Steenwol als teeltmedium, we weten eigenlijk niet beter. Het is een schoon, inert substraat waar we als telers graag mee werken. Maar zeer onlangs richtte het boerenprotest zich op ’s lands grootste steenwolproducent in Roermond. Volgens de boeren stoot de fabriek meer ammoniak uit dan alle veehouderijen bij elkaar. Behalve dat is voor de productie én recycling enorm veel energie nodig. Energie, die we eigenlijk beter kunnen besparen, zoals we allen weten.
Dan maar over op kokos als substraat. Maar wacht even. Kokos, dat met een flinke opmars bezig is, vraagt minder energie? Wat verstoken die schepen die kokosschillen van ver weg naar hier vervoeren? Bovendien moeten deze nog ontdaan worden van zouten die vaak in het oppervlaktewater in het land van oorsprong terecht komen. Dus dat is nog geen echte verbetering.
Misschien moeten we binnen een paar jaar wel terug naar de basis, de grond. Dat mooie medium waar mijn opa nog in teelde. Ik hoorde iemand beweren dat paprikavruchten beter voor je zijn als ze in de grond worden geteeld. Goed voor iedereen, zou ik zeggen. Maar ho! In 2027 mag er beslist geen nitraat meer in het milieu komen. Ook deze weg loopt dood, mits er een fantastisch teeltsysteem wordt uitgevonden dat uitspoeling verhindert.
Zullen we dan maar op water gaan telen? Dat is toch het minst milieubelastende medium? Maar hoe gaan we dat dan doen bij paprika? Jeetje, die steenwol is zo gek nog niet. En zo zijn we weer terug bij af. Moeten we dan concluderen dat écht geheel circulair groente telen niet mogelijk is? Dat er te allen tijde milieubelasting ontstaat bij het produceren van voedsel? En als wij aan die normen worden gehouden, is er dan ook iemand die ze controleert op de groenten die bij ons worden geïmporteerd?
Ik loop vast, en niet zo’n klein beetje ook. Geen groenten in de schappen. Het betekent dat consumenten worden teruggeworpen op non-food, zoals ik dat noem. Of eten uit weckpotten met daarin groenten uit verre landen waarvan je niet weet met welke gewasbeschermingsmiddelen is gestrooid. Of pizza’s met tomatensaus in plaats van een lekkere verse tomaat. Hoe gaan we dan iedereen vitaal houden? Overheid, help! Daar mag je best beter over nadenken.
Maikel van den Berg, zaadteler in Bleiswijk
