Installaties voor luchtontvochtiging zijn populair, alleen al in de gerberateelt draaien er 55 Drygairs. Hein Lansbergen, directeur Teelt van LG Flowers uit De Lier, heeft er vorig jaar acht en dit jaar nog eens acht bijbesteld. “Een veel constanter klimaat en een betere kwaliteit bloemen, daar doen wij het voor. Maar die ODE-heffing heeft wel roet in het eten gegooid.”

Lansbergen besloot dit jaar het aantal DryGair units van tuinbouwleverancier Royal Brinkman op zijn nieuwste kwekerij uit te breiden van acht naar zestien. Vooral vanwege de voordelen die het apparaat biedt op klimaatgebied. “Als je een schermdoek 100% sluit, dan heb je geen trek in de kas meer. Die machines halen continu vocht uit de lucht, die vervolgens condenseert. En de warmte blijft in de kas. In combinatie met onze ventilatoren hebben we nu een heel gelijkmatig klimaat. Dat was voor ons ook de reden om eraan te beginnen. Het zorgt voor een betere groei en geeft minder problemen met schimmels. De bloemen zijn nu altijd 100% betrouwbaar. Ik heb dit jaar ook geen fungiciden hoeven spuiten in de kas met de luchtontvochtigers. Daar ben ik op zich heel tevreden over.”

Langere terugverdientijd

De stijging van de ODE-heffing werpt echter een schaduw over deze positieve ontwikkeling. Telers ontvangen via de SDE+ subsidie op de aanschaf van hun luchtontvochtigingsinstallaties. Maar door de ODE – die in 2021 naar verwachting met 10% stijgt – wordt het gebruik van deze energiebesparende units ontmoedigd, vindt Lansbergen. “Met de DryGair gebruik ik meer stroom, maar hoef ik minder te stoken. Daardoor hoeven mijn WKK’s minder te draaien. Ik moet nu meer dure elektriciteit inkopen. Nu die ODE is verhoogd slaat de balans dus uit in het nadeel van de ontvochtiger. De terugverdientijd is veel langer geworden, onzeker ook.”

Energiebesparing

Het goedkope gas maakt corrigeren met de minimumbuis aantrekkelijker, zeker als de stroomprijs door de ODE-heffing nog verder stijgt. Lansbergen: “Je moet te allen tijde boven een vochtdeficit van 1,5 blijven, in onze praktijk is dat minimaal 2. Als dat niet zo is dan gaan we werken met een minimumbuis. Er zijn wel correctiemogelijkheden zoals het zetten van een kier, maar dat doe ik liever niet want dan ben je de gelijkmatigheid meteen weer kwijt. Die minimumbuis kost wat energie, maar dat geeft niet. Als het gas vier dubbeltjes kost praat je heel anders.”
Op voorhand was een energiebesparing van 20% berekend. “Dat kan wel, als je de warmte van je WKK kwijt kunt. We doen het ontvochtigen dus voor het klimaat en de kwaliteit, maar op dit moment kost het gewoon geld qua energie. Het voordeel van de energiebesparing is helemaal weg.”

ODE-heffing

Omschakeling van WKK-gebruik (aardgas) naar de inkoop van elektriciteit uit het net vormt een van de onderdelen van de energietransitie naar een klimaatneutrale glastuinbouwsector. De eenzijdige, grote kostprijsverhoging door de verhoogde ODE-heffing heeft daar echter een averechts effect op.
De ODE  is een heffing waarmee de overheid duurzame energieprojecten financiert. En per volgend jaar ook innovaties ter bevordering en versnelling van de klimaattransitie. Vanaf 2021 krijgt de naam Opslag Duurzame Energie daarom een toevoeging: Opslag Duurzame Energie- en klimaattransitie.

Tekst: Mario Bentvelsen