VAKBLAD ONDER GLAS | 17 juli 2019 | Het Nieuwe Telen, Onderzoek
Het afgelopen belichtingsseizoen sijpelden steeds positieve berichten naar buiten over het leerproces met fossielvrij telen bij de belichte tomatenteelt. Het verraste zowel onderzoekers als telers dat het gewas zo goed presteerde bij een veel rustig temperatuurverloop dan in de praktijk gebruikelijk is. De lichte kas, de drie schermen, de hybride belichtingsinstallatie en de actieve ontvochtiging houden het energieverbruik binnen de perken.
Negen maanden na de aanvang van het onderzoek naar Het Nieuwe Telen (HNT) bij de belichte tomatenteelt bij het Delphy Improvement Centre in Bleiswijk zit de stemming er goed in. Onderzoekster Lisanne Helmus-Schuddebeurs en adviseur Henk Kalkman voelen zich gesteund door de begeleidingscommissie, waaraan tomatentelers actief deelnemen. Zo levert iedere verandering van het gewas steevast een levendige discussie op. Samen met Paul Arkesteijn, productmanager bij Svensson en Stéphane André, consultant bij Hortilux, blikken zij terug op het belichtingsseizoen.
Energiedoelstelling
In de 1.000 m2 grote afdeling startte de teelt (50 weken) met het ras Merlice al vroeg, op 11 augustus. De afdeling is uitgerust met een actief ventilatiesysteem (AVS) met luchtslurven en een warmtepomp om energie te ‘oogsten’ uit vochtige kaslucht. De verwachting is om met 10 m3/m2 aardgas equivalenten deze belichte teelt uit te voeren.
De hybride belichtingsinstallatie die is aangelegd bestaat uit 110 µmol/m2/s SON-T-lampen, 55 µmol/m2/s LED-toplicht, aangevuld met 60 µmol/m2/s LED tussenlicht. In de afdeling ligt een experimenteel substraat, namelijk kunststof boxen met een houtvezelmat. Er is in deze proef veel aandacht voor de waterbalans, met een aangepaste voedingsoplossing. Kortom, deze proef kent veel nieuwe uitdagingen en dat is inmiddels ook gebleken.
Rustig temperatuurverloop
Van die uitdagingen springt de klimaatstrategie het meeste in het oog. Kalkman: “In een normale belichte teelt ben je gewend om dynamisch te telen. De temperatuurinstelling wisselt sterk gedurende het etmaal met als doel de juiste balans in het gewas te brengen. Om het AVS-systeem optimaal te benutten zoeken we in deze proef juist naar een rustig temperatuurverloop, waarbij we uiteindelijk op dezelfde etmaaltemperatuur uitkomen. Bovendien geven we veel water, het hele etmaal en passen de EC aan op instraling.”
Telers die op afstand de klimaatinstellingen volgen, voorspelden een sterke vegetatieve groei. De verrassing is dus groot dat eigenlijk het tegenstelde gebeurde. Zij troffen bij hun bezoeken steeds een vlot, generatief gewas aan met een relatief sterke tros. De proefnemers zoeken de verklaring in de vroege plantdatum en de generatieve opbouw in het najaar. Die situatie buig je niet snel om in de winter.
Vochtverdeling
Niet alles liep echter even voorspoedig. In de aanloop van de teelt waren er wat problemen met het ontvochtigingssysteem, waardoor de warmteterugwinning tegenviel. Dit technische probleem werd al snel opgelost.
In de winter was het optreden van bladrandjes aanleiding om het ventilatiesysteem iets anders aan te sturen. “Misschien zijn we iets te zwaar belast de winter in gegaan”, denkt Kalkman. Ook was de vochtverdeling in de kas niet helemaal homogeen. Bovenin was de kaslucht vochtiger dan beneden. “Daarom hebben we de ventilatorcapaciteit teruggebracht met iets minder debiet”, legt Helmus uit. “De temperatuur die we inblazen ligt 1ºC boven de stooktemperatuur. De afrijping en uitgroeiduur van de vruchten bleef daardoor goed.” Alle maatregelen leverden uiteindelijk een productie van 60 kg per m2 op tot en met week 18. Het gasverbruik is steeds onder 1 m3/m2 per week gebleven.
Samenspel schermen
De afdeling met ultra low haze glas en dubbele AR coating heeft drie klimaatschermen. Dit zijn het lichtuitstootscherm Obscura 9950 FRW, het energiescherm Luxous 1147 FR en het nieuwe, licht diffuse scherm Harmony 1315 O FR.
