Verrood licht heeft invloed op de ontwikkeling van orchideeën. Planten die ook verrood licht ontvangen, lijken meer bloemscheuten te produceren. “We zien effect, maar niet overal in dezelfde mate”, zegt Marco Lansbergen een half jaar na aanvang van de proeven op zijn bedrijf. “Er is nog een lange weg te gaan voordat alle vragen beantwoord zijn.”
Volgens Marco en Patrick Lansbergen (de ‘Bush Brothers’) van Lansbergen Orchids in De Lier is full LED ook voor hun gewas de best denkbare optie. “We telen al 22 jaar onder SON-T, maar economisch en maatschappelijk is dat steeds lastiger te verantwoorden. Eén afdeling van ongeveer 0,5 hectare ligt momenteel onder dimbaar full LED. Dat moeten er meer worden, maar we willen eerst weten welke lichtreceptuur het beste bij ons past. Daar doen we nu onderzoek naar.”
Zweedse installatie
Lansbergen Orchids teelt een breed assortiment van zo’n twaalf soorten en vele tientallen cultivars orchideeën. Eén van de onderzoeksvragen heeft betrekking op de invloed van verrood licht op de (generatieve) ontwikkeling van de planten. Het onderzoek wordt begeleid door Jon van der Voort, LED Cultivation Specialist bij het in Zweden gevestigde Heliospectra. De Scandinavische LED-leverancier geniet in de lage landen nog niet zoveel bekendheid, maar heeft internationaal toch al heel wat lichtinstallaties geleverd.
Twee orchideeën, vier lichtvarianten
“Adviesbureau Legend nam namens de broers Lansbergen contact met ons op”, vertelt de teeltspecialist. “Na een oriënterend gesprek hebben we een voorstel gedaan voor de proef en konden we aan de slag gaan. We hebben de proefafdeling uitgerust met Mitra XR60 en XR60F armaturen.”
De toevoeging ‘F’ maakt duidelijk dat het spectrum van deze lamp verrood licht bevat. De lampen zijn dimbaar en draadloos te sturen met behulp van een app en zelf ontwikkelde software. Er wordt aanvullend belicht in twee intensiteiten: 65 en 120 µmol/m².s. In totaal zijn er dus vier lichtvarianten.
“Vooralsnog zijn de proeven beperkt tot drie vakken met oncidium en zygopetalum”, zegt Van der Voort. “In oktober gingen de lampen voor het eerst aan en we zien de eerste resultaten nu zichtbaar worden. Het echte rekenwerk moet nog gedaan worden. Wel is duidelijk dat de planten die via de lichtinstallatie meer verrood licht ontvangen, ook meer bloemscheuten maken.”
Grote, complexe puzzel
Marco Lansbergen bevestigt die waarneming. “Een spectrum met rood licht lijkt goed voor een rijke bloei, maar waar het optimum ligt weten we niet. Het gaat om teelten van meerdere jaren, dus het duurt echt even voordat we voldoende betrouwbare data hebben. De lampen die er nu hangen, geven 60 procent rood licht. De rest is verdeeld over blauw, het middenspectrum en/of verrood. Energetisch gezien zouden we graag meer rood en kleine aandelen blauw en verrood licht willen hebben. We zien ook verschil in reacties tussen de soorten en rassen. Alles bij elkaar moeten we de komende jaren een grote, complexe puzzel in elkaar zien te passen.”
Flexibele installatie noodzakelijk
Belichten op maat is mogelijk met een installatie waarvan zowel de lichtintensiteit als het spectrum onafhankelijk regelbaar zijn. “In principe belichten we alleen in de periode van oktober tot april”, zegt Lansbergen. “Ik sluit niet uit dat je al eerder extra verrood licht nodig hebt om alle aangelegde scheuten op tijd volgroeid te krijgen. Meer scheuten zou de uitgroeiduur immers kunnen verlengen. In zo’n geval zou het ideaal zijn om bijvoorbeeld in juli met uitsluitend verrood licht te kunnen starten.”
De komende maanden zetten Lansbergen en Van der Voort de proefresultaten op een rij. Op basis daarvan worden er voor het volgende belichtingsseizoen nieuwe vragen en doelstellingen geformuleerd.
Tekst: Jan van Staalduinen
