echt met horten en stoten.”
Continu monitoren
Desondanks benadrukt de cymbidiumteler dat de sector er uiteindelijk niet aan ontkomt. “In 2027 worden de stikstofnormen verder aangescherpt; dan kun je er als teler niet meer omheen om je drainwater te hergebruiken.”
Hij adviseert om zowel de watergift als het drainwater continu te blijven monitoren op natriumgehalte. “Indien nodig kun je dan snel bijsturen. Aan te raden is daarnaast om, als je natriumgehalte omhoog gaat, ook de EC te verhogen. Dan krijgt de plant zeker voldoende voedingsstoffen mee. Als je deze issues in het oog houdt, is er niets dat succesvol recirculeren in de weg staat.”
Tekst: Ank van Lier, beeld: Fotostudio G.J. Vlekke
