De stikstofdreiging boven de paprikakwekerij van Jaap Vink in het Friese Bitgum is uit de lucht. Omdat zijn biomassa-WKK te veel stikstof uitstootte voor Natura 2000 kreeg hij van de provincie Friesland een dwangsom opgelegd. Vorige week heeft de provincie die ingetrokken. Via de nieuwe stikstofwet moet zijn situatie nu gelegaliseerd worden. “Er zijn echter veel meer bedrijven die te maken hebben met stikstof. Wij adviseren telers hun depositie te berekenen”, zegt Leonie Claessen van Glastuinbouw Nederland.
Wie denkt dat de glastuinbouw meestal ver weg van de natuur gevestigd is, komt bedrogen uit. Ook de duinen zijn Natura 2000-gebieden, waardoor bijvoorbeeld heel wat kassen in het Westland en in de regio Vierpolders in de cirkel vallen. Niet elke Natura-gebied bevat evenveel stikstofgevoelige natuur.
Eind vorig jaar kwam paprikabedrijf Vink Sion, dat nabij de Waddenzee ligt, op pijnlijke wijze in aanraking met het stikstofverhaal. Op verzoek van het milieu-activistische juridisch bureau MOB moest de provincie handhavend optreden tegen de teler, omdat zijn biomassa-WKK boven de drempelwaarde zou uitkomen. Eerder was Vink niet vergunningsplichtig, maar na het onderuitgaan van de PAS, waarbinnen Natuurbeschermingswetvergunningen werden geregeld, lag de zaak anders.
Stikstofgevoelige natuur
Inmiddels is de nieuwe stikstofwet aangenomen door de Eerste en Tweede Kamer, wat de provincie de mogelijkheid geeft om een bestaande situatie als bij Vink Sion te legaliseren. Al kan de uitwerking hiervan nog twee tot drie jaar duren. “Ik ben heel blij dat dit met een sisser is afgelopen en had niet verwacht dat dit toch nog zo snel opgelost zou zijn”, reageert Jaap Vink op het laatste nieuws. “MOB kan nog bezwaar aantekenen, maar de provincie staat nu aan mijn kant.”
Straal van vijf kilometer
Het stikstofbeleid gaat niet alleen de veehouderij aan, ook glastuinbouwbedrijven krijgen er mee te maken. Dat besef is er nog erg weinig, volgens Leonie Claessen. “De sector is nog niet heel erg wakker op stikstofgebied, omdat ze er tot voor kort nooit op werd aangesproken. Daarom hebben wij recent een webinar gehouden en volgen er binnenkort online vier vragenuurtjes”, vertelt de beleidsspecialist Ruimtelijke Ordening.
Tijdens die digitale sessies kunnen glastuinbouwondernemers vragen stellen over hun specifieke situatie. Nu al heeft Claessen een paar tips: “Als je bedrijf binnen een straal van vijf kilometer van een Natura 2000 gebied ligt, reken dan je bedrijf door in het programma Aerius. Dan weet je snel of je onder of boven de stikstofdrempel zit en of je risico’s loopt.”
Dit is van belang voor bedrijven die willen uitbreiden, maar ook die willen stoppen of voor een bedrijfsovername staan. “Ook als blijkt dat je onder de drempelwaarde valt en geen vergunning nodig hebt, laat dit dan zwart op wit vastleggen door het bevoegd gezag.” Om de stikstofdepositie te berekenen moeten telers de emissies van hun verwarmingsinstallaties en de transportbewegingen invoeren.
In gesprek met LNV
Volgens Claessen ligt zo’n 25 procent van het huidige glasareaal op minder dan vijf kilometer van Natura 2000-gebieden. Naar verwachting krijgen al deze bedrijven met wet- en regelgeving te maken, schat zij. “Bij de goedkeuring van de stikstofwet is een legalisatieprogramma afgesproken, waardoor allerlei activiteiten in één keer vergund worden. Wij vinden dat alle uitbreidingen en wijzigingen in de glastuinbouw uit het verleden daarbij horen. Er zijn nooit glastuinbouwbedrijven benaderd door het bevoegd gezag inzake stikstof. Daardoor is iedereen te goeder trouw vergund geweest.” De belangenorganisatie pleit er daarom voor dat een melding volstaat. Ze is hierover nog in gesprek met het ministerie van LNV.
Vragenuurtjes
Op 6 en 11 mei kunnen ondernemers terecht voor het vraag- en antwoordsessies over stikstof van Glastuinbouw Nederland. Op haar website heeft de organisatie recent haar stikstofinformatie vernieuwd, waaronder het stappenplan stikstof en een handleiding voor Aerius.
Tekst: Koen van Wijk
