Er zijn veel vragen over de werking van biostimulanten. Welke zijn er? En doen ze wel wat ze beloven? In dit artikel een toelichting wat je kunt verwachten van biostimulanten met humus- en fulvinezuren.
Deze complexe, organische structuren spelen een belangrijke rol bij het verbeteren van de bodemstructuur en watervasthoudend vermogen. Daarnaast stimuleren ze de ontwikkeling van gunstige micro-organismen rondom de wortels en bevorderen de opname van voedingsstoffen via het blad en de wortel. In compost(thee) zijn humuszuren in lage concentraties aanwezig en er zijn producten met hogere concentraties verkrijgbaar.
Humuszuur
Bij de microbiologische afbraak van plantenmateriaal ontstaan humus-, fulvine- en huminezuren. Humuszuren zijn zwart van kleur en de complexe organische verbindingen bevatten veel fenol- en koolstofgroepen, waardoor ze makkelijk verbindingen vormen met voedingselementen zoals ijzer, calcium en magnesium. Teeltsubstraat waar humuszuur aan is toegediend, houdt hierdoor de voedingstoffen beter vast, zodat planten deze weer kunnen benutten voor de groei en verbetering van de productkwaliteit. Ook de wortelgroei krijgt een impuls.
Door de productie van plantenhormonen, zoals auxine, wordt de plant geactiveerd om meer zij- en haarwortels te vormen. Dit is goed terug te zien aan een zwaardere wortelkluit waar het substraat steviger in wordt vastgehouden. Planten met een groter en uitgebreider wortelstelsel zijn beter in staat voedingsstoffen op te nemen en kunnen stressvolle condities beter doorstaan.
Fulvinezuren
Je kunt fulvinezuren herkennen aan een geelbruine kleur van de vloeistof. Deze vloeistoffen hebben een lager molecuulgewicht, maar bevatten wel een hoger zuurstofgehalte dan de humuszuren. Doordat de structuren relatief klein zijn, worden ze gemakkelijk opgenomen door een plantencel. Ze verbeteren de opname van voedingsstoffen zowel via het blad als de wortels.
Door de specifieke eigenschappen van humus- en fulvinezuren zijn de effecten op weerbaarheid groter in teeltsubstraten met een relatief laag organisch stofgehalte.
Plantweerbaarheid
De plantweerbaarheid krijgt een ‘boost’ doordat het gehalte aan aminozuren in de plant toeneemt en het immuunsysteem van de plant tegen ziekten en plagen activeert. Daarnaast stimuleert toediening van humus- en fulvinezuren de aanwezigheid van meer micro-organismen in het wortelmilieu. De complexe structuren zorgen ervoor dat microben zich beter kunnen vestigen en minder kwetsbaar zijn voor uitdroging.
Door de aanwezigheid van grotere hoeveelheden gunstige bacteriën en schimmels, krijgen ziekteverwekkers minder kans om toe te slaan. Verder profiteert de plant van een rijke diversiteit van bacterien en schimmels, omdat ze elk een eigen niche hebben om voedingsstoffen vast te kunnen houden en om te zetten naar vormen die voor de plant opneembaar zijn.
Experimenteer en leer
Bij de keuze welke producten voor het gewas en teeltsysteem geschikt zijn, is het aan te raden om met behulp van je adviseur of enthousiaste studenten aan de slag te gaan met een beperkt aantal producten en of substraatmengsels. Je kunt de zoektocht naar betrouwbare producten beginnen bij de Bio4safe database (www.bio4safe.eu). Hierin zijn verschillende biostimulanten opgenomen die getest zijn onder praktijkcondities, voor zowel de open teelten als de bedekte teelten.
In gewassen als komkommer, wortel, mais en aardappel zijn effecten van humuszuren gevonden die zoutstress verminderen en de productkwaliteit verbeteren. De database wordt de komende jaren verder aangevuld met nieuwe producten, dus het loont de moeite deze in de gaten te blijven houden.
Tekst: Jantineke Hofland-Zijlstra, beeld: Wilma Slegers
