Alstroemeriakwekerij H.M. Tesselaar introduceerde vorig jaar juli de enkelbloemige roze Fashionista Sofiena, met succes. Het bedrijf wil daarom de focus op de veredeling van eenbloemige variëteiten gaan leggen, om die in meerdere kleuren in de markt te zetten. Dat heeft de hoogste prioriteit, zegt verkoopmanager Willem Dekker. “We denken dat deze alstroemeria’s veel potentie hebben.”
De Fashionista Sofiena was vanaf dag één een groot succes, zegt Dekker. “Het is de eerste enkelbloemige alstroemeria die in Nederland is geveild. De bloem ging naar 2,30 euro per steel, dat was ongekend. Afnemers vonden de cultivar heel bijzonder, iets nieuws en aparts. De bloem heeft een harde roze kleur, mooie bladkwaliteit en lange houdbaarheid. De bedoeling is nu dat er meer introducties volgen. Daar zijn we in de veredeling volop mee bezig. We zien sowieso brood in deze bloem, het wordt hoe dan ook een nieuwe productgroep.”
Bodemkoeling
De naam van de nieuwe bloem is bedacht door de twee dochters van de eigenaren, Sophie en Fiene. Hun opa Her Tesselaar startte het bedrijf in de jaren zeventig in Heerhugowaard, met cyclamen, lelies, anjers en freesia’s. Na de komst van bodemkoeling werd het ook mogelijk om de toen nog vrij onbekende alstroemeria te gaan telen. “Voor dit gewas is het belangrijk om de bodem te koelen tot 15-17ºC. Bij een te warme grond worden er minder bloemen geproduceerd en meer loze takken”, legt Dekker uit. De kwekerij werd in 2005 overgenomen door Her’s kinderen Niels, Linda en Melvin Tesselaar en René Leek, de eerste werknemer van het bedrijf. Zij vormen nu samen de vierkoppige directie.
Zware bloemen
Alstroemeria is een meerjarig gewas, de gemiddelde vervangingstijd in Nederland is vijf tot zeven jaar, aldus Dekker. “Hoe langer de plant staat, hoe dunner de stelen en hoe lager de kwaliteit van de bloem. Wij werken ernaartoe om de planten om de drie jaar te vervangen. Dat is vrij kostbaar, omdat er dan maandenlang geen productie is, maar dat wordt gecompenseerd door een betere prijs. We willen van minimaal elke kleur elk jaar nieuwe zware bloemen beschikbaar hebben. Dat betekent dat we van bepaalde rassen drie vakken verdeeld over de kas hebben staan, waarmee we rouleren in een driejarensysteem. We streven ernaar de hele markt te bedienen, dat de bloemist al zijn handel bij ons kan shoppen.”
De 9 ha grote kwekerij produceert 35 tot 40 miljoen stelen per jaar. Er zijn drie hoofdsoorten van de kleuren paars, rood, roze, geel en wit. De telers hebben een eigen veredelingsafdeling van 1 ha, om voortdurend nieuwe variëteiten op de markt te kunnen brengen. René Leek begon in de jaren tachtig op hobbymatige wijze met de veredeling. Begin jaren negentig trad veredelaar Mark Kuiper in dienst en kreeg de veredeling een prominente rol binnen het bedrijf.
Tesselaar heeft een eigen proefveld, dat elk jaar opnieuw wordt geplant. Het gewas wordt jaarrond beoordeeld op onder andere steeldikte, bladkwaliteit en de grootte van de bloem.
Verkoop plantmateriaal
Van een nieuw ras alstroemeria worden eerst vijf à tien planten uitgezet om te kijken of die goed genoeg zijn, vertelt Dekker. “Daarna zetten we dertig planten uit en zo schalen we stukje bij beetje op. We houden het hele jaar bij hoeveel stelen we van een plant plukken, om de productie ervan in beeld te krijgen. Aan de hand van al die gegevens beoordelen we of een nieuw ras voldoende potentie heeft. We zetten in op twee pijlers: het zelf telen van de bloemen en de verkoop van plantmateriaal. In veel gevallen gaat de verkoop van de planten voor. Collega-telers komen hier regelmatig kijken om planten uit te zoeken voor eigen gebruik.”
Het bedrijf is een van de twee veredelaars van Hortipartners, een joint venture met HilverdaFlorist. Dekker: “Wij veredelen de planten, zij zorgen voor de wereldwijde verkoop ervan. De Fashionista is een merklijn van Hilverda. Die lijn wilden we graag doorzetten voor onze wereldwijde klanten.”
Relatief koude teelt
De teelt van alstroemeria is een relatief koude teelt. Het gewas gedijt goed bij een gemiddelde etmaaltemperatuur van 18ºC. Dat betekent dat het een vrij duurzame teelt is, zegt Dekker. De kwekerij heeft de afgelopen jaren flink geïnvesteerd in innovaties om energie te besparen, zoals LED-belichting en een warmtebuffer. De overgang naar full LED was een grote stap, aldus de Noord-Hollander. “Het voordeel is dat we meer licht in de kas hebben, zonder dat het te warm wordt. Eventuele overtollige warmte slaan we op in de warmtebuffer.”
Alstroemeria gedijt het beste bij een bodemtemperatuur van 15-17ºC, afhankelijk van het ras. “Bij het ene ras moeten we de bodem harder koelen dan bij het andere. De planten groeien op een bedje met zes koelslangen. We kunnen per kap de temperatuur instellen.”
Virusresistente rassen
Tesselaar zet zoveel mogelijk biologie in om ziekten en plagen te lijf te gaan. We willen het liefst geen chemie gebruiken, zegt Dekker. Hij geeft toe dat het soms een hele zoektocht is om een natuurlijke oplossing voor een plaag te vinden. “De Californische trips is de grootste vijand, die kan het tomatenbronsvlekkenvirus overbrengen. De trips proberen we met roofmijt aan te pakken. We zorgen ervoor dat we geen open bloemen in de kas hebben, die zijn het meest aantrekkelijk voor trips.”
Daarnaast wordt in de veredeling naar virusresistentie gezocht. Dat is een belangrijke eigenschap die we graag in onze rassen terugzien, zegt hij. “We planten rassen die virusresistent zijn tussen de vakken met planten die wat virusgevoeliger zijn. De vakken vormen op die manier een natuurlijke barrière voor virusverspreiding.”
Tijdrovende klus
Elke drie à vier jaar komen nieuwe planten in de kas. Dekker: “Het oude gewas trappen we letterlijk plat, waarna we de resten hakselen en de bodem frezen. Vervolgens rijden we grond van de composthoop in de kas, daarna stomen we de grond. Na het met de hand planten, wordt er bladmulch overheen gestrooid. Dat helpt de bodem gezond te houden en onkruid tegen te gaan. Een teelt vervangen duurt een paar weken, het is een tijdrovend klusje, dat veel arbeid vergt.”
Focus op enkelbloemigen
Dekker ziet een goede toekomst voor de kwekerij. “We willen bloemen van hoge kwaliteit en op een duurzame manier telen. De focus ligt nu op de veredeling van eenbloemige alstroemeria’s. Daarvan hebben we een heel scala aan variëteiten in onze proefkas staan, maar er vallen ook altijd weer een aantal soorten af, dat is veredelen. We willen voorop in de markt blijven lopen.”
Tekst: Annemarie Gerbrandy, beeld: Jean Paul Bardelot
Willem Dekker: “We hebben een eigen proefveld in de kas, dat we elk jaar opnieuw planten. Hier beproeven we ook de enkelbloemige alstroemeria’s.”
