Een tomaat die zijn verdediging tegen insecten op volle sterkte heeft gebracht, lijdt niet alleen weinig vraatschade door rupsen, maar zet bovendien de rupsen aan elkaar op te eten. Dit is een verdedigingstactiek die voorheen onbekend was. Dat blijkt uit onderzoek van de University of Wisconsin.
Bij een aanval door insecten maken tomatenplanten afweerstoffen aan om zich te verdedigen. Dat doen ze ook alvast als alleen hun buurplanten worden aangetast. Ze worden daartoe aangezet door vluchtige stoffen die de aangevreten planten uitzenden.
Onderzoekers van de University of Wisconsin, onder leiding van John Orrock, bespoten tomaten met zulke vluchtige stoffen om de zogenaamde jasmonzuurroute aan te schakelen. Die verdedigingsroute dient speciaal om insecten af te weren.
Opmerkelijk resultaat
De Amerikanen wilden zo achterhalen waaruit de verdediging dan precies bestaat. Of de planten stoffen maken die de insecten alleen afweren (bijvoorbeeld omdat ze onsmakelijk of giftig zijn) of dat ze de insecten op een of andere manier aantasten, bijvoorbeeld hun voortplanting remmen. De proef vond plaats met rupsen van de Florida-uil (Spodoptera exigua).
Het resultaat was opmerkelijk: niet alleen produceerden de bespoten planten vijf keer meer biomassa, omdat ze nauwelijks worden aangevreten, ook begonnen de rupsen elkaar op te eten. Daardoor liep hun populatie belangrijk terug.
Balans vinden
Het is bekend dat rupsen bij voedselgebrek zich aan elkaar kunnen vergrijpen. De onderzoekers denken dat de lage voedingswaarde van de planten op volle oorlogssterkte verantwoordelijk is voor het toegenomen kannibalisme. Dit effect van de veranderde samenstelling van de plant is voorheen steeds over het hoofd gezien.
Hun bevindingen zijn gepubliceerd in Nature Ecology & Evolution. In een begeleidend interview wijst John Orrock erop dat de kosten van zo’n zware verdediging wel aanzienlijk zijn: de plant moet zwaar investeren en dat gaat ten koste van de groei. Hij denkt dat de planten altijd een balans zullen vinden tussen maximale verdediging of een geringe aantasting voor lief nemen.
Tekst: Tijs Kierkels
