Hoe kun je compact, veenvrij, energiezuinig en weerbaar pothortensia’s telen zonder concessies te doen aan kwaliteit en productie? Glastuinbouw Nederland en telers hopen daar antwoorden op te vinden door middel van onderzoek. Er wordt op dit moment gewerkt aan een onderzoeksvoorstel om kennis te vergaren en tot oplossingen te komen.
De teelt van pothortensia staat onder druk wat remmiddel, gewasbeschermingsmiddelen en stijgende energieprijzen betreft. Een belangrijk bestanddeel van een veel gebruikt chemisch remmiddel (daminozide) gaat verdwijnen. Vooruitlopend hierop zijn hortensiatelers op zoek naar niet-chemische alternatieven. Een hoog aandeel blauw LED-licht in de kas kan, afhankelijk van het seizoen, mogelijk effecten hebben op het remmen in hortensia.
Geen concessies doen
De initiatiefnemers willen een integrale aanpak beproeven voor een toekomstbestendige teelt in pothortensia. In een onderzoek kunnen de grenzen worden opgezocht en naar puzzelstukjes worden gezocht om de puzzel ‘compact telen’ te leggen, zegt netwerkcoördinator Machteld Bouw van Glastuinbouw Nederland.
“Hortensia is een gecompliceerde teelt, omdat die deels in de kas, deels buiten en deels in de koeling plaatsvindt. Dat vraagt in verschillende fases om een eigen aanpak. Wij focussen ons in dit onderzoeksvoorstel op de afkweekfase in de kas.”
Uit resultaten van andere teelten is bekend dat naast een hoog aandeel blauw LED-licht ook een droger klimaat rondom de plant het gewas compacter houdt, zegt de netwerkcoördinator. Verder kan worden verkend wat sturen met bemesting doet. Andere manieren die worden onderzocht, zijn het gebruik van verschillende typen substraat, voeding, klimaat en teelttechnische maatregelen als plantafstand.
Bouw: “Samen met telers bekijken we of meerdere maatregelen een oplossing kunnen vormen voor een duurzame hortensiateelt. De uitdaging is om aan de knoppen te draaien, zonder dat dat effect heeft op kwaliteit en productie. Misschien lukt het om compactere planten te telen. Maar als dat ten koste gaat van bladkwaliteit, houdbaarheid of productie, loop je alsnog achter de feiten aan.”
Voorjaarsteelt
In de afgelopen jaren zijn diverse onderzoeken uitgevoerd naar het juiste spectrum in allerlei gewassen. Met een bepaald spectrum, wat specifiek voor elk gewas moet worden uitgezocht, kan gestuurd worden op groei en remming, zegt Stijn Jochems, onderzoeker bij Delphy Improvement Centre. “De plant ziet licht als informatie. Hoe meer blauw licht, hoe compacter die in sommige gewassen blijft. We hebben daarvan goede resultaten gezien in teelten als poinsettia, calibrachoa en potgeranium.”
Pothortensia wordt echter in het voorjaar afgekweekt, als er veel natuurlijk zonlicht is. Dat betekent dat de lichtintensiteit van blauw LED-licht heel hoog moet zijn om daar effect van te zien, aldus de onderzoeker. “De teler moet dan forse investeringen in belichting doen. De vraag is of dat wenselijk is.” Een andere optie waarnaar wordt gekeken, is het wegfilteren van verrood. “Verrood staat bekend als signaallicht dat in veel gewassen aanzet tot strekking.”
Integrale proef
De wens van telers en Glastuinbouw Nederland is om een integrale proef op te zetten, waarbij gekeken wordt naar compact, veenvrij en energiezuinig telen in hortensia. Stel: we vinden een manier om compact te telen, maar dat kost de teler 10 procent meer energie per plant. Dan schiet je er nog niets mee op, aldus Jochems. “We moeten eerst aantonen wat werkt en wat niet, voordat de teler zijn strategie kan aanpassen. We zijn bezig om problemen, vragen en mogelijke oplossingen te inventariseren en dat in een onderzoeksvoorstel uit te werken.
De projectindicatie moet nog wel worden goedgekeurd door Kas als Energiebron, voordat we met het onderzoek aan de slag kunnen gaan, aldus de onderzoeker.
Tekst: Annemarie Gerbrandy