Het lichtuitstootscherm is uiteraard gebruikt op de momenten dat er werd belicht. Het mocht iets ‘kieren’ als het te warm werd in de afdeling. In de winterperiode is het samen met het energiescherm in totaal 3.400 uur gebruikt. In de voornacht ging het energiescherm dicht om uitstraling tegen te houden, of overdag als het erg koud was.
“Het nieuwe diffuse zomerscherm laat door een lage schermingsgraad veel diffuus licht toe in de kas”, vertelt Arkesteijn. Vanwege de open structuur kan het volledig dicht, zodat het alle planten beschermt tegen te intense instraling. De proefnemers zoeken naar een samenspel tussen het scherm en het ultralichte kasdek, dat meer stralingswarmte in de kas toelaat. Dit scherm gaat dicht zodra de instraling boven 700 watt komt. Het is in de eerste weken na het planten gebruikt en vanaf april.
De combinatie van de drie schermen heeft er mede voor gezorgd dat de ramen langer dicht bleven. Samen met de ontvochtiging van de kaslucht leveren ze een grote bijdrage aan de energiebesparing die inmiddels is behaald.
Standaard versus verrood
Voor André is de proef zeer leerzaam. “In de winter konden we de stralingswarmte van de SON-T-lampen goed benutten. In de lente was het mogelijk langer door te belichten met de koelere LED’s.” Vanaf begin april zijn de SON-T-lampen niet meer gebruikt.
De LED-installatie in deze afdeling heeft rode en blauwe LED’s in de verhouding 95% rood en 5% blauw. In één tralie is bij wijze van proef 9% verrood licht toegevoegd aan het toplicht. Het verrode licht heeft dus steeds meegelopen met de totale belichtingstijd. De proefnemers hebben geen verschil kunnen ontdekken tussen beide behandelingen, noch in cumulatieve productie, noch in brixwaarde van de vruchten.
De juiste plaats voor het tussenlicht is regelmatig onderwerp van gesprek. De fabrikant heeft armaturen die schuin naar beneden zijn gericht, met als doel om de bovenkant van de bladeren optimaal te belichten. André: “Je moet ze dus iets hoger hangen dan armaturen die horizontaal schijnen.” Het is steeds zoeken naar het juiste bladpakket en dat valt niet mee met planten die 22 cm per week groeien. Zeer gelijkmatig laten zakken van het gewas is dus nodig.
Sapstroommeting
Vooral de intensieve monitoring maakt het project interessant. In de afdeling wordt sapstroommeting en stengeldiktemeting gedaan. De proefnemers proberen daarmee een relatie te leggen tussen wateropname en belichting.
De teelt met het experimentele klimaatregime verloopt naar wens. Kalkman: “We hebben ondervonden dat deze nieuwe benadering veel voordelen biedt. Een aandachtspunt is het water geven. De omloopsnelheid van de voedingsoplossing in dit substraat is hoog, waardoor je ook meer proceswater moet ontsmetten.”
Dit gezamenlijke project van Delphy, Groen Agro Control en Wageningen University & Research komt tot stand met een bijdrage van Kas als Energiebron (Ministerie van LNV), Saint-Gobain Cultilene, Hortilux, Hoogendoorn Growth Management, Svensson en Wireless Value.
Samenvatting
Het project ‘Totaalconcept HNT in belichte tomatenteelt’ is inmiddels op driekwart van de totale teeltduur. Het behalen van de energiedoelstelling van 10 m3 aardgas per m2 is geen grote opgave, zo blijkt. Dat komt mede door de combinatie van de drie schermen waardoor de ramen langer dicht blijven. De gewasgroei, productie en houdbaarheid van de vruchten zijn goed. Wel zijn er veel leerpunten die om verdere verdieping vragen.
Tekst en beeld: Pieternel van Velden.
VAKBLAD ONDER GLAS | 26 juni 2019 | Achtergrond, Belichting, Premium
De afgelopen tijd hebben vier vooraanstaande Belgische tomatenbedrijven geïnvesteerd in LED-belichting, in combinatie met SON-T of full-LED. Tom Lefevre van Hortipower vertelt over de motivatie en eerste ervaringen. De andere bedrijven, eerder al eens beschreven in Onder Glas, lichten tevens hun keuze toe.
