Insectengaas is effectief tegen de invlieg van grotere insecten en helpt zo om de inzet van chemie te reduceren. Daarnaast is er prima te telen onder het gaas: het afgazen van luchtramen zorgt – met de juiste hulpmiddelen – nauwelijks voor klimaattechnische problemen. Dat zijn de belangrijkste conclusies die afgelopen jaar werden getrokken binnen het monitoringsproject insectengaas, waaraan dertien sierteelt- en vruchtgroentebedrijven deelnemen. Toch zijn er ook aandachtspunten: telers moeten meer vertrouwen krijgen in de effectiviteit van het gaas en aandacht voor andere mogelijke invalsroutes is noodzakelijk.
Insectengaas is in opmars, in steeds meer gewassen. Dit heeft alles te maken met het verder verschralende middelenpakket. Om meer inzicht te krijgen in de effecten van dit gaas in verschillende teelten en de klimaattechnische gevolgen, loopt sinds 2022 een monitoringsproject rondom insectengaas. Dit driejarige programma werd opgezet door Glastuinbouw Nederland en Van Iperen, met financiële ondersteuning van het ministerie van LNV.
“In 2022 begonnen we met monitoren in gerbera, chrysant en roos en afgelopen jaar voegden we daar komkommer, tomaat en phalaenopsis aan toe”, vertelt Jorrit Koeman, Themaspecialist Plantgezondheid bij Glastuinbouw Nederland. “In 2023 draaiden in totaal dertien bedrijven mee in het project.”
Trips lastig te weren
Onlangs werden de projectresultaten over 2023 gepresenteerd aan de begeleidingscommissie, bestaande uit telers en adviseurs. “De data van afgelopen jaar laten wederom zien dat insectengaas een goede manier is om grotere insecten te weren”, zegt Manon van Weenen, teamleider van het onderzoeksteam van Van Iperen.
“Insecten als motten, wantsen, cicaden, mineervliegen en luizen houd je prima buiten de deur met een maasgrootte van 0,8 bij 0,8 millimeter. Deze maasgrootte wordt het meest gehanteerd. Daarnaast zien we dat de piekmomenten van de invlieg van wittevlieg afzwakken. Trips is lastiger te weren, aangezien tripsen meestal door de mazen heen kunnen en ook dikwijls achterblijven in de bodem. Met tripsgaas zou je deze beestjes wel buiten de kas kunnen houden. Maar doordat dit gaas fijnere mazen heeft, boet je dan flink in op luchtingscapaciteit.”
Andere invalsroutes
Door het beperken van de invlieg hoefden de deelnemende telers minder chemie in te zetten tegen bepaalde plagen. Van Weenen: “Er werd met name minder gecorrigeerd tegen motten, wantsen, rupsen en luizen. En doordat je minder chemie inzet, blijft het biologisch systeem beter intact. Dat helpt andere plagen weer beter onder de duim te houden. Hoeveel minder chemie telers precies inzetten is nog moeilijk te zeggen; volgend jaar hopen we hier concrete percentages aan te kunnen hangen.”
Voorwaarde voor een succesvolle inzet van insectengaas is dat insecten niet via andere routes de kas in kunnen. “Een kapot ruitje kan al funest zijn”, zegt Koeman. “Scherp controleren op onvolkomenheden in de kas is daarom een must. Net als het zoveel mogelijk dicht houden van de deuren. En werk daarnaast met dubbele sluisdeuren of zet een ventilator met overdruk in. Wees verder alert op insecten in binnenkomend plantmateriaal; ook dat kan een belangrijke invalsroute zijn.”
Nauwelijks klimaattechnische problemen
De temperatuur op de deelnemende bedrijven liep in de zomermaanden bijna nergens te hoog op. Extra beluchting of verneveling is dan wel wenselijk. “Alleen in orchidee waren er wat problemen, doordat het deelnemende bedrijf een bijzondere kas met weinig luchtingscapaciteit heeft. Ook bij een jong komkommergewas is het lastiger om de temperatuur onder controle te houden, aangezien er dan minder verdamping is. Maar in zijn algemeenheid leidt insectengaas nauwelijks tot klimaattechnische problemen.”
Meer vertrouwen
Samenvattend laten de projectresultaten over 2023 dus zien dat insectengaas effectief is en dat er nagenoeg geen teelttechnische belemmeringen zijn. “Deze resultaten bevestigen de bevindingen uit eerdere proeven. We zijn geen verrassingen tegengekomen; dat is fijn”, zegt Koeman. “En ook komend proefjaar ligt de nadruk op validatie. Daarnaast willen we meer data verzamelen. Verder is het belangrijk dat telers meer vertrouwen krijgen in het gaas als afweersysteem. Wat dat betreft is wel sprake van een leercurve: we zien dat telers vooral in het begin toch nog vaak bepaalde middelen blijven inzetten. Voor de zekerheid.”
De betrokkenen zijn ervan overtuigd dat de opmars van insectengaas verder zal doorzetten. Koeman: “Het middelenpakket wordt immers steeds kleiner en insectengaas heeft haar meerwaarde inmiddels wel bewezen. Zowel in nieuwe als in bestaande kassen.”
Tekst: Ank van Lier, beeld: Michel Heerkens
