Nu een groot deel van de tuinbouw opnieuw een redelijk jaar beleeft, zijn de financiële zorgen voor veel bedrijven en financiers een stuk beter te overzien. Dat zorgt ervoor dat er weer voorzichtig vooruit wordt gekeken. Maar we zijn er nog lang niet, want de afgelopen jaren hebben wel duidelijk gemaakt hoe kwetsbaar wij als sector en individuele bedrijven zijn. Niet voor niets dus dat de nadruk wordt gelegd op het ondernemerschap en op de transitie van de sector van ‘ondernemer naar onderneming’.
Het wordt steeds duidelijker dat het resultaat van een bedrijf afhangt van meer factoren dan alleen een goede productie en prijs. Personeelsmanagement, energie en verkoop zijn inmiddels zeker zo belangrijk en daar waar de bedrijven verder groeien is een dubbeltje per vierkante meter, of een honderdste cent per verpakking, aan het eind van het jaar heel veel geld. Daarom is het van steeds groter belang dat elk facet binnen het bedrijf de aandacht krijgt die het verdient. We weten inmiddels allemaal dat het onmogelijk is om al die verschillende taken door één persoon uit te laten voeren, simpelweg omdat je niet overal goed in kunt zijn. Daarom is het belangrijk dat je als ondernemer zorgt dat je mensen om je heen verzamelt die je aanvullen op de zaken waar je zelf minder goed in bent.
Dat kan door met meerdere ondernemers samen te werken, of door simpelweg deskundige mensen in dienst te nemen. Veel ondernemers hebben deze stappen al gezet, maar komen nog niet toe aan de vervolgstap. Die stap naar onderneming moet de komende jaren heel veel aandacht krijgen, want de bedragen die er tegenwoordig in de bedrijven omgaan en de veelzijdigheid in taken waarmee je als bedrijf te maken krijgt, zorgen er voor dat de ondernemer en de financier het zich niet kunnen (en moeten willen) veroorloven dat een bedrijf te veel afhangt van één of twee personen.
Bij een goede onderneming krijgt elk onderdeel de optimale aandacht, ook als de ondernemer zelf daar minder sterk in is. Het zal niet altijd meer vanzelfsprekend zijn dat aandelen en zeggenschap bij dezelfde personen zitten. Een business model dat in andere bedrijfstakken prima blijkt te werken, maar waar we in de tuinbouw misschien nog even aan moeten wennen.
Frank van Kleef
Tomatenteler en lid van Harvest House