Is het toevallig dat de vier bedrijven vrijwel gelijktijdig kiezen voor LED? Qua tijdstip wel, maar er zijn zeker structurele redenen aan te wijzen. Alle vier hebben ze vaste relaties met afnemers die ze jaarrond met dezelfde hoeveelheden en kwaliteit willen bedienen. Daarvoor moet het lichtniveau in de winter omhoog. LED’s zijn inmiddels volwassen geworden en bij tomaat is voldoende ervaring opgebouwd om zonder grote risico’s voor dit type belichting te kiezen. Voordeel is het lage stroomverbruik dat veelal met de eigen WKK kan worden ingevuld, zodat het niet nodig is om grote hoeveelheden stroom van het net te halen. Alle vier noemen ze ook het streven naar grotere duurzaamheid; dat wil zeggen een lager energieverbruik per kilo product.
Daarnaast vallen de verschillen bij de keuzes op: hybride belichting versus full-LED en een diversiteit in leveranciers.
Watergekoelde armaturen
Opvallend is de keuze van Hortipower in Merksplas voor de armaturen van Oreon. Tot nu toe waren er in België geen grootschalige projecten met dit merk. “We hebben veel gesprekken met vrijwel alle leveranciers gevoerd. Daarbij ging onze voorkeur uit naar toplight (in plaats van tussenbelichting). We geloven in het concept van watergekoelde LED’s. Op de langere termijn houden ze, door de goede koeling, veel efficiënter het lichtniveau vast. Wij waren op zoek naar een heel lange levensduur, tot vijftien jaar. Deze armaturen zijn bij de aanschaf niet goedkoop, maar onze berekeningen lieten zien dat het in ons geval een goede keuze is”, vertelt zaakvoerder Tom Lefevre.
Samen met John Vermeiren en Dirk Van den Plas startte hij in 2008 het tomatenbedrijf, dat inmiddels 14,5 ha telt. Vier jaar geleden is 6 ha voorzien van SON-T (lichtniveau 175 µmol/m2/s). Afgelopen november is daar 1,5 ha belichte teelt omgebouwd. Hier hangt een combinatie van SON-T en LED’s (95,8% rood, 4,2% blauw), lichtniveau 212 µmol/m2/s. Ze telen pruimtomaten in diverse variëteiten, San Marzano en Coeur de Boeuf.
De drie partners werken vergaand samen met drie andere bedrijven binnen de combinatie Tomeco. Al hun tomaten worden verkocht onder dit merk. Momenteel bouwen ze een eigen sorteer- en inpakstation in Hoogstraten.
Constante kwaliteit
De reden voor het toenemende belichtingsniveau – ook bij de collega-bedrijven – is de wens om jaarrond gelijke volumes met een constante kwaliteit te leveren. “We gaan eerst met de klanten aan tafel en stemmen daar de productie op af. Binnen Tomeco maken we gezamenlijk een jaarplanning, waarbij de variëteiten per bedrijf kunnen wisselen”, vertelt Lefevre.
Het toenemende lichtniveau zou problemen kunnen geven door de warmte van de lampen, met name in voor- en najaar. Dat is mede een reden om te kiezen voor de LED’s die immers geen stralingswarmte afgeven. Overigens warmt ook dit lamptype wel op zonder maatregelen, vandaar de waterkoeling. Daarvoor heeft Lefevre een aparte waterleiding van pvc-buisjes aangelegd. De afgevoerde warmte wordt gebruikt om het gietwater op temperatuur te brengen. “De hele lichtbehoefte invullen met LED’s – dus full-LED – hebben we niet overwogen, omdat we dan toch warmte gaan missen. Dan moet je op een andere manier gaan telen”, geeft hij aan.
Hogere productie
Het is mogelijk de twee lamptypen volledig onafhankelijk van elkaar te regelen. In oktober beginnen ze met alleen LED’s. Later, als het kouder wordt, komt de SON-T erbij. “In de lente doen we het andersom. Dan wordt het op een gegeven moment te warm voor de SON-T, maar kunnen we met de LED’s nog wel een tijdlang het lichtniveau verhogen.”
De ervaring tot nu toe is beperkt. Wel valt op dat de uitgroei sneller verloopt, vooral vanwege het hogere lichtniveau. Ze telen de pruimtomaat van het ras Volantis onder beide lichtregimes; dus de vergelijking is goed te maken. Onder het hogere lichtniveau houden ze 4,4 planten/m2 aan, tegen 3,89 onder louter SON-T. Het teelttempo ligt hoger. “Verder valt op dat ze wat minder water opnemen. Omdat er minder stralingswarmte is, zie je wat minder actieve verdamping”, zegt hij. De productie ligt uiteraard hoger, zo’n 10%, gemeten in stuks per week.
Full-LED
Tomato Masters in Deinze is onderdeel van dezelfde Tomeco-groep. Het bedrijf heeft vorig jaar nieuw gebouwd en de kas van 5,6 ha voorzien van full-LED topbelichting. Daarmee was bij tomaat nog geen enkele ervaring op grote schaal. “Ik had er vertrouwen in dat het goed zou gaan. Ik ben een man van alles of niets. Dit is een berekend risico”, zegt Tom Vlaemynck. De aanleiding voor uitbreiding van de winterteelt is de vraag van bestaande klanten.
Door te kiezen voor deze belichting, en niet voor een combinatie met SON-T, mist hij wel de stralingswarmte, waar de tomatenteelt aan gewend is geraakt. “Dat lossen we op met een dubbel scherm en een extra groeibuis tussen de kop. Die hebben we overigens nog nooit gebruikt sinds begin november. Ook hebben we niet extra hoeven bijstoken om de kop op te warmen. Nu hangen we de groeibuis bij de hoogste rijpende tros”, vertelt hij.
Duurzaamheid
Ook opmerkelijk is het merk van de armaturen: Plessey. “Daar zijn we bij uitgekomen via onze teeltvoorlichter. Een slateler hier in de buurt had daar al ervaring mee. Ze zijn redelijk eenvoudig te installeren en worden door middel van een ventilator luchtgekoeld”, vertelt hij.
De kleurverdeling is 91,5% rood, 4% blauw, 1,5% verrood en 3% wit. Er hangen vijf armaturen per tralie, lichtniveau 225 µmol/m2/s.
Ook Vlaemynck valt de Belgische voorkeur voor LED-belichting op. “Dat het belichte areaal stijgt heeft te maken met ontwikkelingen bij de afnemers. Dat mensen voor LED kiezen ligt aan het streven naar meer duurzaamheid en het feit dat ze de belichting zoveel mogelijk willen invullen met de eigen WKK en niet meer WKK-vermogen willen bijzetten.”
Top- plus tussenbelichting
Ook Tomco in Roeselare kiest in de nieuwe kas van 10 ha voor full-LED in een combinatie van top- en tussenbelichting. De lichtsterkte is in totaal 225 µmol/m2/s.
Het bedrijf van Luc Coghe en Greet Biesbrouck had op de locatie in Pecq al ervaring met tussenbelichting. “Die ervaringen zijn positief. De verwachte meeropbrengst wordt gehaald en het gewas blijft uniformer. Dat motiveerde ons om naar full-LED over te stappen en daarom hebben we ons geïnformeerd bij bedrijven in Frankrijk die daar al ervaring mee hebben”, vertelt Hürü Sahan, verantwoordelijke bedrijfsontwikkeling. Het bedrijf is daarbij bij dezelfde leverancier gebleven, namelijk Signify.
Het geïnstalleerde WKK-vermogen voor de kas van 10 ha gaf ruimte voor 70% belicht met SON-T plus LED en 30% onbelicht, of het hele areaal belichten met full-LED. “Uit praktische overwegingen is één soort teelt eenvoudiger; daarom hebben we gekozen voor het laatste”, geeft Sahan aan.
Hogere plantdichtheid
Ze vindt het een voordeel dat de LED’s geen stralingswarmte afgeven. “Dan kun je de belichting en de verwarming meer onafhankelijk van elkaar sturen. Ook geeft het wegvallen van de stralingswarmte – waar we in Pecq wel mee te maken hebben vanwege de hybride belichting – meer flexibiliteit in de plantdatum. We planten vroeger, zodat de planten al vol belast zijn aan het eind van het jaar. Ze zijn dan in evenwicht en je hoeft minder hoge etmaaltemperaturen te halen in de koudste periode van het jaar. Ook hanteren we een hogere plantdichtheid en zetten we een diffuus energiedoek in om te veel afkoelen van de kop te voorkomen.”
Vaste leveranciers
Den Berk Délice breidt het kascomplex in Rijkevorsel dit jaar uit met 10 ha. Dit deel is eind 2019 operationeel. In 2021 komt er dan nog 7,5 ha bij. Beide uitbreidingsstappen zijn het gevolg van ontwikkelingen in de klantenkring. “We zien al zo’n vijf jaar dat Europese klanten jaarrond productie van gelijke kwaliteit zoeken bij vaste leveranciers, die op een duurzame manier telen. Daar springen wij op in”, vertelt mede-eigenaar Luc Beirinckx.
De eerste fase wordt volledig belicht, de tweede niet. Zo wordt versneld de behoefte aan meer winterproductie ingevuld. Het gaat om hybride belichting van Signify, lichtsterkte 180 µmol/m2/s. “Wij zijn heel tevreden over onze ervaringen met SON-T. Maar in het voorjaar en najaar krijg je dan te veel warmte. Daarom wordt het nu 50% LED en 50% SON-T”, zegt hij.
Ook het stroomverbruik speelt mee bij de keuze. “We willen geen extra stroom van het net halen en het WKK-vermogen afstemmen op het stroomverbruik. Met LED’s kunnen we meer belichting realiseren bij een lager energieverbruik. Dat past in het hele streven naar grotere duurzaamheid”, vertelt hij.
Samenvatting
Vier vooraanstaande Belgische tomatenbedrijven kiezen voor LED-belichting: twee van hen voor full-LED. Ze willen jaarrond dezelfde kwaliteit en productie leveren aan vaste afnemers. Hortipower kiest voor watergekoelde armaturen vanwege de lange levensduur. Tomato Masters compenseert het ontbreken van stralingswarmte bij full LED met een dubbel scherm en een extra groeibuis. Tomco vindt het ontbreken van die stralingswarmte een pre in de teelt. Voor Den Berk Délice zijn stroomverbruik en duurzaamheid belangrijke redenen om voor LED’s te kiezen.
Tekst: Tijs Kierkels.
Beeld: Wilma Slegers.
HORTILEADS | 20 mei 2019 | Nieuws, Veredeling
Om klanten en relaties de mogelijkheid te bieden om het huidige en toekomstige assortiment te bekijken, maar vooral om nieuwe tomatenrassen te kunnen ontwikkelen, gaat Syngenta in Maasland een nieuwe tomaten-demokas bouwen.
Syngenta investeert in het versnellen van innovaties, om in de steeds veranderende markt de beste oplossing te vinden voor de telers, de keten, de consument en het milieu. Arend Schot, hoofd EAME groentezaden: “Al decennia focussen wij op het ontwikkelen van rassen die goed aansluiten bij de wensen van de consument: smaak, gemak, diversiteit, duurzaamheid en betrouwbaarheid. De snoeptomatenrassen Angelle en Sweetelle zijn daar goede voorbeelden van. Dit kan alleen in samenwerking met onze partners in de hele keten. Met onze nieuwe demokas zorgen wij voor een ontmoetingsplek waar we samen met onze ketenpartners ervaringen delen en innovatieve ideeën bedenken.”
Duurzaam energiesysteem
In de kas komen verschillende afdelingen voor belichte en onbelichte teelten, met een totaal teeltoppervlak van 14.000 m2, waaronder 1500 m2 voor bezoekers. De ontvangstruimte zal worden gebruikt voor het organiseren van evenementen en vergaderingen. De kas wordt voorzien van een duurzaam energiesysteem voor warm water en elektriciteit en verschillende technieken voor een energiezuinige teelt. Ook wordt de mogelijkheid verkend om aan te sluiten op het geothermisch netwerk in het gebied.
De bouw van de demokas is uitbesteed aan Technokas. Naar verwachting zal de nieuwe R&D-vestiging in de lente van 2020 volledig operationeel zijn.
Bron: Syngenta.
Gerelateerd
VAKBLAD ONDER GLAS | 25 april 2019 | Belichting, Onderzoek, Plantenstoffen
Tijdens en na de teelt verdwijnt een flink deel van het tomatengewas, zonder dat het nuttig wordt gebruikt. De groene delen bevatten echter tal van nuttige stoffen, zoals flavonoïden. Die kunnen bijvoorbeeld ontstekingen remmen en diabetes tegengaan. Onderzoekers van de Universiteit van Bonn hebben in de proefkassen in Straelen proeven uitgevoerd om het gehalte van één van die stoffen, rutine, te verhogen.
Rutine en de afgeleide stof quercetine worden toegepast in medicijnen, maar ook in huidverzorgende cosmetica. Er zijn veel gewassen bekend die de stof bevatten, zoals boekweit, rabarber, asperges, citrus en bessen.
Als je de nuttige stoffen weet te winnen uit die delen van het gewas, die je normaal gesproken niet gebruikt, sla je twee vliegen in één klap. Zo’n ‘dubbel-doel’ gewas kan dan extra saldo opleveren. Het gehalte aan nuttige stoffen moet dan wel zodanig zijn dat het rendabel is om ze te winnen.
LED-tussenbelichting
Duitse onderzoekers hebben onderzocht of tussenbelichting met rode en blauwe LED’s (kleurverhouding 1:4) de gehaltes verbeterde. Dat bleek inderdaad zo te zijn, melden ze in een artikel in het wetenschappelijke blad Scientia Horticulturae. Opvallend was dat jonge bladeren meer rutine bevatten dan de oudere. Het maakte verder uit hoe de LED-modules in het gewas werden gehangen.
De onderzoekers zeggen zelf dat dit de eerste keer was dat het effect van bijbelichting op zulke nuttige stoffen onder praktijkomstandigheden is getest. Ze geven wel aan dat er nog veel moet gebeuren – dat wil zeggen meer onderzoek – voordat een tomatengewas daadwerkelijk als bron van rutine kan functioneren.
In zijn algemeenheid groeit de belangstelling voor ‘dubbel-doel’ gewassen. Ook binnen het programma ‘Kas als Apotheek’ van Wageningen University & Research is dit een belangrijk aandachtspunt.
Tekst: Tijs Kierkels.
Gerelateerd
HORTILEADS | 08 maart 2019 | Nieuws, Onderzoek
Spaanse tomaten importeren tijdens de wintermaanden, of kweken op eigen bodem? Wat is goedkoper? Ellen Peeters, bedrijfskunde student aan de Universiteit Antwerpen, onderzocht het voor haar masterscriptie. Als zowel de economische als maatschappelijke kosten worden meegenomen verliest Spanje van België, ondanks het concurrentievoordeel van lagere productiekosten.
De maatschappelijke kosten (files, ongevallen, luchtvervuiling, geluidsoverlast en klimaatverandering) bestaan uit kosten die niet worden betaald door de consument. Als vergelijkingsland werd gekozen voor Spanje, dat met een jaarlijks exportvolume van 12 miljoen ton aan verse groenten en fruit het grootste producerende en meest exporterende land (93% van de eigen productie in 2017) in de Europese Unie is.
“Bij het telen van tomaten in België bestaan de externe kosten voornamelijk uit CO2-uitstoot, maar deze vertegenwoordigen slechts 2% van het totale kostenplaatje”, legt Peeters uit. “Het overige deel bestaat uit productiekosten, hoofdzakelijk energie (31%) en arbeid (20%). Want om in België in de winter tomaten in serres te telen, is er veel belichting en warmte nodig, en dat doet de prijs van de Belgische tomaat al gauw oplopen. Wanneer tomaten uit Spanje geïmporteerd worden, zijn de productiekosten over het algemeen lager, maar de externe kosten veel hoger (zo’n 15% van het totaal). “Deze kosten worden voornamelijk veroorzaakt door het transport tussen Spanje en België: 10 cent per kilo tomaten bij vervoer met de vrachtwagen, 1 cent per kilo tomaten bij spoorvervoer.”
Comparatief voordeel
“Indien zuiver naar het economische aspect bekeken wordt, is Spanje in het voordeel tegenover België, en kan het Zuid-Europese land goedkoper tomaten telen”, zegt Peeters. Hierbij worden echter de externe, maatschappelijke kosten achterwegen gelaten. Zodra deze externe kosten mee in rekening worden gebracht, verandert het verhaal.
Bij transport met de vrachtwagen verliest Spanje het voordeel. Bovendien kan de Belgische teler door middel van innovatieve technologieën op een meer duurzame en ecologische wijze tewerk gaan. Gebruik van een warmtekrachtkoppeling (WKK) levert al een energiebesparing van 20% op. “Dat maakt de totale kostprijs per kilo Belgische tomaten lager dan wanneer er geïmporteerd wordt vanuit het buitenland. Maar zodra er gekozen wordt voor een duurzamer transportmodel, zoals de trein, daalt de Spaanse kostprijs opnieuw onder het niveau van België, met een verschil van 16%.”
Momenteel wordt 89% van de Spaanse groenten en fruit via de weg getransporteerd. Haar conclusie: de productie van tomaten op Belgische bodem is, als er gebruik gemaakt wordt van de nieuwste teelttechnieken, voordeliger dan import vanuit Spanje met de vrachtwagen.
Bron: Universiteit Antwerpen.
Gerelateerd
